به گزارش خبرنگار کردپرس، «مجید زارعی»؛ نایب دبیر اتحادیه روانشناسی و مشاوره ایران در یادداشتی به ازدواج کودکان و آسیب هایی که این مسئله در جامعه به همراه دارد از دیدگاه روانشناسی پرداخته است.

در این یادداشت آمده است: ازدواج یکی از نهادهای مهم اجتماعی بوده که نقش حساسی بر تمام ابعاد زندگی انسان دارد و داشتن آمادگی لازم از نظر جسمی، روانی و اجتماعی برای آن لازم و ضروری است. ازدواج و تشكيل خانواده يكي از قديمي ترين، پايدارترين و پيچيده ترين كنش هاي انساني است كه قدمتي به طول تاريخ دارد؛ واقعه ای که به دلیل نقش بنیادین آن در تشکیل خانواده از اهمیت زیادی برخوردار است.

ازدواج در صورتي براي نظام اجتماعي كل، كاركرد مثبت دارد كه در زمان مناسب و با فرد مناسب صورت بگيرد؛ یعنی اگر زوجین در سن مناسب ازدواج نبوده و بلوغ فکری لازم برای تشکیل زندگی را نداشته باشند، مطمئناً توانایی انتخاب فرد مناسب را نخواهند داشت و نتیجه آن هم آسیب های فردی است که بر خود این افراد وارد شده و تأثیرات اجتماعی بر اثر این ازدواج گریبان گیر جامعه می شود که از بیماری های جسمی و روانی و نارضایتی از زندگی زناشویی گرفته تا نرخ پایین مشارکت اجتماعی و جامعه پذیری ناقص در خانواده که خود آثار فردی و اجتماعی فراوانی دارد.

در واقع سن ازدواج در یک جامعه تا حدودي نشان دهنده شیوه سازماندهی زندگی خانوادگی و همچنین بیانگر فرصت هایی است، که زنان و مردان جوان در زمان ازدواج از آن برخوردار هستند.

به همین دلیل در قوانین حقوقی بسیاری از کشورهای جهان، حداقل سنی برای آن در نظر گرفته شده است. حداقل سن پذیرفته شده برای ازدواج بر اساس مفاد کنوانسیون های حقوق کودک و حقوق بشر که دارای مقبولیت جهانی در اکثر کشورهاست ۱۸ سال انتخاب گردیده، بنابراین در صورتی که حداقل یکی از زوجین زیر سن تعیین شده باشند، پدیده ازدواج زودهنگام یا کودک همسری اتفاق افتاده است.

ازدواج زودهنگام از جمله مسائل درد‌‌ناک و غمناکی است كه سلامت روان و جسم ميليون ها كودك و نوجوان را در سراسر جهان به خطر مي اندازد. اگرچه كودكان و نوجوانان فارغ از جنسيتشان از آسيب هاي اين پديده لطمه مي بينند، اما دختران بيش ترين قربانيان اين پديده به شمار مي روند. آمارهای سازمان یونیسف نشان مي دهد درسطح جهاني 36 درصد زنان 20 تا 24 ساله قبل از رسيدن به 18 سالگي ازدواج كرده اند، سالانه 14 میلیون نوبالغ 15 تا 19 ساله زایمان می کنند و دختران زیر 15 سال، 5 برابر بیشتر از دختران سن 20 سالگی دستخوش مرگ و میر در طول بارداری یا زایمان می شوند.

هرچند اين پديده در بعضي مناطق شهري و پيشرفته امروزه كم رنگ تر شده، اما هم چنان در بسياري از مناطق شهري و روستايي كشور ما تعداد زيادي ازکودکان و نوجوانان در معرض خطر ازدواج زودهنگام قرار دارند و با شرايط فرهنگي موجود درجامعه و آموزش هاي سطح كلان در جامعه و گسترش خدمات اجتماعي و ... هنوز معضل مهمي به شمار مي آيد. به طوری که افزایش 13 درصدی سهم زنان 25ـ 15 ساله کشور از اعتیاد، آمار 16درصدی طلاق در کشور، سهم 30 درصدی زنان از قربانیان خشونت خانگی و ثبت 43 هزار ازدواج دختران 15ـ10ساله، آماری نیست که خواب خوش را به چشم وطن دوستان این سرزمین میهمان کند؛ چرا که نقش سلامت و توانمندی جامعه زنان در پرورش نسلی کارآمد بر هیچ کسی پوشیده و پنهان نیست.

این واقعیت فاش و آشکار را باید پیش چشم، گوش و ذهن بنشانیم که نهاد خانواده در ایران، در حساس ترین مقطع تاریخی خویش قرار گرفته است. این نهاد که در هسته خود شناسه ملی را رمزنگاری کرده و هرگونه بی توجهی به آن اثرات جبران ناپذیری را متوجه ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جامعه ایران می نماید.

با توجه به آثار و عواقب ازدواج زودهنگام و براساس شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور و همچنین نبود بلوغ فکری و اجتماعی ‌کودکان، ازدواج در این سنین نادرست، ناسالم، خانمان سوز و اجتماع سوز است. اما با وجود مطالبه مکرر و فراوان از سوی فراکسیون زنان مجلس، جامعه مدنی، فعالان اجتماعی و رسانه ها، معضل ازدواج زودهنگام از سوی دولت مسکوت و دور از ذهن مانده و گام سودمند و مفیدی برای مقابله با آن برداشته نشده، در حالی که مسئله کودک همسری بازتولید آسیب های اجتماعی است.

بنابراین ضرورت دارد که در قوانین مدنی و قضایی در مورد ازدواج زیر ۱۸ سال بازنگری شود و راه کارهای مناسب حقوقی و فرهنگی برای مقابله با آن ارائه گردد و تجدید نظری در خصوص اصلاح ماده 1041 قانون مدنی و به تبع آن افزایش سن ازدواج قانونی به 18 سال و لازم الاجرا کردن آن، حذف عقد نکاح با اجازه ولی، افزایش دسترسی دختران به تحصیلات، اشتغال مناسب، بالا بردن آگاهی جامعه درباره عوارض ازدواج زودرس، ممنوعیت و جرم انگاری ازدواج بزرگسالان با کودکان اعمال شود. همچنین، فعالیت هاي گسترده اي به ویژه در استان هایی که درصد پیشرسی در آنها زیاد است، می تواند در جهت بهبود وضعیت زنان راهگشا و اثربخش باشد. نهایتا، فعالیت انجمن هاي مردم نهاد و حامیان حقوق کودك در توسعه برنامه هاي آموزشی مبتنی بر حقوق کودك هم در کاهش مشکلات پیشرسی ازدواج، می تواند مؤثر و سودمند واقع شود.

چرا که واقعیت های روز و زمانه، این نکته حساس را برای ما آدمیان بازنمایی می کند که ازدواج زودرس و شتاب زده در هر جامعه ای از ویرانگرترین و سرخورده سازترین رخدادهای خانه و اجتماع بوده و آسان و شتابان همه داشته ها و توانمندی های بالقوه و بالفعل آدمی را در گرداب نادانی ها و تصمیمات اشتباه نابود ساخته و آدمی را برباد می دهد و او را را به خاک سیاه می نشاند.

باشد که سنگ راه نباشیم!!!