ایالات متحده آمریکا ماه گذشته اعلام کرد قصد دارد تا زمانی که نیروهای داعش کاملا از بین نرفته اند و ثبات در سوریه ایجاد نشده، نیروهای خود را در حمایت از نیروهای کرد از این کشور بیرون نبرد. اگرچه این تعهد درازمدت حیاتی است، اما ثبات واقعی و امنیت فقط با مشروعیت سیاسی و حمایت عملی از اداره خودگردان کردی در شمال سوریه به دست می آید.

ایالات متحده آمریکا از مدتها پیش از کردها در سوریه حمایت کرده است اما این کشور بر حمایت و همکاری صرفا نظامی با کردها تاکید کرده است. واشنگتن از زمان اولین کمک نظامی خود به نیروهای کرد در سال 2014 و به دنبال محاصره آنها در شهر کردنشین کوبانی از سوی داعش، روی شکست داعش متمرکز شده و از صدور بیانیه ها و اقداماتی که حمایت از خودمختاری کردها و فدراسیون به رهبری کردها را تداعی کند خودداری کرده است.

امروزه، دولت خودخوانده داعش عمدتا به لطف قربانی شدن نیروهای کرد سوریه وابسته به یگان های مدافع خلق یا YPG کنترل خود را بر اکثر مناطق شمال شرق سوریه و از جمله شهر رقه، پایتخت این نیروی تروریستی از دست داده است. آخرین پایگاه دولت اسلامی در استان دیرالزور سوریه نیز هم اکنون زیر حملات نیروهای کرد سوریه و همپیمانان آن یعنی نیروهای دموکراتیک سوریه قرار گرفته و این منطقه نیز به زودی آزاد خواهد شد.

کردها اکنون بر بیشتر از یک چهارم خاک سوریه که در آن حدود یک و نیم و تا دو میلیون نفر زندگی می کنند کنترل دارد. کردها دولت خودگردان برای ارائه خدمات و اداره این مناطق تاسیس کرده اند. کردها به عنوان بخشی از دیدگاه خود برای غیرمتمرکزکردن قدرت در سوریه و فراگیر کردن آن، نهادهای خود را طوری ایجاد کرده اند که به طور مساوی زنان در آن حضور دارند و گروه های قومی و مذهبی نیز به همان نسبت در آن نماینده دارند.

اما ثابت شده که اداره کردن این مناطق مشکل است. مسئولان ارائه خدمات و دیگران به غیر از نیروهای پلیس که به گفته مقامات کرد سوریه حدود 190000 نفر هستند، معمولا آموزش کافی ندیده اند و تجربه لازم را ندارند. مقامات کرد سوریه علاوه بر مشکلات ذکر شده، با اشاره به منابع مالی محدود و نیز ادامه جنگ با گروه داعش، معتقدند فراهم کردن خدمات ضروری برای شهروندان در حمایت از آنها و ایجاد ثبات در منطقه کاری بس دشوار است.

این منطقه تحت کنترل کردهای سوریه علاوه بر مشکلات ذکر شده، با تحریم هایی روبه روست که از سوی همسایگان آن و نیز دیگر کشورهای جهان بر آنها تحمیل شده است. ترکیه مرزهای خود را بر روی آنها بسته است و حتی مرزهای خود با مناطق کردنشین سوریه را با بلوک های سیمانی به صورت دیواری حائل در آورده است. فرصت مبادله و تجارت با کشور عراق و دیگر مناطق جهان نیز به شدت محدود شده است. کمک های بین المللی از جمله از سوی آمریکا و اروپا نیز عمدتا به کمپ های آوارگان و یا مناطق عمدتا عرب نشین مانند رقه و منبج ارسال می شود و مناطق کردنشین از این کمک ها بهره ای نمی برند. این مسائل اداره خودگردان کردی را تضعیف کرده و توسعه اقتصادی این منطقه را به حاشیه رانده است.

واشنگتن در به رسمیت شناختن نهاد حاکم بر این مناطق خودداری کرده است زیرا نیروهای YPG و شاخه سیاسی آن یعنی PYD و دیگر نهادهای سیاسی و نظامی مرتبط توسط نیروهای حزب کارگران کردستان ترکیه یا پ.ک.ک ایجاد شده اند که دهها سال است با دولت ترکیه درگیر نبرد هستند. هم ترکیه و هم ایالات متحده آمریکا، پ.ک.ک را در لیست گروه های تروریستی خود قرار داده اند.

دلایل خوبی برای انتقاد از رهبران کرد وجود دارد. PYD و نهادهای نظامی و سیاسی مرتبط با آنها، کنترل شدیدی بر شمال شرق سوریه دارند. نهاد تحت رهبری آن به سرکوب احزاب اپوزسیون می پردازد به طوری که فقط چند حزب از اپوزسیون در حال حاضر قادر به فعالیت هستند.

با این حال، کمک نظامی به کردها و نادیده گرفتن گرفتن آنها از نظر سیاسی، نه کمکی به ایجاد جامعه ای که از نظر سیاسی تحمل پذیرتر باشد، می کند و نه ثبات آن را افزایش می دهد. تنها راه برای ایجاد جایگزین آشوب و سلطه طلبی در سایر نقاط سوریه، به رسمیت شناختن اداره تحت کنترل کردها و وارد شدن فعالانه و مشارکت در حوزه سیاسی است.

ایالات متحده آمریکا می تواند از حمایت خود از کردها به عنوان اهرمی برای ایجاد سیستم باز سیاسی در مناطق تحت کنترل کردها استفاده کند. ایالات متحده آمریکا می تواند احزاب اپوزیسیون و فعالان مستقل را در نشست هایی که در شمال سوریه برگزار می شود، شرکت دهد و از اداره خودگردان به رهبری کردها بخواهد محدودیت هایی که برای فعالان و احزاب غیروابسته به سازمان های سیاسی حاکم بر منطقه وضع شده، لغو کند.

ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا، همزمان باید به کردها در مسائل فنی مانند خدمات آب و فاضلاب به کردها کمک کنند. آنها باید در تربیت کارکنانی همت گمارند که براساس توانایی و نه وابستگی سیاسی و حزبی فعالیت می کنند.

اکنون بهترین زمان برای مشارکت سیاسی است. بشار اسد، رییس جمهور سوریه بیشتر خاک سوریه را تحت کنترل دوباره خود در آورده است. او می خواهد در قدم بعدی به سمت ادلب برود که آخرین پایگاه اصلی شورشیان سوریه بوده و سه میلوین نفر در آنجا زندگی می کنند. اما برنامه وی هفته گذشته به دنبال توافق حامی اصلی وی یعنی روسیه با ترکیه که از سرازیر شدن دوباره آوارگان بیم دارد و از نیروهای شورشی سوریه ححمایت کرده، فعلا متوقف شده است.

کُردها که از ادامه حمایت آمریکا و تعهد آن مطمئن نیستند، راه احتیاط را در پیش گرفته اند. اگرچه YPG مشارکت در نبرد ادلب را انکار کرده، گزارشها حاکی از آماده شدن جمعی از نیروهای کرد برای شرکت در این نبرد است. تهاجم دولت سوریه به ادلب که باعث تضعیف ترکیه خواهد شد، کمک حال کردها خواهد بود. ترکیه امسال منطقه کردنشین عفرین را در شمال سوریه اشغال کرد.

در صورتی که آمریکا به کردهای سوریه کمک نکند، آنها چاره ای جز روی آوردن به روسیه و دولت سوریه ندارند. هیئتی از اداره خودگردان کردی در ماه جولای به دمشق رفت تا مذاکراتی را برای تحقق توافقی سیاسی آغاز کند. اما به نظر می رسد که رسیدن به توافق دور از دسترس است. مطالبه اصلی کُردها که تمرکززدایی در قدرت است مورد پذیرش بشار اسد قرار نخواهد گرفت. عدم وجود توافق سیاسی، مشکلات زیادی پیش پای اداره خودگردان کردی برای ایجاد نهاهای باثبات می گذارد.

اکنون زمان آن رسیده که آمریکا به برخورد با کردها به عنوان نیروهای موثر در مبارزه با داعش که بعدا از آنها خلاصی یابد، پایان دهد. تجربه کُردها در سوریه، هرچند ناقص است اما مسیری ممکن برای ایجاد ثبات در سوریه است. ایالات متحده آمریکا با حمایت از کردها و به رسمیت شناختن اداره خودگردان کردی، با توجه به نیاز کردها به حمایت مورد نظر در جهت داشتن مکانی فارغ از کنترل دمشق می تواند به این بخش از سوریه کمک کند. آمریکا با این کار می تواند پایگاهی برای عملیات های آینده علیه گروه های افراطی خشونت طلب داشته باشد.

منبع: روزنامه نیویورک تایمز

نویسنده: الیزا مارکوس، نویسنده کتاب خون و باور، پ.ک.ک و نبرد برای استقلال

ترجمه: خبرگزاری کردپرس- سرویس جهان

کد خبرنگار: 40101