بحث بر سر دکترین میهن آبی ترکیه در چند روز اخیر شدت بیشتری گرفته است. اظهارات مولود چاوش اوغلو وزیر خارجه ترکیه که گفته بود: برای حمله به سوریه ازکسی اجازه نمی گیریم، پس از گذشت سه روز از نشست سه جانبه ایران و روسیه و ترکیه در تهران بیانگر فضای حاکم بر جلسه سه ساعته شورای امنیت این کشور به ریاست اردوغان و شاید هم از مصوبات جلسه عالیترین مرجع دکترین رفتاری داخلی و خارجی این کشور بوده است.
اظهارات اخیر چاوش اوغلو که می‌تواند نقش سخنگوی شورای امنيت ترکیه را داشته باشد، آن هم درست پس از اجلاس تهران و نشست شورای امنيت ترکيه پیام خوبی را به منطقه ساطع نکرده است.

ترکیه در راستای دکترین تهاجمی میهن آبی اقدام به گشودن جبهه های متعددی در پیرامون خود کرده است. هنوز بحران قره داغ و ارمنستان به پایان نرسیده، عزم خود را بر حمله به شرق فرات در خاک سوریه آن هم به بهانه ایجاد منطقه امن، جزم کرده است. همزمان جبهه اقلیم کردستان عراق را با هدف اشراف سرزمینی به مناطق قبل از ۱۹۲۰ به بهانه سرکوب مخالفان خود فعال‌تر کرده است.

حمله به منطقه گردشگری زاخو در ۲۰ ژوئن با اعتراض شدید مجامع بین المللی و دولت عراق مواجه شد تا جایی که حتی هم‌پیمان سیاسی و اقتصادی ترکیه، یعنی حزب دمکرات کردستان عراق (پارتی) علیرغم روابط همکاری منطقه ای، از در کنار ترکیه بودن در این شرایط کنونی دچار تردید شده است.

حکومت ترکیه همزمان با چالش‌های پیرامونی این کشور، باز هم بر استرداد جزایر دریای مدیترانه از یونان و قبرس غافل نبوده و با برگزاری بزرگترین مانور دریایی، کشورهای عضو ناتو را به همکاری و همراهی در رسیدن به اهدافش در دریای مدیترانه ترغیب و حتی تهدید می‌کند. در حالی که با گشایش جبهه های متعدد، ناتو را نیز در همراهی با خود دچار سردرگمی کرده است.

تشدید تحرکات نظامی ترکیه در منطقه بیانگر عدم پایبندی این کشور به توصیه های نشست تهران می باشد. در نشست تهران، ایران و روسیه پیام های روشنی مبنی بر منع دخالت نظامی ترکیه در سوریه داشتند، به ویژه ایران این پیام را بسیار شفاف و مبرهن و در عین حال توام با صلح اعلام کرد، و خواستار پایداری و آرامش در منطقه شد. با این حال ترکیه از دریافت پیام تهران اعراض کرده است.

سیاست های اقتصادی دولت ترکیه، دستکاری خودسرانه اردوعان در امور بانک مرکزی این کشور و جاه طلبی های او در حوزه سیاست خارجی به کاهش روز افزون ارزش لیر و ایجاد بحران عمیق اقتصادی در این کشور منجر شده است. نظرسنجی های ماه های اخیر نشان می دهند که نارضایتی عمومی در ترکیه، منجر به کاهش شدید آرای اردوغان و AKP شده است. به این ترتیب حکومت ترکیه از شدت دادن به تحولات منطقه ای، به عنوان بهانه ای برای ترمیم چالش های موجود در سیاست‌های داخلی خود، به ویژه به عنوان راهی برای حصول نتیجه مطلوب برای حزب عدالت و توسعه (AKP) در انتخابات پیش روی این کشور است.

اجرای دکترین تهاجمی منطقه ای ترکیه به هر قیمتی از سوی این کشور، توازن قومی و مذهبی منطقه ای، به ترتیب در حوزه کردی شمال عراق و جنوب شرق سوریه و مناطقی از قفقاز و نیز جهان عرب را بر هم می زند. کما اینکه حمله به شمال عراق به بهانه سرکوب مخالفان و کشتارهای کور، همانند کشتار زاخو موجب تعمیق ناسیونالیسم افراطی و شکاف قومی منطقه ای و همچنین بهانه ای براي استمرار حضور آمریکا در منطقه شامات می شود.

اتخاذ سیاست‌های تکروانه ترکیه، منطقه را بسوی دو جبهه سوق خواهد داد. جبهه ای که در آن ایران و روسیه و حتی بعضی دولت‌های غربی بالضروره در یک طرف، و ترکیه و معدود هم‌پیمان آن از جمله پارتی در دیگر سوی آن خواهند ایستاد. ریزش همپیمانان ترکیه در منطقه و سردرگمی سیاسی اردوغان و حرکات خلق الساعه او در سیاست‌های داخلی و خارجی احتمال این را به وجود می آورد که او به دنبال هم پیمان جدید در منطقه باشد و چندان هم بعید نخواهد بود که شاگرد مکتب اربکان اصلاحگرا دست نیاز به سوی تل آویو در حال افول دراز کند. آن چنان که پیشتر هم در زمان بحران اقتصادی، برای مشتی دلار، تمام سوء تفاهم های گذشته با عربستان را به یک باره به سویی نهاده بود.