کردپرس: اعلام افزایش ٣ میلیارد دلاری بدهی های دولت اقلیم کردستان طی ٦ ماە، علیرغم افزایش درآمدهای نفتی و غیر نفتی، تبدیل بە موضوعی چالشی در عرصە سیاسی اقلیم شدە است و نمایندگان پارلمان کردستان بە ویژە نمایندگان وابستە بە احزاب اپوزیسیون و بعضا احزاب حاکم، از عدم شفافیت در درآمدهای دولت اقلیم، ابهام در چرایی افزایش بدهی ها و عدم انجام اصلاحات ریشە ای از سوی کابینە مسرور بارزانی آن گونە کە وعدە آن را داد، انتقاد شدید دارند. خبرگزاری کردپرس با هدف واکاوی این موضوعات گفتگویی با ابوبکر هلدنی نمایندە اتحاد اسلامی در پارلمان کردستان انجام دادە است کە در ادامە می خوانید؛
کردپرس: ارزیابی شما از اظهارات مقامات اقلیم کردستان در خصوص افزایش 3 میلیارد دلاری دیون اقلیم طی چند ماه گذشته چیست؟
ابوبکر هلدنی: پاسخ های دولت اقلیم کردستان از روزی که وزرای مربوطه در صحن پارلمان حضور یافتند و اظهارات آنها مبنی بر افزایش سه میلیارد دلاری دیون اقلیم کردستان طی 6 ماه، به هیچ عنوان قابل پذیرش و باور نبود. هر چند دکتر آمانج کریم دبیر هیئت دولت موضوع را تبیین کرد؛ اما برای ما به عنوان نمایندگان پارلمان کردستان این توضیحات جای تعجب داشت. به جز موضوع پس انداز حقوق کارمندان و پرداخت حقوق با کسری، موضوع دیون اقلیم کردستان غیر شفاف و مبهم است. آنچه جای تعجب دارد این است که دولت اقلیم کردستان میزان زیادی از نفت را به فروش می رساند، اما هنوز می گوید که مقروض است. به همین دلیل موضوع دیون دولت اقلیم کردستان پرونده ای مبهم و غیرشفاف نزد ماست.
کردپرس: به عقیده شما گره کور پرونده دارایی دولت اقلیم کردستان چیست که موجب بحران کنونی و این حجم از دیون شده است؟
ابوبکر هلدنی: گره کور دارایی دولت اقلیم کردستان این است که درآمدهای اقلیم به خزانه دولت واریز نمی شود و همانگونه که در نشست پارلمان کردستان با حضور وزرای دولت اعلام کردم؛ وزارت دارایی و اقتصادی اقلیم کردستان تبدیل به وزارت پرداخت پول شده است نه وزرات دارایی و اقتصادی که دارای طرح های استراتژیک باشد و تمامی درآمدهای اقلیم را در اختیار داشته باشد؛ از جمله درآمدهای دروازه های مرزی، نفت و درآمدهای داخلی. متاسفانه بخش بزرگی از این درآمدها به جیب احزاب می رود و احزاب حاکم برای جذب افکار عمومی و خرید آرا در زمان انتخابات این بودجه را به کار می گیرند. از سوی دیگر، درآمدهای اقلیم کردستان هزینه نهادهای حزبی می شود و بخشی از آن نیز به غارت می رود.
کردپرس: اخیراً توافقی میان دولت اقلیم کردستان و دولت مرکزی عراق بر سر قانون بودجه سال 2021 عراق و سهم اقلیم کردستان از این بودجە، منعقد شد؛ آیا اجرایی شدن این توافق حل مشکلات اقتصادی اقلیم کردستان را به دنبال خواهد داشت؟
ابوبکر هلدنی: به عقیده من دولت اقلیم کردستان به جز توافق با بغداد هیچ گزینه دیگری پیش رو ندارد، اما در مقطع کنونی بە نتیجە رسیدن توافق طرفین را به سه دلیل بعید می دانم. دلیل اول اینکه اقلیم کردستان در گذشته فرصت های بسیاری را از دست داده و پایبند توافقات فی مابین نبوده است. دلیل دوم اینکه هم اکنون در آستانه برگزاری انتخابات پارلمانی در عراق هستیم و همین موضوع می تواند موضوع توافق را تحت تاثیر قرار دهد و دلیل سوم وجود موجی از ملی گرایی و نژادپرستی در بغداد است که خود را در مقابل مطالبات اقلیم کردستان و مردم کردستان می بیند.
کردپرس: در صورت عدم اجرایی شدن توافقات پیشین و شکست مذاکرات فی مابین برای حل اختلافات میان اقلیم کردستان و دولت مرکزی عراق، روند تحولات در اقلیم کردستان را با توجه به تداوم بحران اقتصادی و افزایش دیون چگونه ارزیابی می کنید؟
بعید می دانم که توافق جدیدی میان بغداد و اقلیم کردستان حاصل شود. اقلیم کردستان در ایجاد وضعیت اسفبار کنونی و کاهش احتمال توافق با بغداد و حل اختلافات فی مابین به سهم خود مقصر است. اقلیم کردستان با سیاست اقتصادی شکست خورده، با عدم پایبندی به التزامات، با فساد اقتصادی و به هدر دادن سرمایه های ملی و همچنین عدم انجام اصلاحات ساختاری تصویری زشت از خود به بغداد ارائه کرده است.
کردپرس: به عنوان نماینده پارلمان کردستان اطلاعی از پرونده نفتی اقلیم کردستان، درآمدها و هزینه های دولت اقلیم و همچنین وام ها و دیونی که دولت اقلیم دریافت می کند، دارید؟
ابوبکر هلدنی: پارلمان کردستان هیچ اطلاعی از توافق 50 ساله با ترکیه و همچنین توافق 25 ساله با شرکت روسنفت روسیه ندارد. به عنوان نماینده ای که دو دوره (8 سال) در پارلمان کردستان حضور داشته ام، چندین نشست با شورای نفت و گاز اقلیم بر سر مسئله نفت و گاز و درآمدهای حاصل از آن برگزار کردیم، اما طی دو سال گذشته که کابینه نهم دولت اقلیم کردستان بر سر کار بوده است هیچ نشستی برگزار نگردیده و به همین دلیل پرونده نفتی اقلیم کردستان غیرشفاف و سر به مهر باقی مانده است و پارلمان کردستان هیچ اطلاعی از توافق های نفتی با ترکیه و روسنفت و درآمدها و هزینه های آن ندارد. متاسفانه همانگونه که در نشست پارلمان نیز اعلام شد در هیچ نقطه ای از جهان 58 درصد درآمدهای نفتی به ابرشرکت های نفتی اختصاص داده نمی شود در حالی که دولت قادر به پرداخت یک بشکه نفت به شهروندانش طی سه سال نباشد. شهروندان اقلیم کردستان طی سه سال گذشته یک بشکه نفت حتی با خرید و پرداخت پول آن دریافت نکرده اند. سیاست نفتی اقلیم کردستان سیاستی شکست خورده است. درآمدهای آن غیرشفاف بودە و شرکت های بزرگ بیشترین سود را از صنعت نفت می بینند. درآمدها تحت سیطره حزب و خانواده های حاکم و قدرتمند است.
کردپرس: راهکار خروج اقلیم از بحران های موجود را در چە می دانید و آیا از نظر شما دولت کنونی اقلیم کردستان توانایی حل مشکلات و خروج از بحران را دارد؟
ابوبکر هلدنی: در داخل اقلیم کردستان تنها گزینه برای خروج از این بحران عبارت است از انجام اصلاحات ریشه ای، اما کابینه نهم اقلیم کردستان که دو سال از فعالیتش می گذرد در موضوع اصلاحات راستگو نیست و به عقیده من کابینه نهم دولت اقلیم کردستان به معنای واقعی کلمه شکست خورده است و صرفا اعلام شکست این دولت باقی مانده است. زیرا همه بحران ها شامل بحران دارایی، بحران تعویق در پرداخت حقوق کارمندان و حقوق بگیران، بحران اشغالگری دولت ترکیه و عدم توافق با بغداد، بحران امنیت و محدود کردن آزادی ها، همه این بحران های بزرگ متوجه این کابینه است و مقامات دولتی نتوانسته اند مطالبات مردم را تحقق بخشند و برنامه و طرحهایی که از سوی پارلمان کردستان برای اجرا طی 4 سال رای اعتماد گرفت را اجرایی نمایند.
کردپرس: اما کابینە نهم دولت اقلیم کردستان بارها بر عزم جدی خود برای اجرای اصلاحات تاکید کردە است، ارزیابی شما از جدیت دولت در اجرای اصلاحات و پیشرفت پروسە آن و بە صورت کلی، عملکرد دولت کنونی چیست؟
ابوبکر هلدنی: واقعیت این است که دولت اقلیم کردستان از اجرای برنامه اصلاحی سر باز می زند. بیش از یک سال است که قانون اصلاحات از سوی پارلمان کردستان به تصویب رسیده، اما تاکنون هیچ یک از مواد آن اجرایی نگردیده است. دلیل این امر این است که اراده اصلاحات وجود ندارد و بخشی از حاکمان اقلیم کردستان عامل فساد سیستماتیک و سازمانی موجود هستند. حاکمان کنونی قصد دارند به هر نحوی که شده در قدرت باقی بمانند، اجرای اصلاحات مرگ آنان است و به همین دلیل من بر این عقیده ام که آن ها حاضر به انجام دادن اصلاحات ریشه ای و واقعی نیستند. موجودیت آنها براساس فساد بنا نهاده شده است. کابینه فعلی به معنای واقعی کلمه در همه حوزه ها شکست خورده است. در زمینه تامین امنیت، مقابله با اشغالگری های دولت ترکیه، در زمینه روابط با بغداد و بحران معیشت مردم، در زمینه سوخت و ارائه خدمات از جمله برق و آب و مهمتر از آن مسئله آزادی و آزادی بیان در کردستان به عقب بازگشته است.
کردپرس: دلیل اجرایی نشدن اصلاحات در اقلیم کردستان، با وجود تصویب قانون مربوط بە آن در پارلمان کردستان را در چە می دانید؟
ابوبکر هلدنی: اراده واقعی برای اجرای اصلاحات در اقلیم کردستان وجود ندارد. دلیل آن نیز مشخص است. احزاب حاکم اقلیم کردستان می خواهند به هر قیمتی که شده است در قدرت باقی بمانند و حاضر به انتقال قدرت به صورت مسالمت آمیز نیستند. آنها هیچ گاه به ترک قدرت و شکست در این زمینه نیندیشیده اند. به همین دلیل متاسفانه تمامی درآمدهای مردم کردستان را برای بقای خود و شاهزاده هایشان در حکومت به کار می گیرند.
کردپرس: بە عنوان نمایندە دو دورە پیاپی پارلمان کردستان، نقش و عملکرد پارلمان در انجام وظایف در حل مشکلات اقلیم را چگونە ارزیابی می کنید؟ آیا پارلمان می تواند نقشی تاثیرگذار در حل مشکلات و تغییر شرایط ایفا کند؟
ابوبکر هلدنی: متاسفانه پارلمان کردستان اسیر و برده دست حزب است. به همین دلیل این پارلمان که از لحاظ قانون گذاری و چه در زمینه نظارت بر امور اجرایی در حد انتظار عمل نمی کند. پارلمان کردستان برخلاف تمامی پارلمان های جهان به جای آنکه ناظر فعالیت های دولت باشد از سوی حزب اداره می شود و همچنین تحت سلطە و هژمونی قوه مجریه است به همین دلیل نتوانسته است ماموریت نظارتی خود را انجام دهد که این نیز در تاریخ پارلمان اقلیم کردستان طی 29 سال گذشته مسبوق به سابقه است. بر این عقیده ام که دوره کنونی پارلمان در وضعیت بدی به سر می برد و باید نمایندگان و همه فراکسیون ها مسئولیت خود را به جای آورده و کاری نکنند که در تاریخ این دوره را دوره ای سیاه از پارلمان توصیف کنند. باید پارلمان نقش راستین خود را ایفا کند.

مصاحبە: حسن صالحی - سرویس عراق و اقلیم کردستان / خبرگزاری کردپرس