به گزارش کرد پرس، شهرستان مریوان به دلیل هم مرز بودن با کردستان عراق دارای شرایط خاص و ویژه ای است، چندین سال است که مبادلات کالا اعم از صادرات و واردات از مبادی مرز بین المللی باشماق به 2 شیوه رسمی و غیر رسمی انجام می شود.

اداره کل گمرکات استان کردستان و چندین اداره و ارگان دیگر به عنوان متولی مرزباشماق را مدیریت می کنند اما به دلیل عدم نظارت کافی و نبود مدیریت واحد در مرز بین المللی باشماق نه تنها سود و منفعتی برای مردم شهرستان مریوان ندارد بلکه وجود این مرز رسمی خود باعث ایجاد مشکلات فراوانی برای مردم شهرستان شده که علاوه بر نابودی زیرساخت های شهری و بین شهری و افزایش تصادفات و تلفات جاده ای عمده ترین آنها تورم و کمیاب شدن و گاها نایاب شدن برخی کالاها و مایحتاج روزمره مردم است که هر از گاهی یکی از اقلام خوراکی و مورد نیاز مردم از قبیل میوه و سیفی جات و مواد گوشتی از قبیل مرغ و ماهی و گوشت قرمز و ... طعمه و دستاویز سوداگران و سودجویان و منفعت طلبان و دلالان و ... می شود و به بهانه صادرات این کالاها در بازار مریوان کلا کمیاب و یا به صورت بازار سیاه و با چند برابر قیمت به مردم عرضه می شود.

در سال جاری این چندمین بار است که عرضه و توزیع مرغ و فرآورده های آن در بازار مریوان با مشکل جدی روبرو می شود و مردم این شهرستان چندین روز متوالی در آرزوی یافتن مرغ در بازار سرگردان هستند و در این میان مسئولان هم هر از گاهی عنوان می کنند که همه چیز گل و بلبل است و هیچ مشکلی در عرضه و توزیع مرغ در بازار مریوان وجود ندارد. این درحالیست که واقعیت ها چیزهای دیگری را بیان می کنند، شبانه و جلو چشم مردم چندین دستگاه خودرو مرغ های زنده مرغداری های مریوان را به شهرها و استان های همجوار حمل می کنند و یا در طول شبانه روز به شیوه ها و طرق مختلف از جمله جاسازی در ماشین های ترانزیتی و تانکرها و ... مرغ و مایحتاج روزمره مردم توسط برخی افراد به صورت غیر قانونی و غیر رسمی از مرز باشماق خارج می شود و شنیده ها حاکی از آن است که بخش های عمده ای از مرغ کشتار روز شهرستان هم به صورت کاملا غیر قانونی و به صورت قاچاق به کردستان عراق و یا به شهرستان ها و استان های همجوار منتقل می شود و عمده نگرانی مردم از نبود نظارت و مدیریت کافی و عدم برخورد قاطع و قانونی با متخلفان است.

بیش از 10 روز است که مرغ در بازار مریوان علاوه بر افزایش قیمت بسیار کمیاب و نایاب شده و به صورت نامنظم در مغازه های مرغ فروشی توزیع می شود و هیچ مسئولی پاسخگوی این آشفتگی بازار و این هرج و مرج نیست و گویا مسئولان به خواب زودهنگام زمستانی رفته اند.

خبرنگار کرد پرس به همین دلیل مشکلات و معضلات عرضه و توزیع مرغ در بازار شهرستان مریوان را با محمد رحیمی رئیس جهاد کشاورزی شهرستان مریوان در میان گذاشته که در ذیل این مصاحبه را می خوانید.

کرد پرس: لطفا در مورد آمار تعداد واحدهای مرغداری در شهرستان مریوان توضیح دهید؟

رحیمی : در حال حاضر در شهرستان مریوان 68 واحد مرغداری گوشتی و یک واحد کشتارگاه صنعتی مرغ وجود دارد که همه آنها فعال هستند به جز یک واحد که آن هم به دلیل اختلافات مالکین فعالیت ندارد و در هر دوره ظرفیت یک میلیون و 700 هزار قطعه امکان و ظرفیت جوجه ریزی دارند. در شرایط فعلی برای تامین نهاده مورد نیاز همه واحدهای مرغداری موجود در شهرستان مریوان برای مدت 46 روز که مدت زمان یک دوره است، هیچ مشکلی وجود ندارد و در سامانه بازارگاه 100 درصد نهاده مورد نیاز مرغداری ها را دولت با ارزی که در اختیار وزارت جهاد کشاورزی قرار می دهد تامین می کن. الان همه واحدهای مرغداری مریوان فعال هستند و ما در مریوان واحد غیر فعال نداریم و در طول سال 4 یا 5 دوره جوجه ریزی انجام می شود.

وظیفه ما به عنوان جهاد کشاورزی تولید است. از جوجه ریزی تا کشتارگاه و در شهرستان مریوان به نسبت میزان جمعیت و تعدد واحدهای مرغداری در تمام طول سال میزان مرغ مورد نیاز شهرستان تامین می شود و در برخی مقاطع شاید نیاز باشد که از شهرستان های دیگر مرغ وارد کنیم و در مقاطعی امکان دارد مازاد مرغ تولیدی را به شهرستان های دیگر بفرستیم.

کرد پرس: آیا مرغی که صادر و وارد می شود به صورت زنده است یا لاشه؟

رحیمی: در مقاطع مختلف تفاوت دارد به عنوان مثال در روزهای اخیر که مقداری مشکل تامین مرغ مورد نیاز داشتیم به هر دو صورت مرغ وارد شهرستان کردیم.

در کل استان 40 درصد مازاد تولید داریم و امکان تامین مرغ مورد نیاز برای استان های دیگر را داریم. اما اولویت ما مردم استان و در مرحله بعد مردم شهرستان مریوان است. در مقطع فعلی که در شهرستان مشکل کمبود مرغ داشتیم کمترین صادرات را به بقیه شهرستان های داخل و خارج استان داشته ایم. یعنی در واقع تمام تولیدات در خود شهرستان مریوان عرضه شده است.

به هر حال بالانسی صورت می گیرد در برخی مقاطع نسبت به میزان مصرف شهرستان مازاد داریم که باید حتما از شهرستان خارج شود چون تا مدت زمان معینی مرغداران می توانند مرغ تولیدی هر دوره را در سالن نگهداری کنند و از مدت زمان معین هر چه دان و خوراک به مرغ داده شود تنها هزینه اضافی است و هیچ تاثیری در اضافه وزن مرغ ندارد و به ضرر مرغداران است. بنابراین مرغداران مجبور هستند که تولیدات شان را از سالن مرغداری خارج کنند و در مقطعی که مازاد ظرفیت شهرستان باشد به خارج شهرستان صادر می شود و در شرایطی که میزان تولیدات داخلی شهرستان جوابگوی نیاز میزان مصرف شهرستان نباشد از شهرستان های دیگر مرغ وارد می کنیم.

نحوه صادر و وارد کردن بنا به تصمیمات ستاد تنظیم بازار انجام می شود. اما غالبا صادرات مرغ به صورت زنده انجام می شود آنهم بر اساس مجوز سازمان دامپزشکی استان یا اداره دامپزشکی شهرستان انجام می شود و به هیچ وجه نه مرغ زنده و نه لاشه مرغ بدونه مجوز دامپزشکی امکان حمل و نقل ندارد و چنانچه موردی توسط افرادی انجام شود خارج از شبکه و تخلف محسوب می شود.

در مقطع فعلی که با مشکل کمبود مرغ مواجه هستیم هیچ روزی کشتارگاه به دلیل کمبود مرغ زنده تعطیل نبوده و شاید بیشتر از میزان سرانه مصرف شهرستان هم کشتار و مصرف داشته ایم.

ما روزانه تقریبا 18 تن در شهرستان مریوان مصرف سرانه داریم که باز هم این رقم به نسبت استان و حتی کشور رقم بسیار بالایی است. اما در گذشته هم میزان سرانه مصرف مرغ در مریوان نسبت به دیگر شهرستان های استان و حتی سرانه مصرف کشوری هم همیشه بیشتر بوده است و ما میزان سرانه مازاد شهرستان مریوان را به بهانه تاریخی بودن آن توجیه می کنیم. در شرایط فعلی هیچ روزی نبوده که بیشتر از میزان سرانه مصرف شهرستان مریوان مرغ وارد شهر نشده باشد.

کرپرس: نحوه نظارت بر موضوع عرضه وتوزیع مرخ چگونه است؟

رحیمی: در این ایام که مشکل کمبود مرغ در شهرستان مریوان به وجود آمده است تمامی شب ها نمایندگان جهاد کشاورزی، اداره صنعت و معدن و اداره دامپزشکی در کشتارگاه حضور داشته اند و از شروع کشتار تا خاتمه در آنجا مستقر و نظارت داشته اند و میزان کشتار مرغ هر شب صورتجلسه می شود و حتی در مقاطعی ماشین های حمل مرغ توسط نماینده دامپزشکی پس از بارگیری پلمپ می شوند تا نگران ایجاد مشکل از در کشتارگاه تا داخل بازار نباشیم. ماشین های حمل پلمپ می شوند و ساعت 9 هر روز توسط نماینده اداره صنعت و معدن باز و وارد بازار می شوند. بنده به عنوان مدیر جهادکشاورزی شهرستان مریوان می خواهم این نکته را به عرض برسانم که ما تا کنون در شهرستان هیچ مشکلی برای تولید و تامین میزان مرغ مورد نیاز شهرستان مریوان را تا داخل کشتارگاه نداشته ایم اما در مورد مشکل مرغ در سراسر کشور اطلاعی ندارم.مثلا من در مورد کمبود مرغ در بازار تهران حقیقتا هیچ اطلاعی ندارم.

البته بحث نظارت بر نحوه عرضه و توزیع مرغ در بازار جزو وظایف و اختیارات اداره صنعت و معدن است و متولی اصلی کنترل بازار آنها هستند که گاها به دلیل کمبود نیرو و یا نداشتن اهرم فشار در امر نظارت احتمال بروز مشکلاتی وجود دارد.

در ماه های گذشته مقداری مرغ منجمد هم که از طریق شرکت پشتیبانی تامین شده بود از طریق اداره صنعت و معدن شهرستان وارد بازار مریوان شد اما من از میزان و مقدار آن اطلاع ندارم.

مشکلی که من آن را می بینم واحساس می کنم در شهر مریوان همیشه به دلیل نزدیکی به مرز نه تنها در بحث مرغ بلکه در بحث اکثر کالاها و مایحتاج مصرفی مردم به نسبت نوسانات قیمت و افزایش قیمت در اقلیم کردستان کالاها به آنسوی مرز منتقل می شود و مراودات مرزی از قدیم الایام در منطقه بی تاثیر نبوده است.

کرد پرس: آیا مراودات مرزی در مورد صادر و وارد شدن کالاهای ومایحتاج مصرفی مردم به صورت رسمی انجام می شود یا غیر رسمی؟

رحیمی : من در مورد مراودات رسمی حرف میزنم که به صورت رسمی و با مجوز و به صورت قانونی انجام می شود اما از گذشته های بسیار دور مراودات غیر رسمی و غیر قانونی هم مابین مریوان و کردستان عراق وجود داشته است.

امکان دارد که مراودات غیر رسمی بخشی از تولید مرغ را به صورت چمدانی و مسافری و یا به طرق دیگر از شهرستان خارج کند اما نباید این موضوع تاثیر آنچنانی بر میزان مرغ مورد نیاز شهرستان داشته باشد و اینگونه بازار مریوان را با کمبود مرغ مواجه کند.

اما مشکل دیگری که وجود دارد مشکل کمبود مرغ در بازار تهران است کششی در بازار تهران وجود دارد و امکان دارد افرادی در این خصوص سوداگری و دلال بازی بکنند و بخشی از مرغ تولید شهرستان مریوان را به بازارهای تهران و دیگر شهرستان ها منتقل کنند.

فاصله زمانی شهرستان مریوان تا تهران بیش از 800 کیلومتر است و این منطقی نیست که التهاب بازار تهران به این شهرستان سرایت کند چرا این التهاب و کمبود مرغ مورد نیاز بازار تهران نباید به شهرهایی مانند کرج و ساوه و رباط کریم و همدان سرایت نکند بلکه به بازار آشفته و نابسامان مریوان منتقل شود؟!

کرد پرس: آیا گرانی وافزایش قیمت گوشت در ایجاد چنین وضعیتی تاثیر داشته است؟

رحیمی: به نظر بنده در مقطع فعلی و حتی مدتی قبل موضوع افزایش قیمت گوشت تاثیر چندانی بر موضوع کاهش مرغ ندارد هر چند احتمال دارد این موضوع هم بخشی از قضیه کمبود و افزایش میزان سرانه مرغ باشد چون این ها لازم و ملزوم همدیگر هستند و هرگاه قیمت گوشت افزایش یابد مصرف مرغ بیشتر می شود و به تبع آن قیمت ها هم تغییر می کند و اکثرا افزایش می یابد.

با توجه به اینکه در آستانه ورود به ماه مبارک رمضان هستیم و قطعا مردم نیاز و مصرف شان خصوصا در بحث مرغ و گوشت بیشتر می شود و چنانچه تمهیدات و اقداماتی انجام نشود قطعا بر میزان مشکلات فعلی بازار مرغ افزوده خواهد شد.

ما در بحث تامین مصرف نمی توانیم جوابگوی کشش غیر منطقی بازار باشیم و چنین امکانی اصلا وجود ندارد واحدهای مرغداری ما میزان تولیدشان مشخص است و مرغداری ها در هر دوره بعد از گذشت 45 روز از دوره جوجه ریزی می توانند محصول شان را به بازار عرضه کنند. به عنوان مثال اگر تمامی واحدهای مرغداری جوجه ریزی کرده باشند اما دوره 45 روزه را سپری نکرده باشند نمی توانند مرغ تولید شان را به بازار عرضه کنند.

باید اداره صنعت و معدن هم به صورت جدی تر وارد عمل شود هرچند در این مدت شخص آقای برتنی و بقیه همکاران ایشان هم شبانه در کشتارگاه و هم روزانه در بازار حضور داشته اند و ما حضور آنها را در بازار مشاهده و لمس کرده ایم اما شاید کنترل وضعیت فعلی بازار مرغ در مریوان با این تعداد بازرس امکان پذیر نباشد.

کرد پرس: پیشنهاد شما به عنوان مسئول جهت رفع مشکل کنونی بازار مرغ در مریوان چیست؟

رحیمی: درخواست اصلی من از مردم است و مردم باید در شرایط فعلی پای کار بیایند و همکاری داشته باشند، مردم می توانند به 2 شیوه با سیستم نظارتی و سیستم اداری همکاری داشته باشند. اولا مردم اطمینان داشته باشند که مرغ به اندازه کافی وجود دارد و روزانه و مرتبا مرغ مورد نیاز وارد بازار می شود و از مردم خواهشمندم که به اندازه مصرف مورد نیاز مرغ تهیه کن و خرید کنند در شرایط فعلی مثلا اگر هر شخصی در روز 4 عدد مرغ تهیه کند در واقع سهم 3 خانوار دیگر را خریده است و احتمال دارد آنها دیگر مرغ گیرشان نیاید و این موضوع می تواند باعث ایجاد التهاب در بازار و نگرانی مردم بشود و آرامش فکری مردم به هم بریزد و از طرفی هم باعث ایجاد ازدحام و تجمع جلو مرغ فروشی ها بشود.

همانگونه که مشاهده می شود بخش عمده مشکل در بحث توزیع و نحوه نظارت و ضعف و سوء مدیریت در مسئله توزیع است به عنوان مثال در جریان توزیع مرغ منجمد که جنابعالی ذکر کردید چند فروشگاه را از نزدیک مشاهده کردم که بدونه هیچ نظارت و یا اصولی مرغ توزیع می شد و به هر فردی 3 یا 4 مرغ می دادند اما آن شخص دوباره ته صف می ایستاد و مجددا مرغ دریافت می کرد و یا از هر خانواده چند نفر در صف مرغ حضور داشتند و بدونه نظارت و ضوابطی مرغ توزیع می شد.

کرد پرس: آیا بازار عرضه مرغ در مریوان قابل کنترل است؟

رحیمی: بله به نظر من قابل کنترل است چون تعداد سوداگران بسیار اندک است و مردم هم می توانند بهترین ناظر باشند و از طرفی هم باید ادارات و نهادهای متولی نظارت بیشتری داشته باشند و برخوردهای قاطعانه تری صورت گیرد و حتی موضوعات رسانه ای و به اطلاع عموم رسانده شود و از گونه مماشات با متخلفان خوداری شود و در مورد هرگونه تخلف احتمالی پرونده تشکیل و به مراجع ذیربط از جمله اداره تعزیرات معرفی شوند و از اداره تعزیرات هم درخواست کنیم تا در اسرع وقت با صدور احکام سنگین و اعمال جریمه های با درصد بسیار بالا متخلفان و برهم زنندگان نظم بازار را مجازات کند و در نهایت احکام صادره را در رسانه ها منتشر کنیم قطعا این موارد از نظر کاهش میزان تخلفات و همچنین ایجاد آرامش بین مردم بی تاثیر نخواهد بود و مردم می پذیرند که مسئولین به وظایف خود عمل می کنند.

به کرات دیده می شود که اقلامی مانند جگر و سنگدان و پای مرغ و ... کشتار روز در بازار مریوان به وفور در مغازه ها عرضه و توزیع می شود اما لاشه مرغ بسیار نایاب است و اگر هم گاها پیدا شود با چند برابر قیمت و به صورت بازار سیاه عرضه می شود و این بارزترین نمونه عدم نظارت کافی و نبود مدیریت در تنظیم بازار است.

من بارها از فرماندار مریوان درخواست کرده ام در خصوص تنظیم بازار عرضه مرغ با ادارات صنعت و معدن همکاری کند و با مکاتبه با گلوگاه ها و ایست بازرسی های سروآباد و کانی کن و ... و همچنین هماهنگی با نیروهای هنگ مرزی و گمرک نسبت به این موضوع اقدام کند اما متاسفانه تاکنون نتیجه ای حاصل نشده است. کافی است تنها 15 روز به طور جدی و سختگیرانه با این موضوع قاچاق و سوداگری مرغ در مریوان برخورد قاطع صورت گیرد قطعا نتیجه مطلوبی خواهد داشت.

البته مشکلات عرضه و توزیع کالاهای مورد نیاز مردم در شهر مریوان تنها مختص به مرغ نیست بلکه این مشکلات هر از گاهی برای دیگر مواد خوراکی و مصرفی مردهم می افتد و عمده ترین بهانه تنها بحث صادرات به کردستان عراق است به عنوان مثال هرچند روز یکباریکی از کالاها با افزایش چندبرابری نسبت به بازار دیگر شهرهای همجوار روبرو می شود و مردم معتقد هستند که نبود نظارت کافی دلیل افزایش قیمت ها و بعضا کمیاب شدن و نایاب شدن کالاها می شود و گرنه چرا باید مسئولان اجازه دهند تا مایحتاج روزمره مردم اینگونه توسط دلالان و سوداگران با شیوه ها و طرق مختلف قاچاق و به آن سوی مرز منتقل شود؟!

البته بخشی از این مشکلات هم به دلیل فقر فرهنگی و نبود برنامه در مصرف برخی از مواد خوراکی است که متاسفانه هرگاه کالایی در بازار کمیاب و گران می شود مردم بیشتر خواستار آن هستند و به همین دلیل سوداگری و احتکار و گرانفروشی و قاچاق کالاها نیز افزایش می یابد و انتظار می رود که مردم هم در صورتی که کالایی کمیاب و گران می شود برای مدتی از مصرف آن پرهیز کنند قطعا در اصلاح و بهبود اوضاع بی تاثیر نخواهد بود.

در نهایت من به شهروندان پیشنهاد می کنم که اولا به اندازه نیاز خرید نکند و دوما هر جا تخلفی دیدند فورا با شماره 124 اداره تعزیرات تماس حاصل کنند البته منکر آن نیستم که این موضوع نیازمند نظارت و قاطعیت بیشتر و بهتر است.

گفت و گو: فرید نیک خواه