لزوم توقف آبگیری سد ژاوه/فاجعه انسانی و زیست محیطی در راه است

سرویس کردستان- فاجعه انسانی و زیست محیطی در راه خواهد بود اگر عملیات آبگیری سد ژاوه بدون رفع کردن آلاینده ها صورت گیرد، لذا توقف این کار تا زمان تصفیه کامل آلودگی ضروری است.

به گزارش خبرنگار کردپرس، از سال 97 وقتی خبر توقف پروژه انتقال آب از سد ژاوه برای استفاده کشاورزی در دشت های قروه و دهگلان رسید، عده ای از فعالان زیست محیطی و متخصصان حوزه آب، آلودگی را مطرح کردند و عده ای هم که به دنبال پنهان سازی اصل ماجرا بودند تنها بحث اعتبار را پیش کشیدند.

در این میان خبرنگار کردپرس پس از گذر از یک پروسه سخت اداری و با تدابیر شدید حراستی در بازدید از پروژه سد ژاوه متوجه شد که علت توقف این پروژه فراتر از کمبود اعتبار است. هرچند مسئولان پروژه حاضر نشدند پاسخ اصلی را بدهند و جسته گریخته اشاره ای به آلودگی داشتند اما به نظر می رسد بحث آلودگی ایجاد شده در عملیات انتقال بسیار حاد است چرا که علیرغم تمامی هشدارهای داده شده توسط کمیته آبگیری از سد و تأکید بر کیفیت سازی، همچنان آلودگی ادامه داشته و امکان آبگیری مطابق وعده مسئولان استان در 25 ماه جاری، شدنی نیست.

در همین زمینه کارشناس منابع آب کردستان در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار کردپرس نسبت به وضعیت آلودگی این سد و آبگیری در این شرایط حساس هشدار داد.

«زانیار ضمیران» که خود در سال 97 عضو کمیته آبگیری سد بوده از ارائه تمامی مستندات علمی در خصوص مشکلات مرتبط گفت. «سال 97 در کمیته آبگیری گزارش مفصلی را در خصوص وجود مشکلات مرتبط به مسئولان در جلسات کمیته آبگیری در تهران و استان ارائه دادیم و تأکید شد که قبل از آبگیری الزامات کیفی در رابطه با ورودی­های سد ژاوه باید تحقق یابد و علت عدم آبگیری سد ژاوه هم به خاطر تصمیم کمیته آبگیری بود که صورت گرفت.»

به گفته او سرشاخه های ورودی این سد متشکل از دو سرشاخه قشلاق و گاوه رود بوده که حدود 43 درصد آورد آن از سرشاخه قشلاق و مابقی از گاوه رود و میان حوضه است که فسفر بیشتر از سرشاخه­ قشلاق و نیترات بیشتر از سرشاخه­ گاوه ­رود وارد مخزن می ­شود و در این میان ظرفیت تصفیه خانه سنندج می توانست تا هزار و 400 لیتر پساب انجام دهد و در واقع 42 درصداز فاضلاب موجود را تصفیه کند و مابقی به صورت کنارگذر وارد رودخانه می ­شد بر همین اساس تصمیم بر ارتقای آن گرفته شد.

«ضمیران» تأکید کرد که تمامی این موارد در شرایطی است که بارندگی نباشد چرا که وقتی بارندگی پیش می آید به حجم فاضلاب اضافه شده و حتی با ارتقای تصفیه خانه هم این فاضلاب تصفیه کامل نخواهد شد و حتی اگر تصفیه هم شود در کل حدود 46 درصد از آلودگی حل می شود.

او با بیان اینکه 83 روستا در مجاورت سرشاخه های قشلاق و گاوه رود هستند که فاضلاب این تعداد روستاها هیچکدام تصفیه نمی شود از خطر ورود فاضلاب این روستاها به سد گفت. همچنین مطابق اظهارات «ضمیران» پساب شیرابه زباله در کنار خروجی کشتارگاه های مرغ و دام، خروجی مزارع پرورش ماهی که از نظر فسفر و نیترات غنی هستند همه از جمله فاکتورهای مهمی به حساب می آیند که حتی اگر تصفیه خانه سنندج هم کار کند بازهم باقی خواهند ماند.

این کارشناس منابع آب به این معضل هم اشاره کرد که با این کار شیرابه زباله را به تصفیه خانه انتقال می دهند ،چون شیرابه غلظت آلایندگی بالایی دارد و از طرفی عناصر آلاینده دیگری در آن وجود دارد که مستلزم تجهیزات و فرآیندی خاص و متفاوت با فرایند تصفیه فاضلاب شهری است، معلوم نیست تصفیه آن انجام می شود یا نه؟ و همه این موارد تبعات آبگیری سد را با ابهامات فراوانی همراه کرده است که باید قبل از هرگونه عملیات آبگیری حل شوند.

«زانیار ضمیران» مشکل ژاوه را فقط مربوط به تصفیه خانه نمی داند. «لایروبی که اطراف رودخانه صورت گرفته است باعث می شود که لجن رودخانه به این آلاینده ها اضافه گردد و در این شرایط باید ابتدا از کیفیت مناسب سرشاخه ها مطمئن شد بعد آبگیری کرد. با ورود این آلاینده ­ها میزان فسفر و نیترات در مخزن موجب تغذیه­ گرایی شدید مخزن خواهد شد. رشد جلبک و شکوفایی جلبکی، رنگ و بوی نامطلوب آن، از جمله پیامدهای پدیده­ تغذیه­ گرایی است که با شرایط بی هوازی در اثر لایه بندی حرارتی و تولید متان و ترکیبات گوگردی تشدید خواهد شد. قرارگیری این سد در مسیر کریدور هوایی سنندج خصوصاً در فصول گرم سال گازهای متصاعد شده از مخزن را به داخل سنندج و روستاهای مجاور و بالادست منتقل خواهد کرد. همچنین در صورت انتقال آب این مخزن به دشت قروه و دهگلان، منابع مقصد نیز در معرض تغذیه­ گرایی و آلودگی قرار خواهند گرفت.»

او راهکار مناسب را در «ساماندهی کلیه منابع آلاینده از اتمام ارتقای تصفیه خانه فاضلاب و فاضلاب روستاها و سنندج گرفته تا تصفیه شیرابه سایت دفن زباله قبل از آبگیری به صورت ویژه» دانست و تصریح کرد که همه منابع آلاینده باید پایش شوند و در صورت تأمین استاندرادهای زیست محیطی آن وقت وارد عملیات آبگیری شد.

«ضمیران» در پاسخ به این سؤال که چرا مسئولان نگاه به این مشکلات ندارند، گفت که «در کمیته آبگیری در سال 97 تمامی این موارد به اطلاع مسئولان مرتبط رسانده و هشدارهای لازم داده شد و در آن زمان مؤثر بود اما در حال حاضر مسئولان از زاویه دیگری نگاه می کنند و با تأکید بر اعتبارات هزینه شده در ساخت پروژه حل مشکلات کیفی را به آینده موکول می کنند و حتی در برابر هشدارهای داده شده رویکرد «ان شاالله درست می شود» را داشته و دارند.»

مطابق گفته های او نگاه فن­ سالارانه موجب می­ شود مسئولان دولتی بیشتر روی اعتباراتی که هزینه شده تمرکز کنند و آن را می بینند و بخشی از الزامات زیست محیطی را نادیده می گیرند و حتی تا جایی پیش می روند که مسایل را سیاسی هم می کنند و این نه تنها مشکلات را بیشتر که مانع بهره­ برداری اثربخش و کارا می شود.

آن طور که این کارشناس منابع آب در کردستان می گوید به نظر می رسد قرار است سلامت چندین هزار نفر از مردم کردستان تحت تأثیر مانورهای نمایشی مسئولان قرار بگیرد و فدای قدرت نمایی ها برای پر کردن رزومه ها شود. حال سؤال اینجاست پروژه ای مهم تر از پروژه انتقال آب برای این مانورهای نمایشی پیدا نکرده اند؟! که حاضر شده اند تا به این حد ریسک کرده و در حال ترتیب دادن یک فاجعه انسانی و زیست محیطی باشند؟!

* گفت و گو: زیبا امیدی فر

کد خبر 2849

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha