به گزارش کُرد پرس، در ایران، آمارها نشان می‌دهد که طی ۴۰ سال گذشته درآمدهای مالیاتی کمتر از ۳۰ درصد کل درآمدهای دولت را تشکیل داده است و هنوز هم در سطحی نیست که بتواند دست کم نیمی از هزینه‌های جاری دولت را پوشش دهد اما در کردستان این موضوع کاملا بر عکس است و نیمی از هزینه های جاری دستگاه های دولتی از همین محل تامین می شود آن هم در شرایطی که کردستان فاقد صنایع بزرگ و یا فعالیت های تجاری گسترده است.

مردم کردستان غالبا یا از طریق کشاورزی امرار معاش می کنند و یا اینکه دارای کسب و کاری معمولی در سطح بازار هستند اما از همین محل ها هم اداره امور مالیاتی کردستان نه تنها مالیات در نظر گرفته شده برای استان را از مردمی که سرانه درآمد خانوارشان 50 درصد خانوار استان های برخوردار کشور است، جذب می کند بلکه در مواقعی بیش از 100 درصد نیز این مالیات را جمع آوری می کند. در اینکه هر کس باید در ازای فعالیت های اقتصادی خود مالیات بپردازد شکی نیست اما نکته به همین «در ازای فعالیت ها» بر می گردد. فشار نظام مالیاتی استان کردستان عمدتا بر بازاریان و کسبه متمرکز شده است و شرکت های بزرگ و صاحب نفوذ در استان یا مالیات نمی دهند یا اگر هم پرداخت کنند آن را در مرکز از طریق دفاترشان به تهران می پردازند و این خود باعث افزایش فشار بر کسبه و بازاریان استان شده است.

بسیاری از واحدهای تولید و صنعتی کوچک کردستان نیز همواره از میزان مالیات هایی که برای آنها در نظر گرفته شده شاکی هستند و اعتقاد دارند این میزان بیش از درآمد سالیانه آنها است و در صورت پرداخت آن نه تنها درطول یک سال کار و مشقت سودی نبرده اند بلکه مجبور بوده بخشی از سرمایه ثابت خود را نیز به دولت بدهند.

در کنار این مسئله، شرکت های بزرگ نیز به راحتی فرار مالیاتی انجام داده و یا اینکه مالیات هایی که پرداخت می کنند به حدی ناچیز است که قابل بیان نیست و بیشتر فشار بر روی همان صنایع کوچک و مردمی است که حتی برای امرار معاش روزانه نیز با مشکل مواجه هستند.

درست است که پردداخت مالیات می تواند در رشد و توسعه اقتصادی تاثیرگذار باشد اما این مسئله به شرطی محقق می شود که در کنار آن از تولید کنندگان و صاحبان مشاغل نیز حمایت شود اما در کردستان بعضا بیشتر این افراد زیر بدهی های بانکی و مالیات های صادره کمر خم کرده اند و در حال ورشکستکی هستند.

وصول 624 میلیارد تومان مالیات در کردستان

مدیرکل امور مالیاتی استان کردستان در گفت و گو با کُرد پرس به میزان مالیات جمع آوری شده در سال 99 اشاره کرد و گفت: از ابتدای سال 99 تا پایان دی ماه 624 میلیارد تومان مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده از مودیان کردستانی وصول شده است.

حسن سجودی اظهار کرد: در 10 ماهه منتهی به دی ماه سال گذشته 336 میلیارد تومان مالیات بر درآمد و 288 میلیارد تومان نیز مالیات بر ارزش افزوده از مودیان کردستانی وصول شده است.

وی با بیان اینکه بخشی از مالیات وصولی از محل ارزش افزوده سهم شهرداری‌ها است، افزود: از همین رو در سال گذشته 108 میلیارد تومان به شهرداری‌های کردستان پرداخت شده است.

مدیرکل امور مالیاتی کردستان با بیان اینکه سهمیه مصوب استان در بحث وصول مالیات در کشور 689 میلیارد تومان است، ادامه داد: تا پایان دی ماه 92 درصد آن وصول شده و تا پایان سال برنامه پیش‌بینی شده محقق شد.

سجودی یادآور شد: با توجه به اینکه در استان فعالیت‌های صنعتی بزرگی نداریم بیشتر مالیات‌های اخذ شده از کسبه و بازاریان وصول می‌شود.

وی به میزان فرار مالیاتی مودیان در کردستان اشاره کرد و بیان کرد: در سال 98 و 99 توانستیم تعدادی از این پرونده‌ها را به سرانجام برسانیم و از این محل 40 میلیارد تومان وصولی داشته باشیم.

مدیرکل امور مالیاتی کردستان گفت: بحث فرار مالیاتی در کردستان بیشتر به کارت‌های بارزگانی که در اختیار مرزنشینان قرار دارد باز می‌گردد که تعدادی با سواستفاده از افراد سالخورده و مسن این کارت‌ها را در ازای مقادیر ناچیزی از آنان اخذ می‌کنند و با این کارت‌ها چندین میلیارد تومان صادرات کالا انجام می‌دهند و صاحبان کارت‌ها را با مشکلات مالیاتی مواجه می‌سازند.

چیزی که در سخنان حسن سجودی مدیرکل امور مالیاتی کردستان به صراحت به آن اشاره شده است همان مطلبی است که کردستان فاقد صنابع بزرگ بوده و بیشتر درآمدهای مالیاتی استان از کسبه و بازاریان اخذ می شود آن هم مردمی که سرانه درآمد سالیانه آنها کمتر از میانگین کشوری است و طی سال 99 نیز با شیوع ویروس کرونا درآمد آنها بعضا باز هم 30 تا 40 درصد کاهش داشته است.

یک نکته دیگر نیز که باید به آن توجه شود این است که بر اساس آمارهای سازمان آمار ایران، کردستان همواره در طول سال در صدر جدول تورم نقطه به نقطه و تورم سالیانه قرار دارد و یکی از استان های گران قیمت کشور بوده و هزینه زندگی در این استان با استانی مانند تهران برابری می کند.

با تمام این تفاسیر باید دید چگونه مدیران ارشد استان در بحث مالیات اینگونه به بحث وصول مالیات از شهروندان کردستانی افتخار می کنند در حالی که مردم در این روزها دریر فشارهای شدید اقتصادی و معیشتی در حال خرد شدن هستند. از این مباحث می توان نتیجه گرفت که نگاه های مالیاتی در استان کردستان نیازمند تغییر هستند.

گزارش: سروش حبیبی راد