به گزارش کردپرس، مسئله کردها بویژه پس از ظاهر شدن داعش در دو کشور عراق و سوریه و نیز تغییر رویکرد اردوغان نسبت به کُردهای ترکیه دستخوش تغییرات جدی شده است. کشور ترکیه در سال 2015 به روند مذاکره با کردها پایان داد و در جنوب شرق این کشور رویکرد نظامی سخت گیرانه ای نسبت به پ.ک.ک و دیگر گروه های وابسته به آن اتخاذ کرد. این مسئله سالها بعد به داخل مرزهای عراق و سوریه نیز کشیده شد. کردهای سوریه نیز که تا قبل از بحران سیاسی این کشور و ظهور داعش در حالت منفعلانه ای به سر می بردند با این تحولات به مهره ای تاثیرگذار در تحولات سوریه تبدیل شدند به طوری که انتظار می رود در صورت رفع تهدیدهای ترکیه و سازش با دمشق، بتوانند سرزمین کوچک و خودمختار ایجاد شده در مرزهای شمال شرقی این کشور را حفظ کنند. کردهای عراق نیز که در سایه مبارزه با داعش، کرکوک و بسیاری از مناطق مورد مناقشه را کنترل کردند رویای استقلال را تا برگزاری رفراندوم دنبال کردند اما واکنش شدید بغداد و حمایت کشورهای همسایه از دولت حیدر العبادی، باعث شد کردهای عراق بیش از 50 درصد از قلمرو خود به همراه میادین نفتی را از دست بدهند. در این میان دخالت قدرت های خارجی به ویژه ابرقدرت ها نقش مهمی در سیر تحولات حوزه مسائل کردی داشته است.

خبرگزاری کردپرس، مثل همیشه، تلاش کرده است روند تحولات مسائل کردی و سیر آنها در آینده را در مصاحبه با تحلیلگران و پژوهشگران حوزه مسائل کردی در میان بگذارد. خبرگزاری کردپرس این بار با پروفسور ابراهیم سیرکچی، استاد دانشگاه ریجنتس انگلیس، کارشناس ارشد مطالعات فراملی و نیز مدیر مرکز تجارت و مدیریت فراملی در دانشگاه ریجنتس انگلیس در مورد مسائل کردها مصاحبه کرده است.

پروفسور سیرکچی معتقد است مسائل کردها در خاورمیانه به طور کلی به عوامل سیاسی و مذهبی ارتباط دارد. وی بر این باور است سرآغاز مسئله کردها بویژه در ترکیه به دوران پایان امپراتوری عثمانی باز می گردد هرچند که نمی توان ادعا کرد که قبل از آن، وضعیت برای کردها مثل بهشت بوده است.

وی تاکید می کند که ترکیه نمی تواند با رویکرد نظامی مسئله کردهای این کشور را حل کند و باید دوباره به میز مذاکره باز گردد. پروفسور سرکچی بر این باور است که کردهای سوریه خواهند توانست منطقه خودمختار خود را هر چند در مقیاس کوچکتر حفظ کنند.

متن کامل مصاحبه خبرگزاری کردپرس با پروفسور ابراهیم سرکچی:

کردپرس: به طور کلی مسئله کردها در خاورمیانه و بویژه در ترکیه را جگونه می بینید؟

پروفسور ابراهیم سیرکچی: مسئله کردها در خاورمیانه و بویژه در ترکیه را فقط در بطن مسائل اقتصادی، سیاسی و فرهنگی و از جمله اختلافات مذهبی می توان بهتر درک کرد. این مسئله به اواخر دوره امپراتوری عثمانی باز می گردد هرچند من ادعا نمی کنم که دوران پیش از آن برای کردها مثل بهشت بوده است. با این حال، با توجه به تشکیل کشورهای ناسیونالیست گرای جدید در منطقه، کردها در روند این مسئله گرفتار شدند. تحولات سیاسی-اجتماعی نیز در مناطق کردنشین کمکی به این مسئله نکرد و حتی به نوعی در خدمت بهانه ای برای پیشروی سیاسی به سمت تفرقه گرایی و غیره در آمد. امروزه می بینیم که درگیری مسلحانه همچنان در این مناطق وجود دارد. این مسائل بویژه در مورد ترکیه موانعی جدی بر سر صلح بر سر مسئله کردها ایجاد می کند.

کردپرس: به نظر می رسد که رجب طیب اردوغان نمی خواهد بار دیگر وارد روند مذاکره با کردها شود؟ وضعیت چگونه پیش خواهد رفت؟ آیا اردوغان می تواند با رویکرد نظامی کنونی خود مسئله کردهای این کشور را حل کند؟

پروفسور ابراهیم سیرکچی: روش نظامی در هیچ کجای جهان به حل مسائل کمکی نکرده است. این رویکرد برعکس، باعث تشدید ناسیونالیسم شده و غیرسازنده خواهد بود. رویکرد نظامی همچنین در بعد هزینه انسانی باعث ایجاد فاجعه خواهد شد. بنابر این، دلیلی وجود ندارد که فکر کنیم این رویکرد در ترکیه جواب خواهد داد. ترکیه به هر طریقی باید به میز مذاکره با کردها باز گردد و اختلافات را بر سر مسئله کردها از طریق مسالمت و آشتی جویانه حل کند.

کردپرس: چرا آمریکا و به طور کلی غرب و روسیه در حل مسئله کردها در ترکیه کمکی نمی کنند؟ این مسئله به خاطر نقش پ.ک.ک است یا رابطه سیاسی و اقتصادی آنها با ترکیه؟

پروفسور ابراهیم سیرکچی: من فکر می کنم به خاطر هر دو موضوع است. اما بیشتر به خاطر سیستم جهانی نئولیبرالیسم است که ترکیه را به عنوان شریک بر کردها ترجیح داده است. پ.ک.ک با ایده های چپی خود و زمینه های گذشته خود هرگز شریکی برای نیروهای جهانی پیشرو نخواهد بود مگر این که معجزه ای اتفاق بیفتد.

کردپرس: غرب، بویژه آمریکا و روسیه چگونه به مسئله کردها نگاه می کنند؛ آیا آنها به این مسئله به عنوان یک موضوع جدی نگاه می کنند و یا مانند برخی که فکر می کنند کردها برای غرب فقط ابزار هستند، هدفی در راستای رسیدن به منافع خواهند بود؟

پروفسور ابراهیم سیرکچی: من تئوریهای توطئه را دوست ندارم اما در این مورد که آنها فقط از این موضع تنها برای رسیدن به خواسته های خود حمایت می کنند صدق می کند. اگر غیر از این بود ما می بایست شاهد تلاش های بی وقفه آنها برای ایجاد صلح در منطقه می بودیم.

کردپرس: آیا کردها در عراق، سوریه و ترکیه می توانند از طریق تعامل با دولت مرکزی و بدون پشت بستن به قدرت های خارجی مانند روسیه وآمریکا، مسائل خود را حل کنند؟

پروفسور ابراهیم سیرکچی: به احتمال زیاد خیر. کردها مانند دیگر اقیلت ها در جهان برای پیشبرد صلح به شرکای بین المللی و دوستانی از خارج نیاز دارند. متاسفانه، دموکراسی داخلی در این کشورهایی که نام بردید ضعیف است.

کردپرس، آیا کردهای سوریه می توانند دستاوردهای خود را حفظ کنند ویا به عبارت بهتر، آیا کردهای سوریه می توانند در نهایت منطقه ای خودمختار در سوریه برای خود دست و پا کنند؟

پروفسور ابراهیم سیرکچی: به نظر می رسد که علیرغم مخالفت های ترکیه، این امر میسر خواهد شد. ممکن است که منطقه تحت کنترل کردها از نظر وسعت کمتر شود اما احتمالا این مسئله اتفاق خواهد افتاد.

کردپرس: آینده سوریه را چگونه می بینید؟

پروفسور ابراهیم سیرکچی: بشار اسد همچنان اداره کشور سوریه را در دست خواهد داشت اما سوریه متفرق به دلیل وجود بی ثباتی همچنان ضعیف خواهد بود. این امر باعث ایجاد مشکلاتی در منطقه خواهد شد. وجود کشوری ضعیف به میدانی برای عرض اندام گروههای متخاصم و نیز زورآزمایی قدرت های عمده تبدیل خواهد شد.

کردپرس: آیا کردهای عراق بعد از متحمل شدن اقدامات تنبیهی دولت مرکزی عراق به سبب برگزاری رفراندوم استقلال خواهند توانست مسئله استقلال را تحقق بخشند؟

پروفسور ابراهیم سیرکچی: در این وضعیت کنونی، استقلال زیاد به نفع کردهای عراق نیست. اما تمایل به استقلال برای مدت های مدید همچنان وجود خواهد داشت. دیگر قدرت های منطقه در مورد استقلال کردهای عراق تصمیم گیری می کنند. من فکر نمی کنم در آینده ای نزدیک کردهای عراق بتوانند جدا شده و دوام بیاورند.

کد خبرنگار: 40101