به گزارش کردپرس، سال گذشته در چارچوب چهارمین دوره طرح انتخاب «پایتخت کتاب ایران»، شهر مهاباد در آیینی ویژه به عنوان «نخستین شهر خلاق» در کشور انتخاب شد و مهاباد که برای اولین بار در بین پنج نامزد نهایی این دوره قرار داشت، توانست در کنار کسب این عنوان، صد میلیون ریال حواله خرید کتاب نیز دریافت کند.اما این عنوان برای عده ایی از ادیبان و فعالان فرهنگی شهر مهاباد چندان جلب توجه نکرده است و آنها این عناوین را تشویقی و دور از آمار واقعی موجود می دانند.

خبرنگار کردپرس در گفت و گو با دو فعال فرهنگی مهاباد، عنوان شهر خلاق کتاب و اقدامات انجام شده در راستای این عنوان را بررسی کرده است.

جنبه های فرهنگی شهر مهاباد تماما در عنوان شهر خلاق کتاب گنجانده نشدند

در نظریه شهر خلاق به این موضوع پرداخته می شود که جذب افراد خلاق موجب قدرتمندشدن و بالندگی شهر‌ها می شود. در واقع شهر خلاق و طبقه خلاق، نقش غیرقابل انکار نخبگان در توسعه شهرها و ضرورت توجه به حفظ نخبگان و استعدادهای خلاق را نشانه می رود.

اما به عقیده موسس مرکز آموزشی زبان کردی سوما در مهاباد، انتخاب مهاباد به عنوان شهر خلاق کتاب کشور در سال گذشته عنوانی بود که انتظار می رفت همه جنبه های فرهنگی شهر را به همراه داشته باشد، اما دریغ که اینگونه نبود.

او در گفت و گو با خبرنگار کردپرس تصریح می کند؛ این مرکز از ابتدای تاسیس تا کنون بیش از ۲۷ هزار فارغ التحصیل داشته است که قلم بسیاری از این فارغ التحصیلان و اساتید محترم، همچون وزنه ای ادبی بر وضعیت فرهنگی نه تنها شهرمان، بلکه بر شیوه فعالیت های ادبی و فرهنگی بسیاری از مناطق کردنشین کشورمان تاثیرگذاربوده است؛ اما فعالیت این مرکز و سایر بخش‌های فرهنگی شهر در اخذ امتیاز شهر خلاق کتاب در مهاباد از سوی موسسه مکریان نادیده گرفته شد، چه بسا که با اضافه کردن این بخش ها شاید می‌توانستند مهاباد را به عنوان، پایتخت کتاب نزدیک‌تر کنند.

این فعال فرهنگی با اشاره به خانه نشین شدن ادیبان برجسته مهابادی تاکید می کند؛ در حال حاضر نیز ادیبان برجسته ای در شهرستان مهاباد وجود دارند که خانه نشین شده اند چراکه فضای حاکم بر انجمن ها و موسسات فرهنگی را چندان مناسب حضور خود نمی دانند از این رو هنرمندان تنها در محدوده ی خانه و کتابخانه خودشان به فعالیت‌های ادبی هنری و تحقیقی خود می‌پردازند و متاسفانه این موارد در عنوان شهر خلاق کتاب نیز گنجانده نشده است. اگر انجمنی ادبی و متعلق به یک شهر و یا شهرستان باشد، وظیفه دارد که افراد شاخص و تمامی بخش‌های فرهنگی شهر را به سمت خود جذب کند تا بتوانند اقدامات شایسته تری در بخش فرهنگ و هنر شهرستان انجام دهند.

شهر خلاق کتاب، بیشتر ماحصل کوله پشتی یک موسسه فرهنگی شهر بود

به عقیده رحیم سلطانی، عنوان شهر خلاق مهاباد باید بسیار پر طمطراق تر از آنچه که به معرض نمایش گذاشته شد، معرفی می کردند که این مهم صورت نگرفته است.

او ادامه می دهد؛ کسانی که در این امر مسئول بودند باید حتما تمامی بخش‌های فرهنگی شهر را لحاظ می‌کردند تا کوله پشتی فرهنگی آنها وسیع تر شود و مجموعه این تلاش ها تنها به نام فعالیت های "موسسه فرهنگی مکریان مهاباد" معرفی نشود.

او ضمن اظهار موفقیت برای انجمن ادبی مهاباد بیان می کند؛ انجمن ادبی نامی است که دربرگیرنده تمامی موسسات و مراکز فرهنگی شهرستان است، بنابراین بهتراست موسسه "فرهنگی مکریان مهاباد" هم تنها با این نام در شهرستان به فعالیت بپردازد، زیرا که نام "انجمن ادبی شهرستان مهاباد"، تداعی حضور همه بخش های ادبی حقیقی و حقوقی شهرستان را می نماید، در حالیکه متاسفانه اینگونه نیست.

عناوین پایتخت و شهر خلاق کتاب تنها به ظاهر امر توجه دارند

سلطانی در خصوص عنوان شهر خلاق کتاب می گوید؛ به عقیده من، عنوان پایتخت کتاب و شهر خلاق کتاب در کشور عنوانی درست و به جا نیست زیرا سرانه مطالعه کتاب در کشور به حدی پایین است که این اقدامات تنها می‌تواند جنبه تشویقی داشته باشد هر چند که در نوع خود کار پسندیده ایی است و می تواند تا حدودی در اعتلای کتاب و کتاب خوانی مفید باشد.

او با اشاره به قدمت تاریخ فرهنگی مهاباد تاکید می کند؛ قدمت فرهنگ و فعالیت های فرهنگی در مهاباد بسیار برجسته است ولی این امر باعث نمی‌شود که ما در این راستا اقداماتی جدید و درخور تامل انجام ندهیم، از سویی دیگر هزینه کردن از این نام پرآوازه هم برای ماضی و مضارع و مستقبل درست نیست، بلکه باید حال را ارتقای کیفیت بخشیم تا آینده ای درخشان تر از افتخارات گذشته را پدید آوریم.

موسس مرکز آموزشی زبان کردی سوما با بیان اینکه خریداری کتاب و نگهداری آنها در قفسه کتابخانه ها نمی تواند معیار و ملاک مناسبی برای عنوان شهرهای خلاق و یا پایتخت کتاب باشد می گوید؛ در واقع اهدای این عناوین نیز در جامعه تنها بر اساس ظواهر امر صورت گرفته است و کمتر به درون مایه آن توجه شده است. هر چند در سال های اخیر، خوشبختانه شاهد تاسیس موسساتی ادبی و فرهنگی و سمن هایی فعال بوده ایم که امیدوارم در شرح وظایف خود به نفس خدمت بیشتر توجه کنند و خدای ناکرده تجلیل از بزرگان و پیشکسوتان ادبی و فرهنگی و هنری و مدنی را تنها به عنوان پله هایی ابزاری برای رسیدن به تریبون منیت و معرفی افرادی سریع الظهور قرار ندهند.

افزایش سرانه مطالعه به نیاز سنجی های تخصصی نیاز دارد

عناوین شهر و پایتخت خلاق کتاب برای یکی دیگر از فعالان فرهنگی مهاباد هم چندان جلب توجه نکرده است.

کریم صوفی مولودی شاعر و نویسنده مهابادی هم در این خصوص به خبرنگار کردپرس می گوید؛ این عنوان چندان توجهم را به خود جلب نکرد زیرا روزانه آمارهای زیادی از این دست مطرح می شوند اما این آمارها با واقعیت موجود فاصله زیادی دارند.

او ادامه می دهد؛ توسعه کتابخانه های عمومی و فعالیت برای افزایش اعضای ثابت از تمام اقشار جامعه می تواند در زمینه افزایش سرانه مطالعه نقش مثبتی ایفا کند. اما این موارد به تنهایی کافی نیست، بلکه تشکیل کارگروه های تخصصی جهت نیاز سنجی افزایش سرانه مطالعه ضروری است که تا کنون توجهی به آن نشده است.

در حوزه کتاب، جای همایش علمی و تخصصی کودکان خالی است

این نویسنده مهابادی می گوید؛ می توان از متخصصین در حوزه انفورماتیک در قالب گروه‌های تخصصی جهت مطالعه افراد کتابخوان و محقق به کار گیری کرد تا با استفاده از این روش نیازهای علاقه‌مندان را در رشته‌های متفاوت شناسایی و مطالعه کرد و بر این اساس اقدام به خریداری کتاب و برنامه‌ریزی های بلندمدت در این راستا کرد. بدین طریق میزان سطح علمی و تخصصی جامعه مشخص خواهد شد و برآورد این تحقیقات را می‌توان در راستای رسیدن به پایتخت کتاب هم به کار گرفت.

صوفی مولودی با اشاره به برنامه ریزی ها در خصوص کتاب و کتاب خوانی برای نسل های آینده بیان می کند؛ می توان آمار مقایسه ای را با سایر جوامع به دست آورد تا بتوان بر این اساس برای نسل های جدید و حتی آیندگان برنامه ریزی دقیق و علمی انجام داد. در این زمینه نقش خانواده‌ها و آموزش و پرورش در اعتلای نسل جدید به کتاب و کتابخوانی، هدایت و تعیین خط مشی علمی بسیار تاثیرگذار خواهد بود که در این میان جای برگزاری همایش های علمی و ادبی برای کودکان در مهاباد خالی است.