وزارت خارجۀ ایالات متحده در بیانیه ای جامع در پاسخ به [پایگاه خبری – تحلیلی] احوال اعلام کرد: «اقدام نظامی یک جانبه در شمال سوریه از سوی هر طرفی که باشد، به ویژه به این خاطر که پرسنل ایالات متحده در آنجا یا در نزدیکی آن حضور دارند، جای نگرانی عمیقی است. ما هر گونه اقدام نظامی را غیر قابل قبول می دانیم.»
این نخستین واکنش فاگی باتم [شهرکی در غرب کاخ سفید در واشنگتن که وزارت خارجۀ ایالات متحده در آن واقع است] به اظهارات رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه است که از آغاز قریب الوقوع سومین عملیات نظامی کشورش در سوریه از اوت 2016 تا کنون خبر داد. هدف از این عملیات پاک سازی هر دو سمت رودخانۀ فرات از نیروهای کرد سوری است.
ترکیه مبارزان یگان های مدافع خلق سوری (YPG) را تروریست و شاخۀ سوری حزب کارگران کردستان (PKK) می داند، که بیش از 30 سال است با حکومت ترکیه مبارزه می کند. این در حالی است که ایالات متحده از سال 2014 که ستیزه جویان دولت اسلامی عراق و شام (داعش) شهر کوبانی را در شمال سوریه محاصره کردند، از این گروه حمایت می کند.
سخنگوی وزارت امور خارجۀ ایالات متحده گفت: «همکاری و هم فکری میان ایالات متحده و ترکیه تنها راه پرداختن به نگرانی های امنیتی در منطقه است. ما به همکاری نزدیک با شرکای ترک خود پایبندیم و اخیراً یک گروه کاری عالی رتبه با آنها تشکیل دادیم تا همکاری، هماهنگی و هم فکری ما هر چه بیشتر تسهیل شود.»
مدیریت عمدتاً کردی شمال سوریه در واکنش به تهدید آنکارا بیانیه ای منتشر کرد و در آن ترکیه را به تلاش برای تصرف بخشی از قلمرو سوریه متهم و برای مقابله اعلام آمادگی و بسیج کرد.
در این بیانیه آمده است: «ما به عنوان شورای مدیریت خود مختار شمال و شرق سوریه اظهارات و تهدیدهای خصمانۀ اردوغان را نسبت به منطقۀ خود، محکوم می کنیم.»
روز 7 دسامبر گروه کاری عالی ترکیه – ایالات متحده در خصوص سوریه، به ریاست جیمز جفری نمایندۀ ویژۀ ایالات متحده در امور سوریه و خلوصی آکار وزیر دفاع ترکیه، برای سومین بار در آنکارا تشکیل جلسه داد.
این گروه کاری در یک بیانیۀ مشترک پس از دیدار هفتۀ گذشته اعلام کرد: «ترکیه و ایالات متحده به پرداختن به نگرانی های امنیتی هر دو کشور مطابق با الزامات دو طرف به یکدیگر به عنوان دو متحد، متهد بوده و در موضوعات مربوط به بحران جاری در سوریه، با نگاه به منافع مشترک پیش می روند.»
جفری، که پیشتر سفیر ایالات متحده در ترکیه بوده است، در واشنگتن به خاطر مواضع جانبدارانه اش نسبت به حکومت ترکیه شناخته شده است و اغلب خواستار روابط بهتر با اردوغان بوده است. جفری پس از عملیات نظامی آنکارا در عفرین، دولت ایالات متحده را به کج فهمی مقاصد ترکیه در عملیات عفرین متهم کرد و حتی گفت مقامات ایالات متحده «مانند احمق ها هستند.»
جفری نخستین تور خارجی خود را به عنوان نمایندۀ ویژۀ سوریه با دیدار از ترکیه در ماه سپتامبر آغاز کرد.
سخنگوی وزارت خارجۀ ایالات متحده به احوال گفت دیالوگ گروه های کاری «تنها راه تأمین امنیت مناطق مرزی به شیوه ای پایدار است، و ما معتقدیم اقدامات نظامی بدون هماهنگی این منافع مشترک را تحت تأثیر قرار می دهد.»
اردوغان ایالات متحده را متهم کرد که با اقدام اخیر خود در ایجاد پست های دیده بانی در مرز های شمالی سوریه، از تروریست ها حمایت می کند. در ماه نوامبر جیمز ماتیس وزیر دفاع ایالات متحده گفت نظامیان ایالات متحده در شمال سوریه و در امتداد مرزهای این کشور با ترکیه پست های دیده بانی ایجاد می کنند، تا تمرکز بر شکست داعش در سوریه حفظ شود.
سخنگوی وزارت خارجۀ ایالات متحده به احوال گفت: «ترکیه بیش از شش دهه است که یکی از متحدان ناتو و یکی از شرکای کلیدی در ائتلاف جهانی علیه داعش است. ما الزاماتی رسمی نسبت به امنیت یکدیگر داریم. ما کاملاً به امنیت مرزی ترکیه متعهدیم.»
روز گذشته (چهارشنبه) اردوغان گفت دولت اسلامی دیگر تهدید نیست اما به عنوان یک «تاکتیک باز دارنده» برای ممانعت از پاک سازی منبج از آن استفاده می شود. او گفت: «دیگر تهدیدی به نام داعش در سوریه وجود ندارد. این داستان پردازی است.»
سخنگوی وزارت خارجۀ ایالات متحده با این اظهارات موافق نیست. او گفت: «عملیات علیه داعش هنوز به پایان نرسیده است. نیروهای ائتلاف به صورت تنگاتنگ با ارتش دموکراتیک سوریه همکاری می کنند و آنها در بحبوحۀ عملیاتی تهاجمی علیه داعش در میانه های درۀ رود فرات هستند. ارتش دموکراتیک سوریه از شرکای متعهد ما در نبرد با داعش می ماند و ما نیز مصمم هستیم برای تضمین شکست کامل داعش با آنها همکاری کنیم.»
سخنگوی وزارت خارجۀ ایالات متحده نتیجه گرفت که کشورش و ترکیه «نمی توانند اجازه دهند در این مقطع حساس داعش نفس تازه کند. با این کار ما دستاوردهای عظیمی را که همگام با شرکای ائتلاف به دست آورده ایم به خطر می اندازیم و به داعش مجال می دهیم تجدید حیات کند.»
در ماه اوت، هنگامی که جفری به عنوان نمایندۀ ویژۀ سوریه تعیین شد، درواشنگتن بحش های در گرفت دربارۀ این که آیا هدف اولیۀ وی بهبود استراتژی آمریکا در سوریه خواهد بود یا ترمیم روابط ایالات متحده با ترکیه. اینک که منصب برت مک گورک نمایندۀ ایالات متحده در ائتلاف ضد داعش در آستانۀ انحلال است، نقش جفری در سوریه بیش از پیش اهمیت می یابد.
جفری در ماه نوامبر 2017 در مصاحبه با واشنگتن پست گفته بود: «مبارزه با داعش آن قدر اولویت داشت که ما ناچار بودیم پیش و بیش از هر چیز دیگر روی آن تمرکز کنیم. اینک که مبارزۀ مقرر شده به پایان رسیده است، ما داریم تلاش می کنیم به یک سیاست بزرگ تر برسیم. بدون ترکیه نمی توانیم این کار را انجام دهیم. این جغرافیای محض است. ما اگر می خواهیم در سوریه بمانیم، باید با ترکیه آشتی کنیم.»
اگر ترکیه دست به عملیات نظامی در شرق فرات بزند، آشتی کردن با این کشور اندکی دشوارتر خواهد شد.
* ایلهان تانر روزنامه نگار و تحلیل گر سیاسی مقیم ایالات متحده و سردبیر پایگاه خبری – تحلیلی احوال است. فعالیت وی عمدتاً روی سیاست ایالات متحده و روابط آنکارا – واشنگتن متمرکز است.
منبع: پایگاه خبری – تحلیلی احوال
ترجمه: خبرگزاری کردپرس – سرویس ترکیه
بیشتر بخوانید:
اختیار مرگ و زندگی به جای حقوق بشر در ترکیه / چنگیز آکتار
نشانه های انشقاق در حزب اردوغان در آستانۀ انتخابات محلی / توماس زایبرت
اهداف متعدد آمریکا از بازی با «کارت کردها» / برهان الدین دوران
آیندۀ ترکیه: دولتی درمانده یا حکومتی اسلامی؟ / گوکهان باجیک
هزینۀ 100 میلیارد دلاری سیاست خارجی نو عثمانی گری برای ترکیه / ذوالفقار دوغان
آوارگان غوطۀ شرقی در عفرین؛ تقابل آداب و رسوم و سبک زندگی / خالد الخاطب
طاهر الچی وکیل نبود، پدر و برادر بود / فاروق بالیکچی
ملت سازی در ترکیه؛ از گذشته تا حال / علی آغجاکولو
شکاف میان ترکیه و آمریکا در سوریه عمیق تر می شود / مراد یتکین
«شهر نوح» در کردستان ترکیه؛ عاری از زندگی / نورجان بایسل
دمیرتاش در زندان؛ تهدیدی برای قدرت اردوغان / یحیی مادرا
نظر شما