به گزارش خبرنگار کردپرس، «ساویا خزایی»؛ استاد دانشگاه و فعال مدنی در یادداشتی کوتاه به انتقاد از فراموشی سنت های اصیل در مناسبت های خاص همانند شب «یلدا» پرداخته و حفظ ارزش های جاودان ایرانی و بهره گیری از آن ها را مهم دانسته است.

در این یادداشت آمده است: ما اقوام ايرانی به شدت پيرو سنت‌ ها و آيين‌های ملی خود هستيم و بسياری از ارزش‌ های همنوع‌ دوستانه و شيرين را از درون تهی ساخته و بی ارزش کرده‌ ايم. چندان بيراه هم نيست اگر بگويم از سنت‌های ما فقط رنگ و لعابی باقی مانده و اين رنگ و لعاب‌ ها هم بيشتر باعث رنج و آزارمان است تا دلخوشی و آرامش!

يکي از سنت‌ های خوب ايرانی همين شب يلدايی است که تا یک روز ديگر از راه می رسد و برگزار می شود البته يکی از ويژگی های سنت‌ های شنگولانه ايرانی، خريداری و تدارک سور و سات و جشن و ميهمانی و پذيرايی است که به صورت قانون نانوشته‌ای لازم‌ الاجراست و بسيار هم از جنبه‌های اقتصادی برخوردار است.

معمولاً در آستانه شب يلدا کسب و کار مردم نيمچه تکانی می خورد و يک جورايی کسبه، چشم به بازار شب يلدا دارند تا بلکه داد و ستد خويش را رونق بدهند.

چنين چشمداشتی و قرار و مدار اقتصادی موجب دلخوشی و خوشحالی بسياری از قشرهای جامعه است و رونق حاصل از آن دامنگير خانواده‌ های زيادی از جامعه ايرانی می شود. اما مشکل پنهان و زيرپوستی اين سازوکار اجتماعی اين است که خيلی از خانواده‌ ها و قشرهای کم درآمد هم هستند که قدرت کافی برای مانور دادن در بازار شب يلدا يا خيلی از جشن‌ های ايرانی را ندارند. البته چنين مشکلی هم ساخته خودمان است که ندانسته و تحت تأثير بسياری فرهنگ غلط و من‌ درآوردی و وارداتی شب يلدا يا ديگر جشن‌ ها را دست‌ کاری کرده‌ايم و مخدوش ساخته‌ايم.

بيایيد با وساطت افراد بزرگ فاميل خود و تمام عزيزانی که سن و سالی دارند و يلداهای قديمی را (حداقل در 50 سال پيش) به خاطر مي‌ آورند بخواهيم تا آيين شب يلدايی سال‌ های اخير را با قديم مقايسه نمايند و يک نگاهی به سفره يلدای خودمان و سفره‌ های پدربزرگ‌ ها و مادربزرگ‌ هايمان بيندازيم، آيا وجداناً از زمين تا آسمان تفاوت ندارد؟!

در اين خصوص روایت است بيشتر خوراکی و سور و سات پذيرايی خانواده‌ های قديمی برای جشن‌ ها حاصل زحمت و سليقه خانم‌ های خانه بود که از مدت‌ ها قبل به تدارک و پخت و پز و آماده‌سازی و فرآوری آن می پرداختند. در اين زمينه تنقلات شب يلدا علاوه بر ميوه‌ هايی نظير انار و هندوانه و سيب درختی شامل خشکباری نظير مويز، گردو، سنجد و شيرينی‌ جات خانگی بود که تمام خانه‌ ها و خانواده‌ ها آن را تهيه می کردند.

متأسفانه تغيير نوع مصرف و تشريفات حاضری خوری در بازار، علاوه بر اينکه سنت‌ ها را دستخوش تغيير ساخته، بسياری از قشرها را در تنگنا قرار داده و به لحاظ محدوديت‌ های مالی مجبور ساخته تا از آيين‌ ها و صله‌ رحم و رفت و آمد با فاميل دور و نزديک فاصله بگيرند. از سوی ديگر و متأسفانه وجود تلويزيون و انواع وسايل ارتباط جمعی هم در دنيای امروز مزيد بر علت است و خانواده‌ ها را تک‌ محور ساخته و فرهنگ شب‌ نشينی و دورهمی های فاميلی به فراموشی سپرده است.

در همين حال هم‌ اينک با وجود بسياری تغييرات برای احيا و بازسازی سنت‌ هايمان دير نيست و می توان با ساده‌ زيستی و چشم‌ پوشی از بسياری از توقع های تشريفاتی به رد و بدل ساختن مهر و محبت و لبخندهای صادقانه و بی ريای فاميلی و همسايگی پرداخت.

بیایید تغییر کنیم و به اصل خویش باز گردیم تا دیر نشده...