چند روز پیش از اظهارات رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه مبنی بر آغاز عملیات نظامی به شرق فرات، تحرکات نظامی ارتش ترکیه و انتقال نیرو و تجهیزات نظامی به مرزهای سوریه شدت گرفته بود. این تحرکات نظامی بعد از سخنان اردوغان سرعت بیشتری به خود گرفت و یگان های کماندو از شهرهای مختلف ترکیه به خصوص تونجلی، دنیزلی و تاتوان، به مرزهای سوریه اعزام شدند. با توجه به تمامی این تحولات و تحرکات نظامی، انجام یک حمله نظامی جدید به شرق فرات از سوی ارتش ترکیه، به خصوص بعد از اعلام خروج نیروهای آمریکایی از سوریه بسیار قوت گرفته و هر لحظه امکان ورود نیروهای ترکیه به داخل سوریه و آغاز عملیات جدید در خاک این کشور وجود دارد. از همین رو در این گزارش تلاش خواهیم کرد تا به بررسی چگونگی این حمله احتمالی پرداخته و حرکت نیروهای ارتش ترکیه در عملیات احتمالی به شرق فرات را واکاوی کنیم.

با دقت به حرکت نیروهای ارتش ترکیه در نوار مرزی جنوب این کشور، بیشترین تحرکات نظامی را در محدوده شانلی اورفا – آکجاقلعه مشاهده می کنیم؛ یعنی دقیقا در مقابل منطقه گری سپی در حد فاصل کوبانی – منبج که پیش از این نیروهای آمریکایی طرح تاسیس دیده بانی های نظامی را در این محدوده مطرح کرده بودند. نحوه استقرار و چینش نظامی نیروهای ارتش ترکیه، تانک ها و خودروهای زرهی نفربر در محدوده شانلی اورفا – آکجاقلعه به شکلی است که می توان گفت به احتمال زیاد حمله به شرق فرات از این منطقه آغاز خواهد شد.

مسئله ای که اینجا وجود دارد مساحت بسیار بالای منطقه شرق فرات و نوار مرزی ترکیه با سوریه در این محدوده است. ترکیه 911 کیلومتر مرز مشترک با سوریه دارد که این کشور را به بزرگترین همسایه مرزی ترکیه تبدیل می کند و محدوده ای که از آن به عنوان شرق فرات و حوزه عملیاتی جدید ترکیه یاد می شود مرزی تقریبا 550 کیلومتری را شامل می شود؛ یعنی بیشتر از نصف مرز مشترک ترکیه – سوریه به عنوان حوزه جدید عملیاتی ترکیه در سوریه به حساب می آید. همین موضوع این احتمال را مطرح می کند که ترکیه دست به یک عملیات گسترده مانند عملیات های سپر فرات و شاخه زیتون در کل محدوده حوزه عملیاتی نخواهد زد و عملیات ها به صورت نقطه ای در برخی مناطق مشخص از مرزهای ترکیه صورت خواهد گرفت. عملیات های نیروهای زمینی ارتش ترکیه به شرق فرات نیز در پی حملات هوایی و توپخانه ای ارتش ترکیه صورت خواهد گرفت. بدین صورت که ابتدا جنگنده های ارتش ترکیه و توپخانه مستقر شده در مرزهای این کشور اقدام به بمباران مواضع YPG/ ارتش دموکراتیک سوریه در شرق فرات کرده و سپس نیروهای زمینی ارتش ترکیه وارد عمل خواهند شد (تاکتیکی که نیروهای ارتش دموکراتیک سوریه و ائتلاف بین المللی علیه داعش به کار می بردند). با در نظر گرفتن این که موقعیت جغرافیایی شرق فرات نسبت به موقعیت کوهستانی عفرین برای چنین تاکتیکی مساعد است، بنابراین، احتمالاً سرعت پیشروی نیروهای ارتش ترکیه در این جبهه به دلیل وضعیت جغرافیایی منطقه در مقایسه با عملیات عفرین سریع تر خواهد بود.

از طرف دیگر، در غرب این منطقه نیروهای ارتش آزاد سوریه مستقر شده اند که در محدوده عملیاتی سپر فرات حضور دارند. به احتمال بسیار زیاد مرکز ورود نیروهای ارتش آزاد سوریه به شرق فرات جرابلس خواهد بود. جرابلس نسبت به شرق فرات در یک موقعیت استراتژیک قرار گرفته و نیروهای ارتش آزاد سوریه با ورود از غرب و نیروهای ارتش ترکیه با ورود از شمال به منطقه شرق فرات در 2 جبهه به سمت نیروهای YPG/ ارتش دموکراتیک سوریه پیشروی خواهند کرد.

به احتمال بسیار زیاد و با توجه به تجربیات عملیات های گذشته ترکیه در مناطق شمالی سوریه، ارتش ترکیه به ایجاد یک جبهه اکتفا نخواهد کرد، آکجاقلعه اگرچه در حال حاضر محتمل ترین جبهه نیروهای ارتش ترکیه برای حمله به شرق فرات است، اما در کنار این جبهه های دیگری که ارتش ترکیه می تواند در این عملیات علیه شرق فرات استفاده کند به این ترتیب است: جبهه جیلان پینار به سمت راس العین، جبهه شن یورت به سمت دربیسی و همچنین جبهه نصیبین به سمت قامشلو نیز از دیگر نقاطی است که ارتش ترکیه به احتمال زیاد به سمت نیروهای ارتش دموکراتیک سوریه و یگان های مدافع خلق YPG حمله خواهد کرد.

همچنین از عملیات های هوایی ارتش ترکیه به مواضع PKK در شنگال و کاراجوک نیز می توان به عنوان پیش درآمدی برای عملیات های ارتش ترکیه به شرق فرات یاد کرد. ترکیه با افزایش حملات هوایی خود به مواضع PKK در شمال عراق سعی دارد تا با تضعیف یگان های PKK و HPG از انتقال نیروهای حمایتی به شمال سوریه و شرق فرات خودداری کند. از همین رو بعد از آن که اردوغان از آغاز عملیات های نظامی به شرق فرات خبر داد جنگنده های ارتش ترکیه حملات گسترده و ادامه داری را به مواضع PKK در اقلیم کردستان ترتیب داده اند.

شایان ذکر است، علی رغم این که ترکیه یکی از ارتش های بزرگ جهان بوده و چهارمین قدرت نظامی ناتو را دارد، ولی فتح شرق فرات به آسانی فتح عفرین و جرابلس نخواهد بود ؛به 2 دلیل: اول این که شرق فرات مقر اصلی نیروهای ارتش دموکراتیک سوریه / یگان های مدافع خلق YPG است که با سلاح ها و تجهیزات پیشرفته آمریکایی مجهز شده و آموزش و تجربه های لازم در چند سال اخیر را به خوبی پشت سر گذاشته اند. این موضوع برای ترکیه در شرق فرات وضعیتی بسیار متفاوت از عفرین و جرابلس – الباب – اعزاز و ادلب را ایجاد خواهد کرد. دلیل دوم مسئله موجودیت کردهای YPG و ارتش دموکراتیک سوریه است. در عملیات عفرین اگرچه موضوع برای کردها بسیار حیاتی و حیثیتی بود ولی اکنون مسئله، مسئله بقا و موجودیت است. کردها به هیچ عنوان حاضر نخواهند بود از دستاوردی که سال ها با شرایط بسیار دشوار و کشته های بسیار زیاد در مبارزه با گروه تروریستی داعش به دست آورده اند به این راحتی دست بردارند از همین رو مقاومت این نیروها مقاومتی بسیار متفاوت از آن چیزی که در عفرین صورت گرفت، خواهد بود.

خبرگزاری کردپرس/سرویس ترکیه/ محمد شریفی کرجان

بیشتر بخوانید:

وزیر امور خارجه ترکیه: ترکیه وارد شرق فرات خواهد شد

کمیته وضعیت فوق العاده روژاوا: دولت ترامپ و کنگره آمریکا از کردستان سوریه محافظت کنند

منابع محلی مدعی شدند: نیروهای آمریکایی – فرانسوی از گری سپی خارج شده اند

وال استریت ژونال مدعی شد: آمریکا برای خروج از شمال سوریه آماده می شود

اردوغان: عملیات به شرق فرات تا چند روز دیگر آغاز خواهد شد

معاون رئیس جمهور ترکیه: همه آمادگی ها برای شرق فرات صورت گرفته است

اعزام کاروان نظامی ارتش ترکیه به مرزهای سوریه