به گزارش کردپرس، همکاری میان آمریکا و کردهای سوریه از سال 2014 و در پی تشدید حملات داعش به مناطق تحت کنترل کردها هم در عراق و هم در سوریه اتفاق افتاد. البته بر سر این که چرا کردهای سوریه برای این همپیمانی انتخاب شدند بحثت زیاد است اما مهم ترین آن این است که چون سازمان های اطلاعاتی آمریکا در تربیت نیروهای عرب سوریه موفق نبودند، کردها را به ناچار برگزیدند که ظاهرا هم به نفع ائتلاف ضدداعش بود و هم کردها به چیزی دست یافتند که انتظار آن را نداشتند. اما این همپیمانی با نزدیک شدن به پایان داعش کمرنگ شد و دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا روز 19 دسامبر برای دومین بار کردها را در سال میلادی 2018 به دلهره انداخت و گفت از سوریه خارج می شوم. اکنون منطقه شمال شرق سوریه تنها محل منازعه فعلی در سوریه است و بازیگران زیادی با منافع متضاد درگیر آن هستند. ترکیه به طور بی سابقه ای نیرو و تجهیزات برای بیرون راندن نیروهای کرد از این منطقه در آستانه سالگرد حمله اش به عفرین و بیرون راندن نیروهای کرد از این منطقه شمال غرب سوریه گردآورده است؛ آمریکا به خیانت و پشت کردن به کردها متهم شده؛ کردها دوباره مانند سال قبل دست به دامان دمشق شده اند و آنکارا و مسکو در حال رایزنی هستند.

معمولا از واژه های نیروهای کرد به جای نیروهای دموکراتیک سوریه استفاده می شود در حالی که بخش هرچند کوچکی از این نیروها مسیحی و ترکمان هستند. خبرگزاری کردپرس برای بررسی تحولات دو هفته اخیر بعد از اعلام خروج آمریکا از سوریه، با خانم دکتر جومانا جبارا، تحلیلگر ارشد مسائل سوریه و یکی از مذاکره کنندگان شورای نظامی مسیحیان، شاخه مسیحی نیروهای دموکراتیک سوریه یا SDF مصاحبه کرده است. خانم جبارا سابقا به عنوان استاد دانشگاه تدریس کرده و همچنین مشاور حوزه شبکه های اجتماعی فرماندهی مرکزی آمریکا بوده است.

خانم جبارا معتقد است که کردهای سوریه به اندازه ای زیرک هستند که بعد از خروج نیروهای آمریکا از سوریه خود را با شرایط جدید وفق داده و با دولت مرکزی سوریه معامله کنند. با این حال، وی با اشاره به تعدد بازیگران با داشتن منافع متضاد، وضعیت را بسیار پیچیده تر از آن می داند که بتوان در مورد آن پیش بینی کرد.

وی معتقد است که ترامپ، رییس جمهور آمریکا به دلیل معامله با اردوغان، رییس جمهور ترکیه تصمیم به خروج از سوریه نگرفته بلکه تصمیم وی شخصی، آنی و در واکنش به اتفاقات دیگری صورت گرفته است.

این عضو شورای نظامی مسیحیان، متحد نیروهای کرد سوریه معتقد است اگر کردها با بشار اسد توافق کنند خروج آمریکا از سوریه نفعی برای ترکیه نخواهد داشت.

متن کامل مصاحبه خبرگزاری کردپرس با خانم جومانا جبارا:

کردپرس: تصمیم دونالد ترامپ برای خروج از سوریه را چگونه بیان می کنید؟

جومانا جبارا: در مسئله تشریح تصمیم ترامپ به خروج از سوریه عناصر مختلفی دخالت دارند که باید آنها را در نظر گرفت.

اول، در حالی که هنوز ائتلاف ضدداعش در سوریه در حال بمباران مواضع داعش است، ادعای غلط دونالد ترامپ در مورد از بین رفتن داعش عجیب است. همین چند روز پیش، ائتلاف ضدداعش در صفحه توییتر خود ویدیویی از بمباران مواضع داعش در سوریه منتشر کرد.

دوم، خیلی عجیب است که دونالد ترامپ به حرف های رجب طیب اردوغان یک رهبر اسلامی گوش می کند اما به نظر وزیر دفاعش یعنی جیمز ماتیس و سناتورها که در نامه ای خواستار لغو تصمیمش شده اند اهمیتی نمی دهد.

علاوه بر آن، گروه تروریستی القاعده به حضور خود در استان ادلب با وجود حضور ترکیه در این استان ادامه می دهد در حالی که سوریها، ترکها و روسها از این امر مطلع بوده و علیه آن اقدام نکرده اند. چرا آنها می خواهند تروریستها در شمال سوریه حضور داشته باشند؟ هدف چیست؟ چرا اردوغان القاعده را از بین نبرد؟ آیا برنامه اردوغان از ابتدا این بود که از این گروه بر ضد نیروهای دموکراتیک سوریه و آمریکا استفاده کند؟ همچنان پاسخی برای این سوالات وجود ندارد.

چهارم، زمان این تصمیم گیری است که از نظر مشاوران ترامپ (آقای بولتن و ژنرال ماتیس)، جیمز جفری، نماینده وی در امور سوریه، برت مک گورک، نماینده آمریکا در ائتلاف ضدداعش و بسیاری از ژنرال های ارتش آمریکا غیرمنتظره بود. آنها اخیرا به نیروهای دموکراتیک سوریه اطمینان دادند که نیروهای آمریکا نه تنها تا پایان حیات داعش بلکه تا بیرون رفتن برخی همپیمانان اسد نیز در سوریه خواهند ماند. نیروهای آمریکا و نیروهای SDF در حال برنامه ریزی برای رسیدن به این هدف بودند.

پنجم: استعفای ژنرال ماتیس است که حتی به اخراج وی از سوی ترامپ با وجود خشم ارتش آمریکا و کهنه سربازان آمریکا منجر شد. عوامل دیگری نیز مانند استعفای برت مک گورک، واکنش اسرائیل که احساس خطر کرده و ابراز شگفتی و نارضایتی دیگر همپیمانان مانند فرانسه، بریتانیا و آلمان نیز وجود دارد. همه اینها نشان می دهد که تصمیم ترامپ به خروج از سوریه آنی و شخصی بوده است.

علاوه بر آن، تصمیم ترامپ به خروج از سوریه در زمانی اتفاق افتاده که وی اصرار دارد به هر طریقی می خواهد بودجه ایجاد دیوار میان آمریکا و مکزیک را تامین کند تا به یکی از قول های انتخاباتی خود در زمانی که میزان حمایت از وی کاهش یافته عمل کند. همچنین وی در زمان انتخابات بر پایه اطلاعات برخی رسانه های مشکوک و سناتورها خواستار انزوای آمریکا شد. این مسئله با توجه به این که همه درخواست های او به عنوان فرمانده کل نیروهای مسلح از طرف مشاوران و محیط پیرامون رد شده بود، می تواند منشا تصمیم ترامپ بوده باشد.

کردپرس: آیا می توان فرض کرد که معامله ای میان اردوغان و ترامپ بر سر خروج از سوریه صورت گرفته است؟

جومانا جبارا: شید عجیب به نظر برسد اما من فکر می کنم که تصمیم ترامپ آنی و به خاطر انتقام و خشم و همچنین نداشتن پس زمینه سیاسی صورت گرفته است. ترامپ معمولا تصمیم های غیرمنطقی می گیرد؛ به تصمیم او درباره خروج از پیمان تغیر اقلیم نگاه کنید. در مورد مسئله خروج از سوریه، من فکر می کنم که به این خاطر که بودجه لازم برای درست کردن دیوار بین آمریکا و مکزیک را به دست نیاورده، خشمگین و ناراحت شده است بنابر این تصمیم گرفته است برای رسیدن به مقصدش از همه آنهایی که در اطراف او بوده اند طلب باج کرده است. او معمولا در مورد مسائل مختلف مانند جنگ های تجاری و تعرفه به این تکنیک روی می آورد.

من شک دارم با توجه به تکرار این امر و نیز مواردی که در سوال یک به آن پاسخ دادم معامله ای میان وی و اردوغان صورت گرفته باشد. ترامپ معمولا ترکیه را تحریم کرده و روی آهن این کشور تعرفه بسته است. آمریکا بزرگترین وارد کننده آهن آلات ترکیه بود که سالانه حدود یک میلیارد و صد میلون دلار ارزش داشت. اگر آمریکا به دنبال تعامل و سازش با ترکیه بود این کشور را تحریم نمی کرد. البته شاید برخی از این مناقشه برای تحت فشار قرار دادن وی و انصراف از تصمیمش به عنوان ابزار استفاده کنند اما من شک دارم که ترامپ بر سر خروج از سوریه با اردوغان معامله کرده باشد. خروج آمریکا از سوریه به معنی شکست این کشور در سوریه و در هر صورت وضعیت برد-برد برای ترکیه است؛ زیرا در هر صورت کردها دفع خواهند شد چه از طرف ترکیه باشد یا از طرف روسیه و دمشق.

کردپرس: وضعیت برای کردهای سوریه به چه صورت خواهد بود؟ ایا آنها خواهند توانست دستاوردهای خود را بدون حمایت آمریکا و احتمالا روسیه حفظ کنند؟

جومانا جبارا: ارتش آمریکا نمی خواهد سوریه و نیروهای کرد-عرب را ترک کند. ارتش آمریکا برای حمایت از این نیروها به صورت غیرمستقیم 100 روز وقت گذاشته است تا درباره آینده آنها تصمیم بگیرد. این صد روز همان صد روزی است که ارتش آمریکا ادعا کرده است برای خروج امن از سوریه به آن نیاز دارد.

آنچه که قابل توجه است، این است که بر خلاف داعش، ترکیه و بسیاری از اعراب، کردهای عضو نیروهای دموکراتیک سوریه با وجودی که در جنگ با داعش و نجات جهان از این گروه ترویستی، بسیاری از منابع انسانی، وقت و آینده خود را قربانی کرده اند، از فرهنگ زندگی برخوردارند. کردها در هیچ زمانی نخواسته اند خود را به کشتن بدهند و یا در مناطق عمدتا عرب نشین مانند رقه، طبقا، دیرالزور و البوکمال دست به عملیات بزنند. اما در نهایت موافقت کردند در این مناطق نیز بجنگند زیرا با آمریکا شراکت کردند و به ارتش آمریکا، بولتون، ماتیس و بسیاری دیگر که قول دادند نیروهای آمریکا تا زمان رسیدن به یک راه حل سیاسی و شکست کامل داعش آنها را تنها نگذارند، اعتماد کردند.

البته که تصمیم ترامپ به خروج از سوریه بسیار شک آور و در عین حال خنجر زدن از پشت بود اما کردها با زیرکی و با کمترین زیان از آن خارج می شوند. من پیش بینی می کنم که کردها با بشار اسد معامله کرده و نیروهای ypg در آزادسازی ادلب و عفرین وارد خواهند شد. برای بشار اسد مهم این است که وجب به وجب خاک سوریه دوباره تحت کنترلش قرار گیرد. این به آن معنی است که قلمرو تحت کنترل نیروهای کرد-عرب سوریه، گذرگاه های مرزی تحت کنترل آن و منابع تحت کنترلش ( برابر با 65 درصد اقتصاد سوریه َامل نفت، گاز و کشاورزی) که ارزش آن میلیاردها دلار است، تحت کنترل دوباره اسد قرار می گیرد و این امر وی را در سطح بین المللی قدرتمند می کند. اما معلوم نیست که در مورد پایگاه تنف که در جنوب سوریه واقع شده چه اتفاقی خواهد افتاد. به نظر می رسد که آمریکا در توافقی که به نفع نیروهای کرد-عرب سوریه باشد، آن را به روسیه واگذار می کند.

اما متاسفانه این به معنی آن است که YPG به قربانی کردن نیروهای خود ادامه خواهد داد اما مناطق تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه از قتل عام توسط ترکیه نجات پیدا خواد کرد و در مقابل ممکن است قادر باشد عفرین و در نهایت اسکندرون را که ترکیه در سال 1939 و بر اساس رفراندوم جعلی مانند کریمه توسط روسیه، آن را به خاک خود ضمیمه کرد آزاد کند.

من همچنین زندگی رهبران YPG و نیروهای دموکراتیک سوریه را در خطر می بینم. ممکن است در صورتی که احتمال رود آنها خطری برای سوریه ایجاد کنند از بین بروند. آن چه که مهم است YPG نباید اطلاعات و داده ها را در اختیار روسیه و سوریه قرار دهد بلکه آنها را نزد خود نگاه دارد و در موقعیت مناسب از آنها به عنوان کارت برای حفظ حقوق و یا تضمین سلامت رهبران استفاده کند. من شک دارم روسیه در وضعیت فعلی در دادن امتیاز به کردها و به ضرر بشار اسد مشتاق باشد. این امر فقط قبل از اعلام خروج نیروهای آمریکا از سوریه ممکن بود اما تصمیم ترامپ، موقعیت کنونی کردها را تضعیف کرده است. در حال حال، کردها فقط نسبت به گذشته ضعیف تر شده اند و درست نیست که بگوییم ضعیف هستند. آنها هنوز کارت هایی در اختیار دارند که می توانند با آن بازی کنند. میادین نفت و گاز، اسرای داعش، پایگاه تنف، گذرگاه های مرزی و اطلاعات مهم در اختیار آنها همه و همه کارت های بزرگی در اختیار کردها محسوب می شود. علاوه بر آن، با توجه به این که ترکیه نمی تواند دستش به تنف برسد، فرانسه می تواند از کردها تا رسیدن به یک توافق محافظت کند.

از آن جایی که کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و مصر به دنبال تضمین موازنه قدرت در منطقه هستند و در صورت خروج ترامپ از سوریه بشار اسد در قدرت خواهد ماند، مصر نیز میان کردها و بشار اسد نیز وساطت خواهد کرد.

کردپرس: در صورت خروج آمریکا از سوریه، ترکیه و بشار اسد چه چیزی به دست خواهند آورد؟

جومانا جبارا: اگر کردها با بشار اسد معامله کنند ترکیه از خروج آمریکا از سوریه دستاوردی نخواهد داشت. تنها دستاورد این خواهد بود که قدرت مند شدن کردها متوقف خواهد شد اما ترکیه از ادلب، عفرین تا جرابلس تحت تهدید شدید خواهد بود. همچنین، من مطمئن هستم که آمریکا هیچ اطلاعاتی را مبادله نخواهد کرد که به نفع ترکیه باشد. آمریکا فقط به دنبال این است که ترکیه را از حمله به نیروهای کرد-عرب تا زمانی که آنها تصمیم بگیرند که آیا با بشار اسد معامله کرده و نیروهای سوریه در مرز ترکیه استقرار پیدا کنند و یا با همه گروهها، ترکیه، سوریه، روسیه و غیره وارد جنگ شوند، جلوگیری کند. این سناریو اصلا مورد دلخواه نیست و نیروهای سوریه دموکراتیک یا SDF آن را رد کرده اند.

همچنین باید از منبج محافظت کرد تا به دست ترکیه نیفتد تا بتوان بعدا در ادلب و عفرین وارد جنگ با ترکیه شد. اگر جنگ روانی ترکیه به اهداف خود دست پیدا کند، منبج به دست ترکیه خواهد افتاد و کوبانی و تل ابیض درگیر جنگ با ترکیه خواهند شد. این سناریو خونین خواهد بود و به تشدید تنش میان ترکیه و نیروهای نائب آن در سوریه با روسیه، ایران، بشار اسد و نیروهای همراستا خواهد شد. اگرچه روسیه با ترکیه همکاری می کند اما آنکارا به آسانی تسلیم روسیه نخواهد شد و برای تصرف منبج، کوبانی، تل ابیض و غیره به هر وسیله ای متوسل خواهد شد تا از ایجاد منطقه حائل در سوریه و تصرف قلمرو در جهت معامله با آن برای بازگشت آوارگان از ترکیه و معملات دیگر در مورد بازسازی سوریه اطمینان حاصل کند. این که این مسئله به جنگ ختم می شود یا نه، به ترکیه و روسیه بستگی دارد.

کد خبرنگار: 40101