میلیاردها سلول عصبی موجود در مغز انسان درحال اطلاع رسانی از بخشی به بخش دیگر هستند. دریافت و انتقال اطلاعات و پردازش آنها ازطریق امواج الکترو شیمیایی صورت می گیرد. از طریق تغییر ارادی این امواج می توان حالات، احساسات و عواطف مختلف را از بین برد و وضعیتی ایجاد کرد که منجر به بروز احساسات جدید شود. یک راه برای تغییر امواج مغزی تحریک صوتی است. موسیقی مناسب می تواند به راحتی باعث تحریک مثبت نواحی فعالیتی آن شود و با تحریک سیستم لیمبیک باعث تغییر هیجانات و عواطف شود.

امروزه از این روش به عنوان موسیقی درمانی یاد می شود. موسیقی درمانگری وسیله و راهی برای ارتباط متقابل بین بیمار و درمانگر از طریق موسیقی است که منجر به تغییراتی در وضعیت بیمار و روش های ارتباطیش می شود. موسيقي درمانگرها به كمك موسيقي بيماران خود را تحريك يا آرام مي كند. موسيقي هايي چون آواز دسته جمعي، آهنگ هاي ملي نيز كاركرد اجتماعي دارند. استفاده مداوم و انتخاب نامناسب نوع موسیقی باعث برهم ریختن آرامش روانی می گردد. موسیقی های تند و خشن به مرور افراد را عصبی، پرخاشگر و سردر گم می کنند. استفاده از برخی گونه های موسیقی نیز زمینه ساز خشونت، گرایش به الکل و مواد مخدر و بزهکاری های مختلف است. موسیقی ای مناسب و خوب است که آرامش بخش و شاد باشد و تا حدی نیز شدتش یکنواخت باشد . موسیقی شاد ذهن را منحرف کرده و باعث کاهش عواطف منفی می شود. برای کاستن از درد و رنج روانی موسیقی بیش از حد آرام و سنگین و موسیقی بیش از حد زمخت مناسب نیستند . علاوه بر موسیقی ملایم غیر کلامی که قادر است بر کاهش پرخاشگری فیزیکی کلامی و خشم افراد تاثیر مثبت داشته باشد، اشعار موزون حتی صدای قرآن بر کاهش رفتارهای پرخاشگرانه موثر بوده است ، ولی موسیقی های تصویری و اشعار خشن و تند می تواند باعث افزایش افکار و احساسات و رفتارهای پرخاشگرانه شود .موسیقی کلاسیک و سنتی ایران از بهترین انواع موسیقی برای آرامش بخشی و درمانگری است البته موسیقی های شاد و آرام بخش . اگر موسیقی دارای کلام است باید متن نیز متناسب با موسیقی باشد . لذت بخش بودن موسیقی برای فرد نیز مهم است و نباید موسیقی خاص را تحمیل نمود. استفاده بیش از حد موسیقی حتی موسیقی شاد و با اثر بخشی مثبت نیز کار درستی نیست و باعث فرسوده شدن تدریجی اعصاب و روان می شود . سیستم بدن ما نیاز به استراحت دارد و آرامش ناشی از سکوت و بی صدایی ، در نتیجه استفاده ی مفرط از موسیقی نتیجه ی معکوس خواهد داشت .

آموزش موسيقي به صورت نظام مند و منظم در پردازش حافظه مؤثر است. موسيقي از راه تصويرسازي ذهني، تقويت حافظه را به دنبال دارد .شنیدن موسیقی بصورت شنیدن فعال بدون عملکرد حرکتی، منجر به بازتاب های شناختی به شکل هماهنگی فرد و نبود رفتارهای تخریبی می شود

تاثیرآموزش موسيقي برحافظه، توجه انتخابي، توانايي هاي فضايي، رياضيات وخواندن در كودكان شناخته شده است . کسب امتيازات بالاتردرآزمون استاندارد شده رياضي نيزمورد تأييد قرارگرفته است ؛ موسيقي درماني طراحي شده تأثير زيادي برمهار رفتارهاي نامطلوب كودكان عقب مانده ذهني دارد. فعالیت های ریتمیک در افزایش رفتار توجه بر تکلیف و به یاداوری جدول ضرب و اطلاعات تحصیلی کودکان دارای اختلال یادگیری کمک می کند .علاوه بر اینکه موسیقی باید فرح بخش و آرامش بخش باشد باید از نظر سنی هم در انتخاب نوع موسیقی دقت نظر داشت. عنصر المعالی انواع موسیقی و آواز دوره های مختلف زندگی را از همدیگر متمایز کرده و می گوید :((چون کودکان طبع لطیف تری دارند . برای آنها ترانه ساخته شود و نغمه هایی با وزن سبک ، تا راحت بفهمند و از آن لذت ببرند و برای اهل موسیقی و پیروان موسیقی با وزن آزاد یا غیر ضربی )) .

برای نوجوانان پرداختن به موسیقی یک شیوه بیان عاطفی و یا رویارویی با عوامل تنیدگی زای محیطی و مقابله با تنهایی است .

استفاده از موسيقي، براي سالمندان مي تواند مفيد باشد و به آنها در به خاطر آوردن رويدادهاي گذشته و فراهم كردن فرصت غيركلامي کمک می کند تا گستره اي از احساسات ناهشيار و شناخت ها را بیان کنند، توانايي ها، هويت ومفهوم خود را درآنها تقويت كند، خلق آنها رابه واسطة تسلي اضطراب وافسردگي تغییردهد، ودرعين حال باعث مراجعة كمتر به پزشك و بهبودی قابل توجهي در افسردگي، احساس تنهايي و روحيه آنها شود و بر رفتارهایی از قبیل ناکامی ، عصبانیت ، غمگینی و احساس تهی بودن اثر بگذارد.