مناطق کردنشین ترکیه و جمعیت کردهای این کشور در طول حیات سیاسی حزب عدالت و توسعه (AKP) از عوامل اصلی در پیروزهای متداول این حزب بوده و AKP همواره در ادوار مختلف انتخابات حساب ویژه ای روی کردها کرده است. AKP زمانی که در عرصه سیاسی و انتخاباتی ترکیه حضور پیدا کرد (سال ۲۰۰۱ میلادی)، به دلایل مختلفی از جمله نبود یک حزب جامع و فراگیر کردی در ترکیه، نبود حزبی راست گرا و محافظه کار و همچنین ذهنیت مخدوش کردها از احزابی مانند حزب جمهوری خواه خلق ترکیه (CHP)، حزب حرکت ملی ترکیه (MHP) و حزب سعادت، مورد توجه و استقبال کردها قرار گرفت و کردهای ترکیه با وعده هایی که برای آنها امیدبخش ایجاد فضایی بازتر بود به حمایت از این حزب نوبنیاد در ترکیه پرداختند؛ حمایتی که در آغاز حیات سیاسی AKP نقش بسیار مهمی در پیشی گرفتن از رقبای قدیمی و به نام خود داشت و این حزب با تکیه بر این حمایت ها توانست قدرت را در ترکیه به دست بگیرد.

با ثبیت قدرت توسط AKP در ترکیه نگاه این حزب به کردها روز به روز تغییر کرد و همزمان با تغییر در کادر شورای مرکزی و مدیران بلند پایه این حزب، ذهنیت و نگاه حزب به کردها تغییر کرد، تا این که در سال ۲۰۱۵ میلادی با اعلام شکست پروسه صلح کرد – ترک، سیاست های کاملا مغرضانه و ضد کردی حکومت ترکیه آشکار شد و پس از ائتلاف AKP با حزب ملی گرای ترک MHP، به طور کلی از آن اصول روزهای ابتدایی تأسیس خود فاصله گرفته و از کردهای ترکیه دور شد.

اگرچه AKP بعد از ائتلاف با MHP در صدد جایگزینی ملی گراهای ترک به جای کردها برآمده است، ولی در ادوار مختلف انتخابات از هر سیاستی برای کسب رأی از کردها استفاده کرده و نگاهی ویژه به مناطق کردنشین ترکیه دارد. سیاست هایی مانند اعمال فشار پلیسی، تهدید، دستگیری و زندانی کردن اعضای حزب دموکراتیک خلق ها (HDP) به عنوان اصلی ترین رقیب حزب حاکم در مناطق کردنشین، عدم تخصیص حوزه رأی گیری در برخی مناطق مرزی و روستاهای کردنشین ترکیه به بهانه حضور نیروهای نظامی PKK در آن مناطق، ایجاد رعب و وحشت در جامعه، افزایش کارمندان دولتی و نظامیان در مناطق کردنشین در آستانه انتخابات ها برای حضور در انتخابات از حوزه های انتخاباتی این مناطق، انداختن پاکت های رای بدون مهر شورای عالی انتخابات به صندوق های رأی و ...، از جمله سیاست هایی ستند که در دوره های پیشین برای کشاندن هرچه بیشتر رأی کردها به سمت AKP مشاهده کرده ایم. اما اکنون در آستانه انتخابات شهرداری های سال ۲۰۱۹ میلادی شاهد پدیده جدیدی به نام «دستکاری دموگرافی» در حوزه های انتخاباتی مناطق کردنشین از سوی حکومت ترکیه هستیم. شرکت در انتخابات محلی در ترکیه بر اساس محل تولد و زندگی افراد صورت می گیرد و کسانی که قصد دارند در انتخابات یک حوزه شرکت کنند باید پیش از انتخابات به مراکز اعلام شده مراجعه کرده و با ارائه مدارک مبنی بر اقامت در آن منطقه و یا مدارک دال بر بومی بودن آن منطقه، مجوز شرکت در انتخابات را به دست آورند. امروز ۱۸ ژانویه ۲۰۱۹ آخرین مهلت ثبت محل سکونت برای واجدان شرایط شرکت در انتخابات در ترکیه است و تا کنون گزارش های بسیار زیادی از تخلفات مختلف در مناطق کردنشین ترکیه ثبت شده است.

از تخلفاتی مانند ثبت مکان های غیرمعمول مانند طویله ها، زمین های فوتبال، کلانتری ها و ... به عنوان مکان های زندگی افراد گرفته تا ثبت تعداد غیرمعمول رأی دهنده از یک ساختمان و خانه در انتخابات، نشان دهنده این است که برخی به صورت آرام در حال گسیل دادن افرادی به مناطق کردنشین به منظور دستکاری در بافت جمعیتی و در نهایت دستکاری در نتایج انتخابات این مناطق هستند. به عنوان مثال در ایغدیر از یک ساختمان که ۱۰۸ تن در آن سکونت دارند، ۳۷۴ نفر در انتخابات ثبت نام کرده اند و این ساختمان محل زندگی نیروهای پلیس ایغدیر است. یا در حکاری در یک ساختمان مسکونی یک هزار و ۱۰۸ تن برای انتخابات ثبت نام کرده اند، که چندین برابر گنجایش این ساختمان مسکونی است. نمونه های این گونه تخلفات بسیار زیاد است ولی سؤالی که پیش می آید این است که چرا چنین تخلفاتی در حال شکل گیری است؟

در واقع حزب عدالت و توسعه بیشتر از آن که در پی پیروزی در مناطق کردنشینی مانند حکاری، دیاربکر، ماردین، شرناخ و ... باشد – که خود آنان نیز می دانند با چنین دستکاری هایی دستیابی به پیروزی در حوزه هایی مانند شرناخ و حکاری، که رقیب آنان بیشتر از ۷۰ درصد آراء را به دست می آورد غیر ممکن است – به دنبال کسب مشروعیت در سیاست های منطقه ای و داخلی است. حکومت ترکیه آماج انتقادهای شدید بین المللی در خصوص سیاست های ضد کردی قرار گرفته و در عرصه بین المللی به عنوان یگانه دشمن کردها در حال معرفی شدن است. کسب آراء بیشتر در مناطق کردنشین ترکیه توسط حزب حاکم این کشور به جهانیان و منتقدان داخلی و خارجی نشان خواهد داد که برخلاف آن چیزی که می گویند حکومت ترکیه به عنوان کشوری که بیشترین جمعیت کرد را دارد، هنوز از توجه و حمایت قشر قابل توجهی از کردها برخوردار بوده و انتقاد از ترکیه با عنوان دشمنی با کردها صحت ندارد. انتقال چند صد نفر به یک منطقه کوچک کردنشین توسط حزب عدالت و توسعه، شاید نتواند نتایج انتخابات را تغییر دهد، ولی بدون شک در آمار و ارقام ارائه شده از نتایج انتخابات تأثیر بسیار زیادی خواهد داشت، تا حزب حاکم یک بار دیگر مشروعیت خود را در مناطق کردنشین و در نزد کردها به جهان ثابت کند.

شایان ذکر است، اگرچه در برخی حوزه های انتخاباتی مانند شرناخ، حکاری و دیاربکر این دستکاری ها نمی تواند تابلوی نتایج انتخابات را تغییر دهد، اما در حوزه های دیگری مانند ایغدیر، باتمان، ماردین، بینگول و ...، که درصد آراء حزب عدالت و توسعه و حزب دموکراتیک خلق ها بسیار نزدیک است، این دستکاری های کوچک حتی می تواند نتایج انتخابات و برنده و بازنده انتخابات را نیز تعیین کند.

خبرگزاری کردپرس/سرویس ترکیه/ محمد شریفی کرجان