به گزارش خبرگزاری کردپرس، مرحوم غلام رضاخان ارکوازی یکی از بلندآوازه ترین شاعران کُردی سرای ایلام و غرب کشور بوده که بسیاری از فرهنگ دوستان استانهای غرب کشور با وی و اشعار دلنشینش آشنایی داشته و شعرهای کُردی وی ورد زبان های مردم این مناطق است.

غلام رضا خان ارکوازی در روزگاران دور و در عهد والیان ایلام می زیسته و زمامداران آن دوران دل خوشی از وی نداشته به این خاطر دست به تعقیب این شاعر و عارف کردی سرا زده به شکلی که غلامرضاخان به دلیل درگیری با والی منطقه پشتکوه و ایلام امروزی مدت ها به زندان افتاده و پس از رهایی از زندان، به غربت می‌گریزد و پس از مدتی در شهرستان کرند از توابع استان کرمانشاه سکنا می‌گزیند تا اینکه گفته می شود در همان شهر نیز وفات کرده و در شهر نجف عراق دفن می شود.

این شاعر کردی سرا که مناجات های وی شهرت بسیاری دارد بیشتر عمر خود را در آوارگی و دربدری سپری می کند و بسیاری از شعرهای وی گویای این نوع از زندگی همراه با غربتش است.

در سالهای گذشته شهرداری ایلام در گرامیداشت یاد و خاطره این شاعر بلند آوازه یکی از میدان های شهر ایلام را (میدان مخابرات سابق) به نام این شاعر نامگذاری کرد و تابلویی به همین نام در کنار این میدان نصب گردید.

چندی پیش از سوی شهرداری ایلام نمادی در این میدان نصب گردید که هیچ نوع سنخیتی با نام این شاعر نداشته و در واقع این نماد گویای همان نام مخابرات و عنوان سابق این میدان بود تا اینکه اخیراً زمزمه هایی در خصوص تغییر دوباره نام این میدان به گوش رسیده و گفته می شود قرار است نام غلامرضا خان ارکوازی از این میدان برداشته شود.

شبیخون فرهنگی به میدان «غلامرضا خان ارکوازی»

این موضوع و اقدام شهرداری ایلام در تغییر نام دوباره میدان ارکوازی ایلام واکنش های گوناگونی را در بین فعالان فرهنگی استان ایلام به دنبال داشته است.

یونس قیطانی فعال فرهنگی و معاون فرهنگی و رسانه ای اداره کل ارشاد اسلامی ایلام در این باره می گوید: در استان ایلام متاسفانه بدسلیقگی ها و کم توجهی ها به داشته ها و مفاخر فرهنگی هنری، از دست دادن زمان و استفاده نادرست از زیر ساخت هایی که می توانست آورده های فرهنگی فراوانی را برای استانمان داشته باشد ، همچنان ادامه دارد .

در چند وقت اخیر شاهد نصب نمادی عجیب الخلقه در میدانی که به نام «غلامرضا خان ارکوازی» از مفاخر عرفان و ادبیات استان نامگذاری شده بود را شاهد هستیم و الان هم شبانه و طی یک شبیخون و شادمان از یک فتح الفتوح تابلو میدان که پیش تر به نام شاعر و عارف شهیر ایلامی «غلام رضا خان ارکوازی» بود به میدان «مخابرات» تغییر یافته است.

به چه اجازه ای جایگاه و نام یک شاعر را معامله کرده اند؟

وی در ادامه می گوید: این که در دعاوی حقوقی بین نهاد های مختلف چه گذشته و می گذرد را کاری نداریم و به این موضوع ورود نمی کنیم ؛ اما حق داریم که به عنوان یک شهروند از مسئولین مربوطه بپرسیم شهرداری وقت در سال هایی که این میدان طراحی و ساخته شده به چه اجازه ای جایگاه و نام آن را معامله کرده اند ؟ در فرهنگ شهرنشینی مکان هایی هستند که بجز کاربری اولیه ، دارای ارزش معنوی هستند و می توانند مبیّن و مبلّغ گوشه ای از فرهنگ اصیل و بومی استان باشند و کسی اجازه ندارد این ارزش را که متعلق به مردم است معامله کند ؛ آن هم به نامی که نه یک کالای تجاری است نه کالایی خوراکی ، نه پوشاک و نه هیچ آورده ی تبلیغی و ارزشی برای آن دستگاه دارد .

قیطانی در ادامه افزود: اگر در زمان این نامگذاری اخیر، خبر از این جریان واگذاری و... نداشتیم پس اشتباهی جبران ناپذیر و خُسرانی فرهنگی را مرتکب شده ایم و بهتر بود پیش از این که این ترور فرهنگی صورت بگیرد و به مردم استان و به ویژه جامعه ی فرهنگ و ادب توهین شود ، جایگاهی درخور و بهتر و شایسته تر برای این موضوع در نظر گرفته و اجرایی می شد و بعد از آن این عمل صورت می گرفت تا خاطرها آزرده نشود .

با ذکر یک مثال ملموس این مطلب را به پایان می برم و قضاوت را به مردم و مخاطبان فرهیخته و فرهنگ دوست استان و شهرمان ایلام می سپارم ؛ یادمان هست که در خیابان مرحوم آیت الله حیدری و جایی که امروز یک سوی آن اداره کل جهاد کشاورزی و در سوی دیگر مخابرات استان وجود دارد، روزگارانی 2 باغ سرسبز با درختانی بلند و قدیمی بود، با جوی آبی که از قنات های پیر و خسته ی شهر عبور و از میان این دو باغ گذر می کرد؛ چیزی شبیه معماری «باغ های ایرانی».

با اندکی خوش سلیقگی می توانستیم بخشی که «کاخ فلاحتی» در آن واقع شده را به موزه ی آثار باستانی، موزه مردم شناسی، رستوران های سنتی و نمایشگاه های دائمی صنایع دستی استان تبدیل کنیم و پایین دست آن را که هم اکنون ساختمان مخابرات در آن واقع شده به «باغ موزه دفاع مقدس» استان تبدیل کنیم تا امروز مجبور نباشیم در راهروهای تنگ و تاریک اداره کل بنیاد حفظ آثار و ارزش های دفاع مقدس (ضمن تقدیر از مسئولان کنونی این اداره که هر چند دیر ولی این اقدام ارزشمند را انجام دادند)، باغ موزه دفاع مقدس بسازیم، دفاع مقدسی که طلایه دار آن بی تردید مردم صبور و مقاوم استان ایلام هستند و حقی بیش از این دارند؛ مردمی که تاریخ بعد از دفاع مقدس ثابت کرده دنبال سهم خواهی از دفاع مقدس نبوده و نیستند.

مثل غلامرضاخان شاعر، مگر چند نفر داریم؟

محمد رضا رستم پور شاعر و نویسنده ایلامی نیز به این اقدام شهرداری ایلام در تغییر نام میدان ارکوازی ایلام واکنش نشان داده و می گوید: غلامرضا خان ارکوازی شاعری بوده که سالهای زندگی اش پر از دربه دری و آوارگی بوده است و گویا دربه دری و جابه‌جا شدن و مظلومیت در سرنوشت غلامرضا ارکوازی تمامی ندارد.

وی افزود: این شاعر دیروز مهاجرت اجباری از ایلام به استان های دیگر بوده است و امروز از میدانی به میدان دیگر که امیدوارم حداقل ساکن شدن در میدان دیگر ایلام حقیقت داشته باشد و کار به میدانی در کرند غرب یا لکستان یا نجف نکشد!

رستم پور ادامه داد: ما مثل غلامرضا مگر چند نفر داریم؟ این شخصیت مربوط به یک ایل یا طایفه نیست مربوط به یک فرهنگ و یک استان است.

غلامرضا خان ارکوازی از میدانی به میدان دیگر می رود

در پاسخ به این نوع انتقادها و واکنش ها، شهرداری ایلام از این موضوع خبر می دهد که یکی دیگر از میدان های فعلی ایلام به نام غلام رضاخان ارکوازی نام گذاری می شود و نام وی از میدان سابق مخابرات برچیده می شود.

در اطلاعیه شهرداری ایلام در این زمینه آمده است: به اطلاع می رساند با توجه به تفاهمنامه شهرداری ایلام با شرکت مخابرات در سنوات گذشته و نام گذاری این میدان به نام مخابرات در همان سالها، تصمیم شورای نام گذاری بر نام گذاری مجدد این میدان به نام مخابرات و همچنین به منظور زنده نگه داشتن یاد و نام مشاهیر این استان میدان میلاد به میدان غلامرضاخان ارکوازی تغییر نام یافته است.

این تغییر نام میادین از سوی شهرداری ایلام اگر هم صورت گیرد این موضوع همچنان مطرح است که تغییر نام سریع و مسئله دار میدان های شهر ایلام بر چه مبناهایی صورت می گیرد و آیا نمادهای برجسته شهری و هویت هایی که سالهای سال است مردم شهر با آنها خو گرفته اند باید بازیچه دعواهای سیاسی و فرهنگی بین چند سازمان باشد؟

گزارش: حشمت‌اله کرمی نژاد