روابط عمومی نهادی است که به جوامع نوین امروز تعلق دارد و در روند پیدایش و رشد این سازمان‌ نوین برای تسهیل ارتباط میان سازمان ها با محیط درونی و بیرونی، مخاطبان، گروه‌های تأثیرگذار و تأثیرپذیر از سازمان‌، افکار عمومی، رسانه‌ها و سازمان های دیگر ایجاد شده است.

نبود نیروهای متخصص و کارآمد در پست های روابط عمومی اداره ها و سازمان های دولتی موجب لطمات فراوانی به آنها شده است به طوریکه جایگاه روابط عمومی ها را در نزد افکار عمومی به شدت تقلیل داده است.

یکی از مهمترین کارکردهای ارتباطی روابط عمومی ها کمک به گردش اطلاعات با ارزش، صحیح و کافی در جامعه و در نتیجه گرایش جامعه به خردورزی، تعقل و اندیشه ای نقاد و منطقی در بستر جامعه است که هم اکنون این موارد با بی توجهی کامل مواجه شده است.

بدون شک یکی از واحدهای هر سازمان پویا، روابط عمومی آن سازمان است و اگر این واحد، برخوردار از پویایی و خلاقیت باشد می تواند تحرک و نشاط را به تمامی سازمان منتقل سازد.

اگر روابط عمومی در این ارتباط تخصص نیز نداشته باشد و از سویی مورد حمایت جدی مسوول خود نیز قرار نگیرد تعادل و توازن اجتماعی در میان نیروها و نیز بین مردم و دولت به وجود نمی آید و این خود آسیب دیگری در حوزه روابط عمومی به شمار می رود.

یکی از تعاریف قدیمی، روابط عمومی ها را هنر کاربرد خردمندانه از رسانه ها برای نفوذ در افکار عمومی تعریف کرده اند که این مورد مهم در بسیاری از روابط عمومی های ما مورد اغفال و بی توجهی قرار گرفته است.

نگاهی گذرا به اخباری که در سایت برخی سازمان ها و اداره ها که گاهی در حد دو پاراگراف و یا جمله و آن هم به صورت نامفهوم منتشر می شود و خواننده را با سوال های متعدد و بی جواب تنها می گذارد نشان دهنده این نقص بزرگ در بیشتر روابط عمومی هاست.

علاوه بر نبود افراد متخصص و کارآمد در پست روابط عمومی ها، متاسفانه مدیران نیز به ارزش و جایگاه این پست مهم واقف نبوده و شاید به جرات بتوان گفت که حتی با وظایف آنها نیز آشنایی ندارند.

این عدم توجه مدیران به جایگاه روابط عمومی باعث شده است که افراد متخصص نیز نتوانند در این پست حساس اداری دوامی طولانی داشته باشند.

در برخی از اداره ها، بی توجهی به روابط عمومی به جایی می رسد که حتی در آن اداره پستی به نام روابط عمومی اصلا تعریف نشده و مسوولیتی به عنوان روابط عمومی نیز وجود ندارد!

روابط عمومی ها می توانند ظرفیت کارشناسی و علمی جامعه را بارور کرده و آن را در خدمت دستگاه های ذیربط قرار دهند و این امر جز با حضور نیروهای متخصص در متن تصمیم سازی ها و تصمیم گیری ها محقق نمی شود.

روابط عمومی ها در بیشتر سازمان های دولتی در کشور، آذربایجان غربی و به طبع آن در بوکان که دومین شهر مهاجرپذیر کشور لقب گرفته است بیشتر نقش واحد تشریفاتی را بازی می کند که وظایفشان در قالب برگزاری جشن ها، مراسم بازنشستگی و تقدیر، مراسم استقبال رسمی، نصب پلاکاردهای تبریک و تسلیت و برنامه هایی از این دست خلاصه شده است.

در بیشتر اداره ها و سازمان ها به کرات دیده شده است فردی را به این مسوولیت می گمارند که هیچگونه تخصص و آگاهی از نقش و وظیفه روابط عمومی ندارد و حتی پس از چندسال که تازه با وظایف خود آشنا می شود را به بخش دیگری می فرستند و دوباره مسوولیت را به فردی می سپارند که وی نیز هیچ اطلاعی از وظایف این پست ندارد.

از دیگر عجایب دیده شده در میان برخی مسوولان زحمتکش روابط عمومی نبود آشنایی با رسانه ها و خبرنگاران است که این امر نیز جزو یکی از مشکلات بزرگ این بخش است که دود آن البته بیشتر به چشم خبرنگاران و رسانه ها می رود.

شاید زمان آن فرا رسیده است که این نهاد به جایگاه تکالیف تخصصی خود برسد و تنها به عنوان یک بلندگو جهت دار عمل نکرده و در عرصه اعتمادسازی سازمانی و تقویت مشارکت جمعی در راستای اهداف خاص ایفای نقش کند.

طبق نظر کارشناسان حوزه ارتباطات نگاه تخصصی و برنامه ای به موضوع روابط عمومی در سازمان های دولتی در قیاس با موسسه های غیردولتی کمتر دیده می شود بطوریکه طی سال های اخیر روابط عمومی اینگونه موسسه ها با پرداختن به کارهای زودبازده، به برنامه های درازمدت اهمیتی نداده و سرمایه گذاری لازم را در آن انجام نداده اند.

با افزایش ابزار اطلاع رسانی در فضای مجازی در عصر حاضر از جمله تلگرام، واتساپ، اینستاگرام، توییتر و پایگاه های خبری متعدد، نقش روابط عمومی ها بیشتر از گذشته کم رنگتر شده و جایگاه خود را در این دنیایی مجازی فراموش کرده اند.

امروز کار روابط عمومی سازمان ها و ارگان های دولتی محدود به یک عکس از مراسم و نوشتن یک جمله کوتاه در باره عنوان جلسه خلاصه شده و دیگر مباحث داخل جلسه که شامل آمار و ارقام و مشکلات جامعه است به دست فراموشی سپرده و مردم و رسانه ها را از محتوای جلسه محروم می سازند.

امروز در میان برخی از رسانه ها که دارای سایت خبری هستند مطالب روشنگری و عنوان جلسات را نیز به دست فراموشی سپرده و تنها به استفاده از یک گزارش تصویری از جلسه و عکس های دسته جمعی یادگاری مسوولان بسنده می کنند.

نبود انسجام و تشکلی که بتواند روابط عمومی ها را گردهم آورده و ضمن آموزش دادن آنها نسبت به وظایف خطیرشان، آنها را با نوآوری ها و یافته های جدید در زمینه علم روابط عمومی ها آشنا سازد در آذربایجان غربی بسیار خالی بوده و به حرکتی جدید برای پویایی این بخش نیازمند است.

وقت آن فرارسیده است تا با تغییر نگرش مسوولان نسبت به نقش روابط عمومی و جایگاه و اهمیت آن و استفاده از نیروهای متخصص، روابط عمومی دستگاه های اجرایی را از موضع انفعالی فعلی به موضعی فعال تبدیل کرد.

یادداشت/ محمد ادیب