کمتر از یک سال پس از آن که رجب طیب اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی قدرت را قبضه کرد، اینک [در آستانۀ انتخابات شهرداری ها] با یک آزمون دیگر مواجه است و برخی ناظران معتقدند با توجه به پیش بینی یک شکست بزرگ، نشانه های «ترس» در حکومت اردوغان هویدا شده است.

نظرسنجی ها حکایت از آن دارند که حزب عدالت و توسعه (AKP)، که در سال 2014 از 81 مرکز استان 53 مرکز را از آن خود کرده بود، در انتخابات محلی پیش رو شکست را تجربه خواهد کرد. AKP با حزب دست راستی حرکت ملی (MHP) متحد شده است اما مشخص نیست که آیا این ائتلاف می تواند نتایج انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی ژوئن گذشته را با مجموع 53.7 درصد آرا تکرار کند یا نه.

اگر چه ین انتخابات برای تعیین اعضای شوراهای محلی و شهرداران برگزار می شود، اما اردوغان آن را به رفراندومی دربارۀ خود تبدیل کرده است. AKP بیش از 16 سال ترکیه را اداره کرده است و با اتکا به رشد اقتصادی ترکیه که به ایجاد یک طبقۀ متوسط جدید منجر شده، بارها اپوزیسیون را شکست داده است.

اردوغان که پس از انتخابات سال گذشته از قدرت اجرایی گسترده ای برخوردار شده اما به خاطر گرایش مستبدانه اش در داخل و خارج مورد انتقاد قرار گرفته است، از امکانات دولتی و پوشش سنگین رسانه ای برای جذب آرا استفاده می کند.

اما انتخابات 31 مارس ممکن است نتایج ناخوشایندی برای حزب اردوغان داشته باشد. برخی نظرسنجی ها می گویند ممکن است AKP کنترل آنکارا و دیگر شهرهای بزرگ را از دست بدهد. چند روز مانده به انتخابات، حزب حاکم حتی در استانبول، شهر اردوغان نیز نمی تواند از پیروزی خود اطمینان داشته باشد.

آیدین انگین روزنامه نگار پورتال خبری مستقل T24 معتقد است چشم انداز شکستی قابل توجه در بحبوحۀ رکود اقتصادی، کاهش چشمگیر ارزش پول ملی و افزایش نرخ بیکاری، باعث بروز نگرانی در حلقه حکومت ترکیه شده است.

انگین گفت: «وضعیتی وحشت گونه در طرف حکومت مشاهده می شود.» او خاطرنشان کرد که فشار حکومت به اتحاد بی سابقۀ اپوزیسیون منجر شده است. حزب کردی دموکراتیک خلق ها (HDP) در برخی مناطق ترکیه از رقبای سنتی خود، احزاب راست میانه و چپ میانه، حمایت می کند و نامزدهای خود را به میدان نفرستاده است تا بیشترین آسیب را به AKP برساند.

انگین افزود: «این حقیقت که اپوزیسیون یک بلوک متحد تشکیل داده، حساب و کتاب های سنتی انتخابات را وارونه کرده است. نامزدهای AKP، به ویژه در آنکارا، استانبول، بورسا و ازمیر، از رقبای خود عقب هستند یا رقابت بسیار تنگاتنگ پیش می رود.»

واکنش حکومت به این مسأله افزایش فشار بر اپوزیسیون است.

اردوغان تهدید کرده است که پس از انتخابات به خاطر آنچه خود ارتباط با گروه های افراطی می خواند، نامزدهای اپوزیسیون را تعقیب خواهد کرد، در حالی که صلاحیت آنها برای شرکت در انتخابات توسط شورای انتخابات ترکیه تأیید شده است. اردوغان در یک نطق تلویزیون در روز 24 مارس گفت AKP برای برکنار کردن 340 عضو اپوزیسیون از مناصبی که ممکن است در انتخابات بدان دست یابند اقدام خواهد کرد. اردوغان گفت: «ما آنها را متوقف خواهیم کرد.»

سلیمان سویلو وزیر کشور ترکیه گفت حکومت اطلاعاتی دارد که نشان می دهد برخی نامزدها با حزب کارگران کردستان (PKK)، که آنکارا آن را گروهی تروریستی می داند، ارتباط دارند و در صورت انتخاب شدن «تعلیق» خواهند شد. کمال قلیچدار اوغلو رهبر CHP، بزرگ ترین حزب اپوزیسیون، در واکنش به این اظهارات گفت نامزدهایی که حکومت از آنها متنفر است «برای شرکت در انتخابات آزاد بودند اما برای برنده شدن آزاد نیستند.»

علاوه بر این، اردوغان تلویحاً گفت که ممکن است قلیچدار اوغلو و مرال آکشنر رهبر حزب خوب، حزب محافظه کار اپوزیسیون، نیز تحت تعقیب قضایی قرار گیرند. صلاح الدین دمیرتاش رهبر سابق HDP نیز بیش از دو سال است در زندان به سر می برد.

اظهارات اردوغان و دیگر مقامات AKP نشان از حزب حاکم مستأصلی دارد که تلاش می کند توپ را به میدان رأی دهندگان بی تفاوت بیاندازد. اردوغان در تجمع های انتخاباتی خود بخش هایی از تصاویر ویدیویی قتل عام نیوزیلند را نمایش می دهد تا بدین وسیله حمایت بیشتری کسب کند. وی در اقدامی دیگر که هدف آن جذب ارای مسلمانان محافظه کار است، اعلام کرده است مسجد ایاصوفیۀ استانبول را [که اینک موزه است] مجدداً به مسجد تبدیل می کند.

ایاصوفیه که حدود 1500 سال پیش بنا شده است، زمانی مهم ترین کلیسای امپراتوری بیزانس بود اما پس از فتح آن توسط عثمانی ها در سال 1453 میلادی به مسجد تبدیل شد. مصطفی کمال آتاترک بنیان گذار ترکیۀ جدید در دهۀ 1930 این بنا را به موزه تبدیل کرد، اما اسلام گرایان ترکیه سال ها است برای بازگرداندن آن به مسجد و محل نماز گزاردن مسلمانان تلاش می کنند. اردوغان روز 24 مارس اعلام کرد ایا صوفیه می تواند «از حالت موزه خارج شود.»

AKP همچنین تلاش می کند به ناخرسندی ترک ها نسبت به حضور 3.6 میلیون پناه جوی سوری در ترکیه پاسخ دهد. بینالی یلدریم نامزد AKP برای شهرداری استانبول گفت اگر سوری ها آرامش و صلح این شهر را به هم بزنند، اخراج خواهند شد.

شکست عمدۀ AKP در استانبول یا دیگر شهرهای بزرگ می تواند اعتبار و شکست ناپذیری اردوغان را خدشه دار کند. در رسانه ها گمانه زنی هایی مطرح می شود مبنی بر این که اگر مجموع آرای ائتلاف AKP و MHP به زیر 50 درصد سقوط کند، ممکن است انتخابات پارلمانی زودهنگام برگزار شود.

حتی برخی ناظران نسبت به عدم کفایت یا برکناری رئیس جمهور هشدار داده اند.

استیون کوک کارشناس مسائل خاورمیانه در شورای روابط خارجی واشنگتن در مجلۀ فارین پالسی نوشت: «بدون تردید اردوغان اینک ضعیف تر از هر زمان دیگری در 17 سال گذشته به نظر می رسد، اما این بدان معنا نیست که وی در خطر است. اردوغان و AKP حدود دو دهه ترکیه را اداره کرده اند و در نتیجه رسانه ها را در کنترل خود دارند، منابع دولتی را در کنترل خود دارند و پروسۀ سیاسی را در همۀ سطوح آن کنترل می کنند.»

نویسنده: توماس زایبرت

منبع: عرب ویکلی

ترجمه: خبرگزاری کردپرس – سرویس ترکیه

بیشتر بخوانید:

اردوغان ثابت می کند حق با ساموئل هانتینگتون بود

نقش کلیدی رأی کردها در انتخابات شهرداری های ترکیه

سایۀ مسألۀ کردها بر انتخابات شهرداری های ترکیه