به گزارش کُردپرس، بر اساس آماری که از سوی مرکز آمار ایران درباره اشتغال در بخش های کشاورزی، صنعتی و خدمات به تفکیک استان و هر فصل از سال 97 منتشر شده است، کردستان در فصل زمستان شاهد بیشترین کاهش اشتغال در بخش صنعت بوده است.

بر طبق این آمار میزان اشتغال در بخش صنعت در فصل بهار 97، 25.5 درصد است که این آمار در فصل تابستان به 24.4 درصد، در پاییز به 24.0 درصد و در زمستان به 23.0 رسیده است.

بر همین اساس کردستان از کمترین میزان اشتغال صنعتی در سطح کشور پس از استان کرمانشاه برخوردار است. این آمار نشان می دهد که کردستان نه تنها در حال تبدیل به استانی صنعتی نیست بلکه سیر قهقرایی در پیش گرفته و با توجه به اینکه میزان اشتغال در بخش کشاورزی هم به نسبت به میزان زمین های کشاورزی آن بسیار کم است، به سرعت به سوی مشاغل خدماتی صرف در حرکت است.

بابک معروفی، مدیر عامل سابق شرکت شهرک های صنعتی کردستان است . او در حال حاضر یک صنعت گر و مشاور تولید شرکت تجهیزات پزشکی «آتیلا ارتوپد» است. گفت و گویی با او درباره وضعیت صنعت در کردستان ترتیب دادیم که به شرح زیر است:

وضعیت صنعت کردستان را چگونه ارزیابی می کنید؟

متاسفانه بخش صنعت استان فوق العاده آسیب دیده و نسبت به گذشته نیز آسیب پذیرتر شده است. بی فکری های مدیران بخش های دولتی و خصوصی یکی از مهمترین عوامل این آسیب دیدگی است. همچنین بخش های خصوصی مانند اتاق های بازرگانی و صنعت که مرتبط با بخش صنعت هستند، نتوانسته اند به درستی عمل کنند به دلیل اینکه تخصصی در این زمینه نداشته اند و خود صنعت کار نبوده اند که مشکلات صنعتگر را بتوانند درک کنند.

متاسفانه راه های سرمایه گذاری هم مسدود شده اند و از گذشته های دور اجازه ورود سرمایه گذار بخش خصوصی به بخش صنعت داده نشده است و بیشتر سرمایه گذاری دولتی در این حوزه صورت گرفته است. دولتمردان هم در چند سال گذشته بیشتر بر زیرساخت های عمرانی تمرکز کرده اند تا زیرساخت های صنعتی.

درباره مشکلات حوزه صنعت در کردستان توضیح دهید؟

به طور کلی می توان گفت هیچ برنامه و چشم اندازی برای بخش صنعت استان وجود ندارد. در جلسات مختلف بخش عمده ای از مطالب مطرح شده بدهی به بانک ها است در حالیکه مشکلات بانکی تنها یکی از معضلات این حوزه است و یکی از بزرگترین مشکلات واحدهای صنعتی در حال حاضر نبود نیروی انسانی متخصص است که مورد غفلت واقع شده است. همچنین یکی دیگر از معضلات عمده این حوزه نداشتن دانش رقابت پذیری است که به حوزه مارکتینگ ورود پیدا نکرده اند.

همچنین عدم آگاهی مدیریت واحد صنعتی، واسطه گری و در واقع دلالی و کمبود مواد اولیه که به دلیل تحریم ها اکنون به راحتی به دست تولید کننده نمی رسد از جملات مشکلات این حوزه هستند اما اما اگر به لحاظ اهمیت به این مسئله توجه شود میزان اهمیت مواد اولیه در مقایسه با مسائل دیگری مانند مشکلات بانکی، عدم حمایت بخش دولتی و بی برنامگی کمتر است چرا که تولیدکننده می تواند از معابر دیگر مواد اولیه خود را تهیه کند.

مدیریت بخش دولتی چقدر در صنعت استان تاثیرگذار است؟

مدیریت بخش دولتی به شدت ناکارآمد است، بنابراین با توجه به دخیل بودن آن در بخش های مختلف این ناکارآمدی بر روی بخش خصوصی نیز تاثیر داشته و آن را ناکارآمد و مستاصل کرده است. دستگاه های نظارتی متعدد، دیدگاه های نادرست و تفکر بسته در بخش دولتی صنعت که به سمت بخش خصوصی هم سرازیر شده است درها را به سمت تولید کننده بسته اند.

سازمان صنعت، معدن و تجارت هم در استان به خواب فرو رفته است و خود مانع بزرگ تولید است. این سازمان یک ساختار قدیمی دارد و به روزمرگی دچار شده و مانند سایر سازمان های دولتی تنها برای خالی نبودن عریضه در حال فعالیت است و کاملا بدون برنامه است.

آیا بخش دولتی توانسته است تحرکی در رونق تولید ملی ایجاد کند؟

به عنوان مثال مجموعه صنعتی «آتیلا ارتوپد» سال های سال است که نمایندگی انحصاری یک شرکت آمریکایی به نام شرکت «مدترونیک» به عنوان بزرگترین تولید کننده تجهیزات پزشکی است. در مقطعی مجموعه آتیلا ارتوپد به این نتیجه رسید که محصولاتی را که نمایندگی آن را در اختیار دارد و وارد می کند خود مستقیما به تولید آن بپردازد با توجه به اینکه توان تولید دارد. اما بلافاصله پس از طرح این مسئله واکنش های بسیاری در همان بدنه دولت آغاز شد با این استدلال که گناه بیماران چیست از تجهیزات ایرانی استفاده کنند اما از تجهیزات آمریکایی استفاده نکنند؟ چرا که محصولات آمریکایی برای بسیاری زمینه های رانتی دارد و به همین دلیل موانعی ایجاد کردند و اجازه ندادند که این مجموعه خود به تولید تجهیزات پزشکی دست بزند. با وجود آنکه در چند سال اخیر دیدگاه های صنعتی در کشور مطرح بوده و امسال نیز به نام رونق تولید نامگذاری شده است اما به تولید ملی اجازه داده نشده که خود را عرضه کند و توان رقابت را از آنان گرفته اند . حال آنکه تولیدکنندگان این توان را دارند اما به آنها اجازه داده نشده است. استان کردستان با توجه به پتانسیلی که در زمینه های گیاه پزشکی و داروهای گیاهی دارد، می توانست در کشور نقش مهمی ایفا کند اما هیچ اقدامی در این زمینه ها انجام شده و تنها به شعار بسنده می شود.

چه فرصت های سرمایه گذاری در استان از بین رفته است؟

فرصت های سرمایه گذاری متعددی وجود داشته که از دست رفته است در بدنه دولتی بیشتر از مهندسان استفاده شده اما مهندسانی بوده اند که بیشتر بر روی ساخت و سازهای عمرانی تمرکز و تاکید داشته اند و به زیرساخت های صنعتی توجهی نداشته اند. با توجه به اینکه بر روی بخش صنعت تمرکز نشده این خود بزرگترین فرصت از دست رفته است.

ما با علم مخالف نیستیم اما از زمانی که آموزش تکنسین از بین رفته و مدرک گرایی در دانشگاه های مختلف رواج پیدا کرده است این خود شروع نابودی بخش صنعتی بوده است. در کارخانه های قدیمی 100 نفر کارگر، 30 نفر تکنسین و تنها دو مهندس وجود داشت اما اکنون همه مهندس شده اند بدون آنکه تخصص و مهارتی در زمینه صنعت داشته باشند و تنها مدرک دارند. فردی هم خود را مهندس می نامد دست به ابزار کار مانند آچار و روغن و .... نمیزند که این یک آفت در حوزه صنعت است. به عنوان مثال مکانیک صنعتی، جوشکار صنعتی، برقکار صنعتی و ..... در استان وجود ندارد و واحدهای صنعتی ما از این کمبود نیروی انسانی متخصص رنج می برند. در واقع فرصت رشد از نیروی انسانی با آموزش های اشتباه، گرفته شده که این خود بزرگترین فرصت سوزی و از دست دادن سرمایه است.

متاسفانه ما در حال حاضر با پدیده ای به نام تحصیلکرده های بیسواد روبرو هستیم. این آفت چه در بخش دولتی و چه خصوصی وجود دارد با عناوین دکتر و مهندس خطاب می شوند اما در واقع تخصصی ندارند که اینها آفت است. این مسائل در حالی است که به سوی تکنولوژی های روز در حرکت هستیم اما غافل از تربیت نیروی انسانی متخصص هستیم.

آیا آموزش های فنی و حرفه ای می تواند این نقص های آموزش مهارت را جبران کند؟

بله آموزش فنی حرفه ای آموزشی فوق العاده است اما به شرط آنکه در مسیر خود حرکت کند. امروز می بینیم آموزش فنی و حرفه ای نیز مسیر خود را گم کرده است ساختاری برای آموزش نیروی ماهر و در واقع آموزش تکنسین ها و کارگری بود اما اقدام به احداث دانشگاه های علمی کاربردی کرد و مسیر اولیه خود را تغییر داد. آموزش فنی و حرفه ای بدون توجه به کیفیت کار تنها به کمیت توجه کرده و به برگزاری دوره های آموزشی کوتاه مدت بسنده می کند. در گذشته تحصیلکرده های دانشگاهی از فیلترهای متعددی عبور می کردند تا می توانستند مدرک بگیرند اما امروزه با رشد قارچ گونه دانشگاه های متعدد مدارک کاغذی رواج پیدا کرده است.

بخش صنعت کردستان چقدر از حمایت های بانکی برخوردار است؟

بانک ها هم در بسیاری مواقع بی گدار به آب زده اند. عده ای به نام صنعت تسهیلاتی از بانک ها می گیرند اما در این زمینه استفاده نمی کنند و در زمینه های دیگر سرمایه گذاری می کنند. بهره های بالای بانکی هم سبب می شود صنعتگر به دلیل اینکه از عهده بازپرداخت آن بر نمی آید دست به کارهای دیگری بزند که تخصصی در آن زمینه ندارد. می توان گفت که 85 درصد از افرادی که وارد صنعت شده اند چشم بسته بوده و سرمایه خود را از دست می دهند چرا که مراحل آموزش مهارت های صنعتی را طی نکرده اند.

گفت و گو/ زیبا هوشمند