به گزارش کردپرس، رابطه میان اقلیم کردستان عراق و دولت مرکزی این کشور بعد از سقوط رژیم صدام و تاسیس این منطقه خودمختار همواره در فراز و نشیب بوده است. رابطه دولت مرکزی عراق و حکومت اقلیم کردستان عراق قبل از آمدن داعش دچار تنش شد و این تنش بر سر فروش نفت از سوی اقلیم کردستان به صورت مستقل بود. ظهور داعش باعث ایجاد تغییراتی در توازن قدرت شد و زمینه کنترل بدون چون و چرای کردها بر کرکوک و دیگر مناطق مورد مناقشه را که سالها در آرزوی آن بودند فراهم کرد. اما همین دشمن مشترک بغداد و اربیل زمینه همکاری نظامی میان دو طرف را فراهم کرد که سرانجام این همکاری شکست داعش و کنترل دوباره بر مناطق تحت کنترل این گروه بود.

اما اتفاقات پس از داعش از جمله برگزاری رفراندوم استقلال از سوی کردها و از جمله در مناطق مورد مناقشه زمینه تنش دوباره میان اربیل و دولت مرکزی عراق را فراهم کرد که برآیند آن هجوم نیروهای عراقی به کرکوک و تسلیم کرکوک و مناطق مورد مناقشه از سوی کردها به دولت مرکزی بود.

انتخاب عادل عبدالمهدی به عنوان نخست وزیر جدید عراق که دوست کردها محسوب می شود، زمینه را برای بهبود رابطه میان کردها و بغداد فراهم کرد به طوری که بیشتر تحریم هایی که بغداد در زمان نخست وزیر حیدر العبادی علیه اربیل وضع کرده بود برداشته شد و حقوق کارمندان اقلیم کردستان که از زمان نخست وزیری نوری المالکی قطع شده بود در حال روانه شدن است.

اینها اهم اتفاقات چند سال گذشته رابطه میان اربیل و بغداد بوده است. خبرگزاری کردپرس برای بررسی وضعیت کنونی و چشم انداز آینده این روابط با جمیل، پژوهشگر مسائل سیاسی در عراق مصاحبه کرده است.

وضعیت کنونی رابطه کردها و بغداد

جمیل، کارشناس مسائل سیاسی عراق درباره سطح کنونی رابطه میان کردها و دولت مرکزی عراق به خبرگزاری کردپرس گفت: «من معتقدم که اقلیم کردستان عراق نتوانسته است رابطه ای منسجم با بغداد برقرار کند و وضعیت کنونی به این صورت است که بغداد برای سرپا نگاهداشتن رابطه به اقلیم کردستان کمک و اعانه می کند و به دلیل سیاست های اقلیم کردستان رابطه درستی میان اربیل وبغداد وجود ندارد».

وی علت عدم ارتباط درست میان اربیل و بغداد را رقابت سیاسی و قدرت طلبی میان دو حزب حاکم یا به گفته وی میان خانواده بارزانی و طالبانی دانست و افزود: « جنگ قدرت میان خانواده های بارزانی و طالبانی باعث ایجاد تفرقه در اقلیم کردستان شده و زمینه اعمال قدرت علیه یکدیگر را بوجود آورده است. از آنجایی که به دلیل این کشمکش قدرت میان این دو خانواده، الزامات بر سر توافقات رعایت نمی شود بغداد نمی تواند روی مذاکره با اقلیم کردستان حساب باز کند.»

موضع اربیل وبغداد بر سر کرکوک و مناطق مورد مناقشه

این کارشناس مسائل عراق بر خلاف اکثر کارشناسان معتقد است که مسئله کرکوک و مناطق مورد مناقشه حل شده و دو طرف بر سر این مسئله به توافق رسیده اند.

جمیل در این باره به کردپرس گفت: « من می گویم که آنها از قبل درباره کرکوک به توافق رسیده بودند زیرا وقتی دولت عراق (در سال 2017) کنترل دوباره کرکوک را در دست گرفت و نیروهای اقلیم کردستان شهر را ترک کردند کاملا روشن بود که اختیار و حاکمیت کرکوک در دست بغداد به عنوان دولت مرکزی است و نه اقلیم کردستان که فقط قدرت حاکمیت بر منطقه تحت اختیار خودش را دارد. اگر اقلیم کردستان عراق برای حفظ کنترل کرکوک می جنگید، من بر این باور بودم که وضعیت فرق می کرد اما با توجه به این که حکومت اقلیم کردستان به صورت مسالمت آمیز منطقه کرکوک و دیگر مناطق مورد مناقشه را ترک کرد این مسئله نشان می دهد که اربیل و بغداد بر سر کرکوک و دیگر مناطق مورد مناقشه توافق کرده اند.»

مسئله فروش مستقل نفت از سوی اقلیم کردستان به کشورها و شرکت های خارجی

این کارشناس مسائل عراق معتقد است که سه دولت پیشین پی در پی در عراق و قبل از انتخاب عادل عبدالمهدی، مخالف شدید فروش مستقل نفت از سوی اربیل بوده و به همین دلیل اربیل را مورد عقوبت قرار داده اند. جمیل در این باره به کردپرس گفت: « سه دولت پیشین قبل از عادل عبدالمهدی هیچ وقت موافق فروش مستقل نفت از سوی اقلیم کردستان عراق نبوده و در مخالفت با این مسئله دولت اقلیم کردستان را از طروق سیاسی و اقتصادی تنبیه کرده اند. اما از آنجایی که دولت اقلیم کردستان عراق قول داده است امسال فروش نفت خود را به دولت مرکزی عراق واگذار کند فعلا از تنبیه اقلیم کردستان خودداری کرده است. اما اگر اقلیم کردستان نخواهد به تعهدات خود در قبال واگذاری فروش نفت خود به دولت مرکزی عمل کند لازم است که دولت عادل عبدالمهدی نیز اقلیم کردستان را تنبیه کرده و حتی بیشتر از حیدر العبادی اربیل را مورد عقوبت قرار دهد. اقلیم کردستان هرچه بیشتر با این واقعیت روبه روست که موقعیت دولت فعلی زیاد مستحکم نیست و مانند دولت های گذشته بر علیه اقلیم کردستان اعمال قدرت نمی کند.»

کارشناس مسائل سیاسی عراق در پایان به کردپرس گفت: « دولت های قبلی از فروش مستقل نفت از سوی اقلیم کردستان سود برده اند اما این مسئله دیگر با وجود حوزه سیاسی مجرب در عراق جواب نمی دهد. اقلیم کردستان عراق بیشتر از بغداد به رهبری یک حاکم صدام مسلک سود می برد زیرا بهانه ای برای فروش مستقل نفت دارد. اما آنها تاکنون با دولت های دیپلماتیک در بغداد سرو کار داشته اند و ذهنیت در اقلیم کردستان خود را برای این نوع تعامل آماده نکرده است.»

کد خبرنگار: 40101