کردپرس: معافیت ‌های نفتی ایران که ابتدای ماه مه پایان می‌یابد، تمدید نخواهد شد. این جدیدترین تصمیم دولت دونالد ترامپ برای فشار مضاعف به تهران می باشد و همزمان به همه کشورهایی که دارای روابط با ایران هستند و پیش تر معافیت ها شامل آن ها می شد به تندی هشدار داده که در صورت نقض این تصمیم، با تحریم مواجه خواهند شد.

عراق یکی از کشورهایی است که قبلا مشمول معافیت ها بود و با تصمیم اعلامی به دلیل عمق و سطح گسترده روابط با ایران به ویژه در حوزه تجاری و انرژی، با مشکلات عدیده مواجه خواهد شد و مقامات عالی رتبه این کشور بارها بر این مهم تاکید کرده اند که این تصمیم ضرر بزرگی به اقتصاد و منافع ملی آن ها وارد می کند. در مقابل نیز طرف آمریکایی بی کار ننشته و تمامی تلاش دیپلماتیک خود را برای قائل کردن بغداد و اربیل به پایبندی به تحریم های ایران به کار گرفته و کار به تهدید نیز رسیده است به گونه ای که در جدیدترین اظهارات مقامات آمریکایی در بغداد، کاردار سفارت این کشور نسبت به اقدامات دیپلماتیک واشنگتن علیه بغداد در صورت عدم پایبندی به تحریم های علیه ایران هشدار داد.

خبرگزاری کردپرس به منظور بررسی این موضوع و تشریح ابعاد آن، با دکتر محمود عثمان سیاستمدار کهنه کار کُرد عراقی و نماینده چند دوره مجلس این کشور به گفتگو نشست که مشروح آن را در ادامه می خوانید:

کردپرس: دولت آمریکا روز دوشنبه 2 اردیبهشت ماه 1398 اعلام کرد که دیگر هیچ کشوری را از تحریم‌های نفتی علیه ایران معاف نمی ‌کند. بنابراین معافیت ‌های نفتی ایران که ابتدای ماه مه پایان می‌یابد، تمدید نخواهد شد؛ ارزیابی شما از این تصمیم در مقطع کنونی و تبعات آن چیست؟

محمود عثمان: افکار عمومی جهان دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا را با تصمیمات غیرمنتظره، غیرقابل پیش بینی و عجیب و غریب می شناسند. جای تأسف است که چنین شخصیتی رئیس جمهوری کشوری چون آمریکا است. کسی که هر صبح از خواب بیدار می شود بدون فکر و خارج از هر چارچوب و عُرفی در شبکه اجتماعی توییتر اظهارنظر و بحران آفرینی می کند و کار به جایی رسیده که دولت خود وی هم به دلیل این عملکرد دچار سردرگمی شده است. در خصوص معافیت‌های نفتی ایران که ابتدای ماه مه پایان می ‌یابد و این که تمدید نخواهد شد، باید بگویم که هم اکنون کشورهای بسیاری دارای روابط سیاسی و مراودات بازرگانی با جمهوری اسلامی ایران هستند، این تصمیم آمریکا بسیاری از کشورها را با مشکلات جدی روبرو خواهد ساخت. این که آمریکا به دلیل عدم پایبندی به تحریم های علیه ایران، خود این کشورها را هم تحریم کند دشوار خواهد بود و وضعیت را پیچیده تر می کند. چنین تصمیماتی از سوی دولت آمریکا، خارج و از عرف و قوانین بین المللی و غیر طبیعی هستند.

به عقیده من، دونالد ترامپ می بایست همان راه باراک اوباما رئیس جمهور سابق آمریکا را در روابط با جمهوری اسلامی ایران در پیش می گرفت و آن هم توافق با این کشور با همراهی کشورهای اروپایی برای حل و فصل همه مسائل مورد اختلاف و در این میان مسائل اتمی است. ترامپ با طرح و برنامه جدیدی وارد کاخ سفید شد. برنامه ای که فقط در روابط با ایران مشکل ساز و مسئله آفرین نبوده است، می بینیم که با روی کار آمدن وی در آمریکا این کشور در روابط با بسیاری از کشورها دچار تنش و کمکش های جدی شد، از جمله کشورهای خاورمیانه، مکزیک و بسیاری دیگر از کشورها و این موضوع حتی کشورهای اروپایی را هم شامل می شود. این گونه بگویم که در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ، وضعیت ویژه و بی سابقه ای برای آمریکا و در روابط بین الملل ایجاد شده است. شاید برخی از رهبران و شهروندان آمریکایی چنین وضعیتی را بپسندند، اما موجب ایجاد مشکلات عدیده ای در سطح جهان شده است.

کردپرس: به روابط گسترده ایران با کشورها و در هم تنیدگی روابط با آن اشاره کردید. یکی از کشورهایی که با ایران دارای روابط گسترده ای است، عراق و همچنین اقلیم کردستان به عنوان بخشی از این کشور می باشد. به عقیده شما تصمیم دولت آمریکا برای عدم تمدید معافیت های نفتی که عراق را هم شامل می شود چه تاثیراتی بر این کشور و اقلیم کردستان خواهد داشت؟

محمود عثمان: بدون شک تصمیم آمریکا مبنی بر عدم تمدید معافیت های نفتی ایران، تأثیرات منفی بر عراق خواهد داشت. عراق و اقلیم کردستان هم نخواهند توانست آن را اجرایی کنند. عراق و اقلیم کردستان دارای 1458 مرز مشترک با ایران هستند و درهم تنیدگی روابط و نیاز بازار عراق و اقلیم کردستان به محصولات ایران، شرایطی را ایجاد کرده است که نخواهند توانست روابط با ایران را قطع کنند و آن گونه که آمریکا انتظار دارد با ایران قطع رابطه نمایند و یا روابط را تقلیل دهند. به عقیده من پایبندی به این تحریم ها از سوی عراق و اقلیم کردستان قابلیت اجرایی ندارد. فرض را بر قطع روابط عراق و اقلیم کردستان با ایران بگذاریم در این صورت آیا آمریکا قادر و حاضر به جبران خسارت و ضرری خواهد بود که در نتیجه این تصمیم به اقتصاد عراق و اقلیم کردستان وارد می شود. آیا خواهد توانست جای ایران را در بازارهای عراق و کردستان بگیرد و محصولات و خدمات ایرانی در عراق را جایگزین خواهد کرد و چنین توانایی دارد. چند باره تاکید می کنم که این تصمیم قابلیت اجرایی ندارد.

کردپرس: در این میان باید دولت مرکزی عراق و همچنین اقلیم کردستان چه رویکرد و سیاستی را قبال فشارهای آمریکا در پیش بگیرند؟

محمود عثمان: دولت مرکزی عراق و همچنین اقلیم کردستان در تنش های میان ایران و آمریکا و فشارهای واشنگتن برای پایبند کردن آن ها به تحریم های اعمال شده علیه ایران باید بالانس را حفظ کنند. زیرا بغداد و اربیل دارای روابط گسترده ای با آمریکا هستند و باید این روابط را در اتخاذ هر تصمیمی در نظر بگیرند. همزمان باید روابط خود با جمهوری اسلامی ایران را حفظ و حتی گسترش دهند. باید تصمیمات و اقدامات آن ها در چارچوب منافع ملی عراق باشد. آیا منافع ملی کشور با اتخاذ چه تصمیمی تأمین می شود، تداوم و گسترش روابط با ایران و یا هر تصمیم دیگری که قبل از هر چیز منافع عراق و کردستان تأمین شود. تعیین راهبرد در روابط خارجی عراق نباید بر اساس سیاست و رویکرد آمریکا و ایران باشد. باید یک سیاست مستقل عراقی باشد. باید سیاستی که منافع بغداد و اربیل را تأمین می کند، در پیش گرفته شود. دولت عراق و اقلیم کردستان همزمان باید از طریق دیپلماتیک این واقعیت را به آمریکا اعلام کنند که نمی توانند پایبند تحریم ها علیه ایران باشند و واشنگتن نیز این واقعیت را بپذیرد. واقعیت این است که عراق و اقلیم کردستان هم اکنون با این مشکل مواجه هستند و باید سیاست دوربینانه ای را برای آن در پیش بگیرند.

کردپرس: طی روزهای اخیر جوی هوود کاردار سفارت آمریکا در بغداد در مصاحبه با شبکه ماهواره ای دجله نسبت به اقدامات دیپلماتیک واشنگتن علیه بغداد در صورت عدم پایبندی به تحریم های علیه ایران هشدار داد. ارزیابی شما از این هشدار و این که بغداد باید چه پاسخ و واکنشی به آن داشته باشد، چیست؟

محمود عثمان: تهدیدات و هشدارهای جوی هوود کاردار سفارت آمریکا در بغداد به عراقی ها بی معنا است. این گونه که یک کاردار سفارت در یک کشور به خود اجازه دهد به آن کشور هشدار دهد و از ادبیات تهدید استفاده نماید، نقض حاکمیت آن کشور است. آمریکا احترامی برای عراق قائل نیست و چنین اظهاراتی نوع نگاه آمریکایی ها به حاکمیت عراق را نشان می دهد. اظهارات مذکور خارج از عرف دیپلماتیک و غیر صحیح بود. از سوی دیگر می بایست دولت مرکزی عراق به این اظهارات پاسخ رسمی می داد. بغداد نباید در قبال چنین اظهارات و تهدیداتی سکوت اختیار کند. دولت عراق باید دارای موضع و سیاست مستقل خود باشد و آن را به صورت شفاف و صریح اعلام نماید. سکوت در مقابل چنین تهدیداتی پسندیده نیست. عراق باید بر اساس مصالح و منافع خود سیاست و رویکردش را به صورت مستقل تعریف و اعلام کند و در مقابل مواضعی این چنینی واکنش داشته باشند.

کردپرس: ارزیابی شما از آینده تنش میان تهران و واشنگتن در منطقه و سیاست خصمانه آمریکا در قبال ایران چیست؟

محمود عثمان: آینده تحریم های آمریکا علیه ایران بستگی به سیاست و رویکرد ایران دارد و این مهم که دولت و ملت ایران چه میزان قادر به تحمل تحریم ها و مدیریت مسائل داخلی خواهند بود. در پاسخ به این سوال نباید نقش کشورهای منطقه و همسایگان ایران را فراموش کنیم. عراق، ترکیه، پاکستان، کشورهای حوزه خلیج فارس و همه کشورهایی که دارای مرز مشترک با جمهوری اسلامی ایران هستند و یا به این کشور نزدیک می باشند. این که سیاست و مواضع این کشورها چگونه خواهد بود. آیا به تحریم های آمریکا علیه ایران پایبند خواهند بود یا خیر؟ همزمان نقش اروپا برجسته خواهد بود. کشورهای اروپایی یکی از طرف های توافق هسته ای با ایران هستند و هنوز هم این توافق را به رسمیت می شناسند بر اساس قوانین و عرف بین الملل نیز باید پایبند این توافق و روابط سیاسی و تجاری با ایران باشند. روسیه نیز به همان نحو.

جدای از این ها بار دیگر بر این نکته تاکید می کنم که میزان مقاومت ملت ایران و آمادگی و وجود طرح های عملی برای مقابله با تحریم ها بیش از هر عامل دیگری آینده روابط و تنش ها با آمریکا را مشخص خواهد کرد. با اطمینان خاطر می گویم که آمریکا قادر به اجرایی کردن تمامی تهدیدات و برنامه های خود علیه جمهوری اسلامی ایران نیست و نخواهد بود. شاید موجب ایجاد برخی مشکلات و مسائل برای ایران شود، اما آن گونه که ترامپ و تیم وی ادعا می کنند قادر به تحقق همه وعده های خود در ارتباط با فشار به ایران نخواهند بود.

در پایان ابراز امیدواری می کنم که مسائل و مشکلات منطقه و به ویژه در روابط ایران و آمریکا از طریق مسالمت آمیز و با در پیش گرفتن دیالوگ حل و فصل شوند و بیش از این منطقه با بحران و مشکلات بیشتر مواجه نشوند. پایان تنش ها در روابط ایران و آمریکا به نفع عراق هم خواهد بود و این کشور دچار بحران نخواهد شد. هر چقدر کشمکش های میان تهران و واشنگتن بیشتر باشد ملت عراق متضرر خواهند شد.

*مصاحبه : حسن صالحی – سرویس عراق و اقلیم کردستان خبرگزاری کردپرس