به گزارش کردپرس، همکاری روسیه و آمریکا با کردهای سوریه در پی بحران چند سال اخیر سوریه و اهداف پشت آن یکی از موضوعات مهم در ارتباط با تحولات هشت سال اخیر در این کشور است. اما برای بررسی حمایت آمریکا و روسیه از کردهای سوریه به مرور روابط این دو کشور با کردها در گذشته نیاز هست. از سوی دیگر مسئله کردهای ترکیه از دیگر مسائل کلی مربوط به کردهاست که دامنه آن به تحولات سوریه نیز کشیده شده است و لازم است این مسئله نیز مورد بحث و بررسی قرار گیرد. خبرگزاری کردپرس برای بررسی موضوعات مختلف در ارتباط با کردها با آنتونی آویس دوبوسن، روزنامه نگار و نویسنده اهل آفریقای جنوبی و ساکن استرالیا که سالهاست در حوزه مسائل کردی فلم می زند مصاحبه کرده است. بخش های اول و دوم این مصاحبه به بررسی تنش آمریکا و ترکیه بر سر کردهای سوریه و نیز مذاکرات کردهای سوریه با دولت مرکزی اختصاص داشت. در بخش سوم و نهایی مصاحبه ارتباط آمریکا و روسیه با کردها و همچنین مرور مسئله کردها و راه حل این مسئله مورد بحث قرار گرفته است.

حمایت آمریکا از کردهای عراق

نویسنده و روزنامه نگار متولد آفریقای جنوبی و ساکن استرالیا درباره تاریخ سیاست مدرن آمریکا درقبال کردها به خبرگزاری کردپرس گفت: در واقع، سیاست مدرن دولت آمریکا درباره کردها به دوره پس از جنگ اول خلیج فارس باز می گردد. وی افزود: « بعد از این که جورج بوش، رییس جمهور وقت آمریکا خواستار خیزش سراسری در عراق در خلال سال های دهه 1990 شد، کردها علیه صدام حسین سلاح برداشتند که به اقدامات تلافی جویان صدام حسین علیه آنها منجر شد. جورج بوش در واکنش به اقدام تلافی جویانه صدام حسین دو عملیات موسوم به عملیات های provide comfort (1) و (2) را برای کمک به کردها انجام داد و این اقدام به کردها کمک کرد شمال عراق را تحت کنترل خود قرار دهند. وقتی آمریکا برای بار دوم در طی جنگ دوم خلیج فارس به جنگ صدام حسین رفت طی عملیات موسوم به دیده بان شمال و بعدا عملیات نجات عراق به نیروهای پیشمرگ در جنگ با صدام کمک کرد. آمریکا از آن زمان به بعد از اقلیم کردستان عراق هم از نظر نظامی و هم سیاسی اما تحت عنوان عراق یکپارچه حمایت کرده است. باید دانست که اقدام آمریکا برای کمک به کردهای عراق ابزاری برای رسیدن به هدف بوده و هدف آمریکا از کمک به کردها پایان دادن به رژیم صدام و توسعه عراق پس از صدام در راستای منافع امنیت ملی آمریکا بوده است.»

حمایت آمریکا از کردهای سوریه
روزنامه نگار حوزه مسائل کردی درباره سابقه حمایت آمریکا از کردهای سوریه گفت: «سیاست آمریکا در قبال کردهای سوریه در جریان محاصره کوبانی از سوی داعش شکل گرفت. آمریکا قبل از محاصره کوبانی، از تعدادی از گروه های سوری برای مجبور کردن بشار اسد برای حل بحران داخلی این کشور حمایت می کرد. ایالات متحده آمریکا وقتی در سال 2014 دید که داعش در حال قدرت گرفتن در سوریه و عراق است حمایت از نیروهای کرد سوریه موسوم به ypg و نیز ارتش آزاد را در جریان محاصره کوبانی از سوی داعش به عنوان یک فرصت یافت. این فرصت به شکل گیری ائتلاف مبارزه با داعش و سیاست ضدداعش جهانی به رهبری ستاد مرکزی نیروهای آمریکا و برنامه جنگ وزارت دفاع این کشور منجر شد.»

وی توضیح داد که سیاست آمریکا در حمایت از کردهای سوریه با سیاستی که این کشور در حمایت از کردهای عراق در پیش گرفته بود فرق داشت. آنتونی آویس دوبوسون توضیح داد:« آمریکا در سوریه به جای این که مانند نبرد با صدام حسین نیروهای زیادی را برای مقابله با دشمن به منطقه گسیل دارد اقدام خود را از طریق کردها و بوسیله نیروهای محلی پیش برد. در این حالت، آمریکا با نیروهای کرد سوریه و بعدا نیروهای سوریه دموکراتیک و با اعزام کمترین نیرو در جنگ با داعش همکاری کرد. کردهای سوریه هم مانند کردهای عراق از حمایت آمریکا در جهت پیشبرد پروژه سیاسی خود در سوریه استفاده کردند.

این نویسنده ساکن استرالیا درباره اهداف اولیه آمریکا از حمایت از کردهای سوریه گفت: « آمریکا در جهت مبارزه با داعش و ایجاد زمینه لازم برای باثبات کردن مناطق شمال سوریه با نیروهای سوریه دموکراتیک کار می کند. اما این سیاستی که آمریکا در این منطقه دنبال می کند کوتاه مدت است و هنوز به سیاست درازمدت این کشور در نیامده است. همان طور که مقامات دولت و نیز فرماندهان وزارت دفاع این کشور می گویند سیاست کنونی آمریکا در سوریه در راستای مبارزه با داعش است. گفته می شود که این سیاست در راستای روند صلح شورای امنیت سازمان ملل است که برای حل کلی بحران در سوریه دنبال می شود اما به نظر من نمی توان نشانه ای از صراحت آمریکا در دنبال کردن چنین مقصودی یافت و برای همین من فکر می کنم که سیاست کنونی کاخ سفید در ارتباط با سوریه بویژه در طولانی مدت مشکل زا است. اگر این سیاست آمریکا در قبال سوریه همچنان ادامه داشته باشد و با توجه به این که برخی بازیگران دیگر مانند روسیه نقش شفاف تری در مورد سوریه ایفا می کنند، آمریکا هر چه بیشتر در گوشه ای خود را محصور خواهد کرد و روسیه نقش مهم تری درباره آینده سوریه ایفا خواهد کرد.

سیاست روسیه در قبال کردهای سوریه

دبوسون درباره آغاز سیاست تعامل روسیه با کردهای سوریه به خبرگزاری کردپرس گفت:« سیاست روسیه در قبال کردهای سوریه در زمان ورود روسیه به بحران سوریه شکل گرفت. دولت روسیه با توجه به این که با جنبش جامعه دموکراتیک سوریه روابط دوطرفه برقرار کرد نقش مهمی در بحران ایفا کرد و به عنوان حامی سیاسی حکومت بشار اسد در مذاکرات بر سر سوریه نقش ایفا کرد. روسیه به جنبش جامعه دموکراتیک چتر سیاسی احزاب کرد حاکم در شمال سوریه اجازه داد تا دفتری در مسکو دایر کند تا نقشی در آینده سوریه ایفا کند اما هدف روسیه از این ارتباط تحت تاثیر قرار دادن ورود آمریکا به بحران سوریه است. روسیه در این دو سال اخیر نشان داده است که تلاش می کند با فراهم کردن زمینه کنترل حکومت بشار اسد بر مناطق شرق و شمال سوریه نیات واقعی خود را از رابطه با کردها نشان دهد. برای نمونه می توان به اتفاقات اواخر سال 2017 و آغاز سال 2018 در منطقه کردنشین عفرین اشاره کرد که در آن روسیه تلاش کرد کردها را مجبور کند در ازای حفاظت از این منطقه در برابر حمله ترکیه این منطقه را به حکومت مرکزی سوریه واگذار کنند.

سیاست چماق و هویچ روسیه در برابر کردها

دوبوسن معتقد است روسیه در برابر کردهای سوریه و دیگر گروه های اپوزیسیون از سیاست چماق و هویج استفاده می کند. روسیه از این که فرصتی در اختیار جنبش جامعه دموکراتیک قرار دهد که تا حدی به قدرت برسد تمایل دارد اما یک شرط دارد و این شرط تسلیم شدن کردها به حکومت بشار اسد که این مشکلی است که به نظر نمی آید به راحتی حل شود.

وی پیش بینی کرد که با توجه به این که روابط میان مسکو و آنکارا عمیق تر می شود، روسیه احتمالا در ماه های آینده منطقه شهبا را در شمال غرب استان حلب به ترکیه واگذار کند. این منطقه در حال حاضر تحت کنترل روسیه است. هدف روسیه از این بازی ضربه زدن به ائتلاف ناتو و سیاست آمریکا است. این سیاستی است که ذات فریبکارانه دولت روسیه را نشان می دهد.

مسئله کردها در ترکیه

نویسنده و روزنامه نگار ساکن استرالیا درباره مسئله کردها در ترکیه گفت: « مسئله کردهای ترکیه مسئله پیچیده ای است و لازمه تشریح آن نگاهی به تاریخ کردهای ترکیه است. این مسئله نیاز به توضیح زیادی دارد اما تلاش می کنم به صورت مختصر به آن اشاره کنم تا نشان دهم که تاریخ کردها در ترکیه چطور بر دیدگاه کردها در ترکیه مدرن تاثیر گذاشته است.»

وی در توضیح تاریخ مسئله کردهای ترکیه افزود: « ترکیه مدرن تحت حاکمیت مصطفی کمال آتاتورک و بعد از فروپاشی امپراتوری عثمانی در اوایل قرن 20 میلادی برای حفظ آنچه از این امپراتوری باقی مانده بود جنگها کرد. ترکیه در آن زمان هم با یونان و هم با دیگر اقلیت های درون امپراتوری برای حفظ قدرت و ایجاد هژمونی بر این گروها جنگید. یکی از این گروه ها کردها بودند. ایدئولوژی آتاتورک کمالیست ها به مدت دهها سال در آغازین مراحل فروپاشی امپراتوری در دولت ترکیه به ایجاد ایده ناسیونالیسم پرداخت تا از طریق سرکوب دیگر اقلیت ها هویت یکدست و یک شکل ترکی در ترکیه پدید آورد. کردها در معرض ترکی سازی ترکیه قرار گرفتند تا از هویت و فرهنگ خود تهی شوند. ایده کمالیستی در ترکیه بعد از مرگ مصطفی کمال آتاتورک از طریق نظامی و حکومت استبدادی تقویت شد که این مسئله سبب پدید آمدن گروه های شبه نظامی و مدنی در کشور ترکیه شد.»

وی افزود: « اکثریت گروه های حقوق مدنی از میان جوانان بوجود می آمد و آنها برای کسب استقلال سیاسی مبارزه می کردند. اگرچه بیشتر این گروهها به سمت چپ رادیکال تمایل داشتند از دهه 1960 به بعد با نیروهای امنیتی ترکیه وارد نبرد شدند. یکی از این گروه هایی که در این دوره شورش سر بر آوردند گروه عمدتا کردی کارگران کردستان ترکیه یا پ.ک.ک به رهبری عبدالله اوجالان بود. اوجالان نماینده یکی از صداهای مختلف کردی بود که خواهان به رسمیت شناخته شدن هویت خود بودند. کشور ترکیه اجازه نداد کردها زبان خود را یاد بگیرند و هویت و فرهنگ آنها را نادیده گرفت. دولت ترکیه حتی فراتر از آن کردها را « ترک های کوهی» خواند و سیاست آسیمیله کردن کردها را در پیش گرفت که به نوعی زیر پا گذاشتن حقوق انسانی آنها محسوب می شد. این سیاست ها شورش و اعتراض هایی به دنبال داشت که پس از تشدید سرکوب و استبداد در پی آن، وقوع کودتا را در دهه 1980 در ترکیه به دنبال داشت.»

چگونگی مطرح شدن «مسئله کردها در ترکیه»

دوبوسون افزود: « نظام حاکم نظامی برخاسته از این کودتا به شدت گروه های حقوق مدنی را سرکوب کرد و سازمان هایی مانند پ.ک.ک را مجبور کرد به لبنان و سوریه فرار کنند. پ.ک.ک به آموزش نظامی در لبنان و سوریه پرداخت و نیروهای نظامی مدافع خلق برای مقابله با دولت ترکیه بوجود آورد. البته این مسئله باعث ایجاد تقابل میان دولت ترکیه و پ.ک.ک به مدت سه دهه شد. این جنگ در ابتدا برای به دست آوردن حقوق سیاسی بزرگتری برای کردها در ترکیه بود. این تقابل که به دهه 1990 کشید نتیجه آن کشته شدن غیرنظامیان و نیز مطرح شدن مسئله کردها در ترکیه بود. « مسئله کردها» در ترکیه به این مهم می پردازد که آیا باید به کردها اجازه تاسیس کیان مستقل و کسب حقوق داد یا خیر؟»

ایجاد اصلاحات در دیدگاه پ.ک.ک

وی به فشارها علیه پ.ک.ک در سوریه در دهه 1990 اشاره کرد و گفت: « دولت سوریه در دهه 1990 میلادی به دلیل فشارهای ترکیه و تهدید به تصرف سوریه، پ.ک.ک و عبدالله اوجالان را از کشور بیرون کرد. همکاری بین المللی میان ترکیه، آمریکا و اسرائیل سرانجام به دستگیری و زندانی کردن اوجالان در سال 1998 منجر شد. این امر بعد از نزدیک به دو دهه جنگ روی داد که دولت ترکیه طی آن هزاران نفر از کردها را به بهانه مبارزه با تروریسم کشت. پ.ک.ک بعد از دستگیری عبدالله اوجالان نسبت به ایجاد اصلاحات در ایدئولوژی لنینیستی- مارکسیستی خود در جهت نیل به ایدئولوژی کسب ازادی اجتماعی بیشتر و برقراری کنفدرالیسم دموکراتیک اقدام کرد. دولت ترکیه از آن زمان اقدام به دادن برخی حقوق به کردها کرده است اما از اعطای حقوق کامل به آنها خودداری کرده است.»

مسیر حل مسئله کردها در ترکیه

نویسنده آفریقایی تبار این اظهارات را مقدمه ای برای بیان مسئله کردها در ترکیه توصیف کرد و گفت: « دولت ترکیه در سه دهه گذشته به طور موثری برای حل مسئله کردها در این کشور اقدام نکرده است. اصلاحات کوچکی برای ایفای حقوق کردها انجام شده است و کردها از حقوق اندکی برخوردار شده اند اما همچنان ایدئولوژی سیستماتیک ضد کردی در کشور ترکیه دنبال می شود. اساسا، کشور ترکیه از ایجاد کیان مستقل کردی بیم دارد و به بهانه مبارزه با تروریسم از هر اقدامی برای مقابله با کردها و ایجاد کشور مستقل توسط آنها استفاده می کند. از نظر دولت ترکیه هر گونه رویکرد و سیاست مستقل کرد در خاورمیانه میلیون ها کرد را در جنوب شرق ترکیه برای حرکت در ریل استقلال خواهی وادار خواهد کرد. به همین دلیل، دولت ترکیه به انکار هویت کردی در پارلمان کشور ادامه می دهد، ناراضیان کرد را در جنوب کشور سرکوب می کند و از قابلیت های نظامی و اطلاعاتی خود برای عملیات نظامی علیه گروه های کرد استقاده می کند.

دوبوسون با اشاره به همکاری های اقتصادی ترکیه با اقلیم کردستان عراق ضمن مخالفت با برگزاری رفراندوم استقلال در این منطقه در سال 2017 افزود:« اقلیم کردستان عراق تنها هویت و نهاد کردی است که ترکیه با آن ارتباط دارد اما این ارتباط به حدی نیست که به حمایت از استقلال این منطقه منجر شود کما این که مخالفت ترکیه با استقلال اقلیم کردستان عراق مشهود بود.»

وی تاکید کرد تا زمانی که دولت ترکیه سیاست ضد کردی را دنبال کند صلحی میان این دولت با کردها بوجود نخواهد آمد. نویسنده ساکن استرالیا هشدار داد اگر ترکیه سیاست عدم پرداختن به مسئله کردها را دنبال کند همچنان در حال جنگ بی پایان با جمعیت کرد این کشور خواهد بود.

دوبوسون تاکید کرد که تنها راه حل بحران کنونی میان دولت ترکیه و کردهای این کشور برقراری آشتی و مذاکره فعال بر سر حقوق مدنی کردها است و این مسئله امید به حل واقعی مسئله کرد را بوجود می آورد.

کد خبرنگار: 40101