به گزارش خبرنگار کردپرس، مرداد ماه سال 1332 شمسی نخستین روابط عمومی در شرکت سابق نفت ایران آغاز به کار کرد. این آغاز به کار توسط دکتر «حمید نطقی» به دست گرفته شد و چرخ روابط عمومی در کشور به گردش درآمد. برای همین است که «حمید نطقی» را بنیان گذار و پدر روابط عمومی ایران می شناسند.

او که در 11 شهریور سال 1299 هجري شمسی در تبریز متولد شد. تحصیلات ابتدایی را در این شهر گذرانید و سپس با خانواده اش به شهر آستارا مهاجرت کرد و در مدرسه حکیم نظامی این شهر به ادامه تحصیل پرداخت و در همین مقطع از تحصیل با «نیما یوشیج»؛ شاعر نوپرداز و بلند پایه ایران آشنا شد.

سپس به تهران آمد و در دانشگاه حقوق به تحصیل پرداخت. به علت علاقه مندي به ادبیات و شعر در این دانشگاه با نشریه هاي ادبی شروع به همکاري نمود و بدین ترتیب راه خود را به سوي ارتباط جمعی، جهان ارتباطات و در نهایت روابط عمومی آغاز کرد.

روندی برای شفافیت

دکتر «نطقی» در اتوبیوگرافی مختصر خود چنین نوشته است: «از دوره اي که تمایل برخی اشخاص را به پنهان کاري احساس کردم، دیدم که فساد اغلب زیر این پرده آشیان می گیرد و در تاریکی شب بهترین یار و یاور راهزنان است. به فضایل آنچه بعدها «شفافیت» نام گرفت بسیار اندیشیدم. هر چند که در عمل کجروي هاي بسیاري بر آن عارض می شود اما نام «مدیریت روابط عمومی» را کلید حل آن مشکلات شناختم. نخست از کتاب هاي مربوط به این حوزه چند جلدي تهیه کردم، سپس حاصل خوانده هاي خود را با آثار نیاکان و نامداران کشورمان سنجیدم و این ترکیب را سخت پسندیدم. لکن همواره نگران فسادپذیري آن بودم. با این اندیشه در هفت، هشت سازمان خارجی بزرگ که به مطالعه و بررسی نحوه کار آنها دست یافتم، عزم را جزم کردم و در جستجوي راه حلی براي تدریس و تعمیم روابط عمومی سالم و پاسخگوي نیازهاي جامعه ما و متکی به فرهنگ خود از پاي ننشستم.

در سال1327 ، شرکت نفت ایران و انگلیس که در دنیاي بعد از جنگ جهانی دوم، گرفتار بحران هاي شدیدي شده بود چون پادزهر بعد از مرگ سهراب به فکر خانه تکانی و تغییر اساسی از جمله تأسیس روابط عمومی در این بخش افتاد و این درست با پایان تحصیلات من همزمان بود.

در زمان جنگ جهانی دوم، رئیس روابط عمومی شرکت نفت «مارشال مونتگمري» بود که به انتخاب اعضاي اولین گروه روابط عمومی نظارت داشت. او تحصیلات، سابقه نویسندگی و ذوق مرا نسبت به این کار تشخیص داد و بدین گونه با ٢٤ رخداد یک سلسله تصادفات، تطبیق اصول روابط عمومی براي اولین در ایران و شاید شرق میانه به عهده ما افتاد.

این دوران فرصت بی نظیري براي قرار گرفتن روابط عمومی در مدرسه «تجربه و اشتباه» بود. این مدرسه در حدود پانزده سال به طول انجامید. (خدمت در روابط عمومی شرکت نفت). بزرگترین یار و یاور من در آن هنگام کتاب هاي حجیمی بودند که از خارج وارد می کردیم و من با ولع تمام می خواندم. سفر به آمریکا و پژوهش در ده، دوازده دانشگاه معتبر آن کشور و مطالعه برنامه درسی آنان و صحبت با استادان مشهور از جمله «برنیز» در خانه اش در جوار دانشگاه هاروارد و خانم او که گویا خواهر «زیگموند فروید» معروف است، فرصتی سودمند و پر خاطره بود. این همه باعث شد که ارتباطات در دل من جاي خاصی بگیرد.»

اندوخته ای ابدی

پس از تأسیس «مؤسسه عالی روزنامه نگاري و روابط عمومی» در سال1346 از دکتر «نطقی» جهت مدیریت گروه روابط عمومی و تدریس درس هاي تخصصی این رشته دعوت به عمل آمد، در نتیجه او از شرکت ملی نفت ایران جدا و کار خود را به طور تمام وقت در این مؤسسه آغاز کرد.

دکتر «نطقی» تا سال1357 ، مصادف با انقلاب اسلامی، خود به عنوان رئیس گروه آموزشی روابط عمومی همچنان باقی ماند. او پس از پیروزي انقلاب اسلامی، با توجه به حذف رشته روابط عمومی از نظام آموزشی کشور همچنان به فعالیت هاي آموزشی، پژوهشی و مشاوره اي خود با مدیران واحدهاي روابط عمومی کشور و دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد. به دنبال تلاش هاي «حمید نطقی» و «کاظم معتمدنژاد» و همکاري و هماهنگی مسئولان آموزش عالی کشور رشته علوم ارتباطات اجتماعی در سال 1368 دوباره در داخل دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی احیاء شد.

دکتر «نطقی» در سال 1369 براي ادامه معالجه بیماري سختی که دچار شده بود به کشور انگلستان عزیمت نمود و پس از هشت سال در یکی از روزهاي پایانی آبان ماه1377 پس از بازیافتن نسبی سلامت خویش به ایران بازگشت. همکاران سابق ایشان استادان، مدیران، کارشناسان، دانشجویان و همه فعالان عرصه روابط عمومی کشور که مستقیم یا غیرمستقیم از دانش وسیع و تلاش هاي صمیمانه «دکتر نطقی» بهره گرفته بودند، هجدهمین نشست ماهانه علمی، تخصصی انجمن روابط عمومی ایران را براي او برگزار نمودند. این بار دکتر در حالی که بر روي صندلی چرخدار قرار داشت در میان احترام و ابراز احساسات شدید علا قه مندان وارد تالار محل برگزاري مراسم شد. او در سخنان کوتاهی چنین گفت: «از احساس قدردانی و قدرشناسی همه تشکر می کنم و تا پایان عمر در کنار انجمن روابط عمومی ایران همچنان باقی خواهم ماند».

و این گونه شد که او تا تیرماه سال 1378 رشد درخت روابط عمومی را نظاره کرد و در نهایت از هرآنچه در این سال ها کاشته بود، دل کند و رفت.

جای پای اندیشه ها

از دکتر «حمید نطقی» آثار بسیاری از جمله «یک ساعت با قاآنی، کتاب های مرتبط به مدیریت و روابط عمومی، باورها و تبلیغات سیاسی- تعاملی در زمینه شعر و ادبیات، جاده شراب در قالب داستان های کوتاه فارسی، از دیروز تا امروزه (به ترکی) و پایان هرازه» به جای مانده است.

همچنین برای پاسداشت خدمات بی نظیر بنیان گذار روابط عمومی در ایران مؤسسه کارگزار روابط عمومی با راه اندازی جايزه دکتر «حميد نطقي» هرساله از افراد شايسته و شاخص در حوزه روابط عمومي، ارتباطات و رسانه هاي جديد تجلیل می کند.

در واقع جایزه دکتر «نطقی» یک جایزه علمی است که در دو سطح ملی و بین اللمی به منظور تجلیل از خدمات و تلاش های علمی، تحقیقاتی و نوآورانه افراد مؤثر در توسعه و اعتلای روابط عمومی اعطا می شود./