به جسارت می توان گفت هیچ حزب سیاسی در ترکیه مانند حزب عدالت و توسعه (AKP) نتوانسته است از فاکتور کردها در رسیدن به حاکمیت سیاسی و ماندن در قدرت استفاده کند. حزبی که 17 سال پیش با حمایت قابل توجهی از کردهای ترکیه بر سر کار آمده و در این 17 سال حاکمیتش همواره از حمایت بی چون و چرای بخش قابل توجهی از کردهای وفادار به خود برخوردار بوده است، بعد از آن که به ائتلاف با حزب ملی گرای ترک حرکت ملی ترکیه (MHP) روی آورد روندی را آغاز کرد که رفته رفته به کاهش محبوبیت در میان کردها منتهی شد. اگرچه آک پارتی هنوز هم یک حزب محبوب در میان کردهای ترکیه به حساب می آید ولی دیگر آن اعتبار و احترام سابق را که توانسته بود در میان کردها به دست آورد از دست داده است و انتخابات 31 مارس 2019 میلادی ترکیه در واقع آغاز دوران جدیدی در عرصه سیاست ترکیه بود که به خصوص کردهای ساکن غرب ترکیه به بایکوت حزب محبوب خود بعد از 17 سال روی آورند. چیزی که از سوی آک پارتی به وضوح دریافت شده و این حزب را علی رغم میل باطنی به تغییر سیاست های ملموس در ارتباط با کردها کشاند. موضوعی که این بار متحد ملی گرای ترک این حزب نمی تواند آن را بپذیرد.
قبل از هر چیز باید گفت یکی از پایه های ائتلاف MHP و AKP در عرصه سیاسی ترکیه دشمنی با کردها تحت عناوین مبارزه با PKK و مقابله با HDP بود. موضوعی که هیچ کس نمی تواند در سیاست ترکیه آن را کتمان کند. ولی زنگ خطر برای رجب طیب اردوغان و حزب حاکم ترکیه زمانی به صدا درآمد که 200 هزار کرد آن هم کردهای طرفدار آک پارتی دست به بایکوت انتخابات زدند و پای صندوق های رای حضور پیدا نکرده و زمینه های شکست آک پارتی در مهمترین و مستحکم ترین مرکز خود یعنی استانبول را فراهم کردند. همین بایکوت 200 هزار نفری کردها کافی بود که بینالی ییلدیریم را به کردی سخن گفتن وا دارد، اردوغان را به سکوت بکشاند، وزیر امور خارجه ترکیه را راهی سفر به اربیل و حضور در مراسم یادبود سوگند نخست وزیر جدید اقلیم کردستان عراق کند، خبرگزاری آناتولی را بعد از سال ها مجبور به نوشتن کلمه "امرالی" در خبر خود کند و درهای زندان امرالی را بر روی وکلای عبدالله اوجالان رهبر دربند PKK بعد از چهار سال بگشاید. موضوعاتی که به هیچ عنوان در داخل تشکیلات متحد آک پارتی و شریک ملی گرای ترکش با استقبال روبه رو نمی شود.
اگر به خبرهای چند روز اخیر و طرح موضوع «کردستان» که با واکنش دولت باغچلی رئیس MHP نیز روبه رو شد دقت کنیم آشکارا مشاهده خواهیم کرد که ائتلافی که تحت عنوان ائتلاف جمهور به وجود آمده است تا چه اندازه شکننده بوده و بر پایه های سست و لرزان منافع انتخاباتی بنا شده است. در پی واکنش دولت باغچلی به کار بردن بینالی ییلدیریم نامزد حاکمیت سیاسی در انتخابات شهرداری استانبول از لفظ "کردستان"، ییلدیریم در پاسخ به این واکنش موضوعی را مطرح کرد که بسیار مهم و قابل ارزیابی است. وی در سخنان خود اشاره کرد: « جناب دولت باغچلی تا 23 ژوئن برای نامزد ائتلاف جمهور و برای شخص بنده به درگیری با تمام تشکیلات خود ادامه می دهد. به غیر از این فعالیت دیگری در این خصوص ندارد». در واقع ییلدیریم از واقعیتی می گوید که هم آک پارتی و هم MHP در چند سال اخیر ائتلاف خود در پی کتمان آن بودند. درگیری باغچلی با تمام تشکیلات خود بر سر حمایت از نامزد آک پارتی و تداوم ائتلاف جمهور اگرچه از گذشته وجود داشته و در داخل تشکیلات MHP جریان های قوی مخالف با این ائتلاف وجود دارد ولی این روزها مقابله با این جریان ها تنها کاری است که دولت باغچلی انجام می دهد. به خصوص بعد از آن که سیاست های آک پارتی در قبال کردها تغییر ملموسی کرد حتی آغاز عملیات نمایشی چنگال در شمال عراق هم نتوانسته است ملی گراهای ترک وابسته به MHP را راضی کند. دوگانگی در رفتار حاکمیت سیاسی ترکیه که این روزها به وضوح نیز می توان آن را مشاهده کرد از همین سردرگمی نشأت می گیرد. زمانی که ییلدیریم در دیاربکر کردی سخن گفته و همزمان در تاتوان و بیتلیس تابلوهای کردی پایین کشیده می شود از سیاست دوگانه آک پارتی در راضی نگه داشتن MHP و بازگرداندن کردها به آغوش این حزب سرچشمه می گیرد. سیاستی که در نهایت محکوم به شکست بوده و چیزی به غیر از نا امیدی برای حاکمیت سیاسی ترکیه به همراه نخواهد آورد. سردرگمی شدیدی که به نظر می رسد رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه نیز در ارتباط با آن ابتکار عمل را از دست داده و در آخرین تصمیم خود از تشکیل میتینگ های انتخاباتی برای انتخابات 23 ژوئن استانبول خودداری کرده و به نوع بی سابقه ای سکوت اختیار کرده است. سیاستی که در 17 سال اخیر کمتر از این شخصیت فعال و پرکار سیاسی ترکیه شاهد بودیم و یا هیچ زمانی شاهد چنین انفعالی از سوی رئیس جمهور و رئیس آک پارتی شاهد نبودیم.
خبرگزاری کردپرس/سرویس ترکیه
نظر شما