به گزارش خبرگزاری کردپرس، امروز دعوای بدی با پدر و مادرش داشت و شب الکی گفت شام خورده‌ام و رفت توی اتاقش. گوشی هوشمندش را باز کرد و از سر بی حوصلگی، کانال‌های استانی را باز کرد. یکی از آن‌ها نوشته بود: جوان ایلامی بر اثر اختلاف خانوادگی با پدر و مادرش خودش را با قرص برنجی کشت که از عطاری محله خریده بود.
به موضوع جلب شد و خبرنگار هم تمام جزییات را با آب و تاب آورده بود تا لایک بیشتری بخورد! کانال‌های دیگر را نیز چک کرد و متوجه شد که ایلام پایتخت خودکشی جهان است و اگر کسی در این استان خودش را برای مشکلاتش بکشد، چیز عجیبی نیست. شب با خیال راحت‌تری خوابید چون می‌دانست فردا از کجا باید قرص برنج برای خودکشی تهیه کند! دست کم می‌توانست با آن قرص‌ها خانواده‌اش را تهدید کند.
چندی پیش به همت اداره کل بهزیستی استان ایلام، در یک کارگاه شرکت کردم که اساتیدش سعی داشتند به ما خبرنگاران بگویند: شما بر سلامت جامعه اثر می‌گذارید، پس مواظب باشید که خبرهای مربوط به آسیب‌های اجتماعی را چه‌طور می‌نویسید و منتشر می‌کنید.
یکی از اساتید کارگاه از من پرسید: شما وقتی خبر یک خودکشی را می‌نویسید، آن را برای چه کسی می‌نویسی؟
گفتم: من قصدم از نوشتن خبر گوشزد کردن آسیب‌های اجتماعی ایلام به مسئولین کشوری و پایتخت‌نشینانی است که به ایلام نگاهی راهبردی ندارند. گفت: یعنی تو در خط مقدم یک جنگ ایستاده‌ای و به تهران زنگ می‌زنی که برایت تانک بفرستند؟
ساکت شدم و او افزود: چرا وقتی خبر خودکشی یک فرد را منتشر می‌کنید، به افرادی که در خطر خودکشی هستند و یا سابقه خودکشی دارند یا کسی در خانواده‌شان خودش را کشته فکر نمی‌کنید؟ آیا تا حالا فکر نکرده‌اید که این شما هستید که با تیترهاتان به ایلام لقب و انگ پایتخت خودکشی جهان داده‌اید و با انتشار جزییات خودکشی‌ها و روش قربانیان، ناخواسته به قربانیان بعدی این آسیب اجتماعی چندوجهی و چندعاملی آموزش داده‌اید؟
دکتر مهناز آشورخانی بود که این حرف‌ها را می‌زد؛ پژوهشگر مسائل اجتماعی از دانشگاه علوم پزشکی تهران که با همکارش به دعوت بهزیستی ایلام برای آموزش گزارش‌دهی مسئولانه رسانه‌های ایلام در قبال خودکشی به این استان سفر کرده بود. او گفت: ما در تمام دنیا با مسأله خودکشی روبه‌رو هستیم و خودکشی جزء 10 عامل اول است که منجر به مرگ و میر می‌شود اما در این میان تحقیقاتی بین‌المللی و معتبر ثابت کرده است که چگونگی گزارش موارد خودکشی در رسانه‌های یک جامعه می‌تواند تأثیر زیادی در اقدام به خودکشی‌های تقلیدی افرادی بگذارد که به فکر خودکشی هستند.
وی ضمن تأکید بر این که نامناسب بودن گزارش‌های خبری یکی از عواملی است که می‌تواند منجر به خودکشی شود، بیان داشت: مسئولانه نوشتن گزارش‌های خبری در مورد آسیب‌های اجتماعی و خودکشی یک ضرورت است که بیش از صد مطالعه، تأثیر این گزارش‌های رسانه‌ای را در ازدیاد یا کاهش خودکشی ثابت کرده است.
آشورخانی افزود: نقش رسانه‌ها در افزایش خودکشی‌های تکرارشونده خیلی مهم است و خبرنگاران باید به خودکشی تخصصی‌تر نگاه کنند و آن را تک‌علتی نبینند چرا که خودکشی یک آسیب پیچیده است و اصحاب رسانه برای تولید مطالب مرتبط با خودکشی بایستی رابطه تنگاتنگی با صاحبنظران بهداشتی داشته باشند.
وی ضمن برشمردن سه گروه مهم که در نوشتن خبر خودکشی باید لحاظ شوند شامل افراد در معرض، افراد دارای سابقه و افرادی که در خانواده و اطرافیان یا گروه همسالانشان کسی خودکشی کرده، ادامه داد: مخاطب رسانه‌ها در امر خودکشی فقط سیاست‌گذاران نیستند بلکه افرادی که در معرض خودکشی هستند یا خودکشی ناموفق داشته‌اند نیز باید در نوشتن خبر و گزارش موردنظر دیده شوند.
آشورخانی در ادامه ضمن انجام چند تمرین کارگاهی، تعدادی پیشنهاد برای اصحاب رسانه استان ایلام در تنظیم خبرهای مربوط به خودکشی به شرح زیر ارائه کرد:
- اجتناب از انتشار جزییات و روش خودکشی؛
- اجتناب از انتشار عکس؛
- اجتناب از آوردن دلایل ساده برای خودکشی؛
- عدم استفاده از کلیشه‌های مذهبی و فرهنگی؛
- عدم تحسین فرد خودکشی کرده؛
- عدم سرزنش فرد خودکشی کرده؛
- ارتباط با کارشناسان بهداشتی برای تنظیم خبر خودکشی؛
- معرفی خدمات حمایتی و اضافه کردن لینک منابع حمایتگر از افراد آسیب دیده و توضیح راه دسترسی به آن‌ها؛
- انتشار عوامل خطر و علائم هشداردهنده؛
- عدم انتشار یادداشت‌های به جا مانده از فرد خودکشی کننده؛
- توجه به انگ و رنجی که خانواده فرد خودکشی کننده با انتشار خبر متحمل می‌شود؛
- آموزش اقداماتی که مردم می‌توانند برای جلوگیری از خودکشی دیگران انجام دهند؛
- برجسته کردن داده‌های مربوط به موارد پیشگیری از خودکشی و شاخص‌هایی مانند کمک، امید، بهبودی و نجات؛
- معرفی و پیشنهاد درمان‌های مؤثر برای مخاطبان احتمالی در معرض آسیب خودکشی و
- برجسته کردن اقدامات مهم، راه حل‌ها و نشان دادن موفقیت‌های افرادی که از آسیب خودکشی نجات یافته‌اند.
نظر شما