به گزارش کردپرس، تهدیدهای ترکیه نسبت به انجام عملیات نظامی دوم علیه کردهای سوریه افزایش یافته است و آن طور که مقامات ترکیه به آن اشاره کرده اند عملیات نظامی آنکارا علیه کردهای سوریه در شرق رود فرات نزدیک است. علت افزایش تهدیدهای ترکیه علیه کردهای سوریه ادامه ارسال کمک های نظامی آمریکا برای نیروهای کرد سوریه و نارضایتی ترکیه از پیشرفت در طرح ایجاد منطقه امن در شمال سوریه است.

آمریکا از سال 2014 و طی حملات هواییف به نیروهای کرد سوریه کمک کرد مانع از سقوط شهر کردنشین کوبانی شوند این در حالی بود که ترکیه در یک کیلومتری شهر منتظر سقوط آن به دست داعش بود و کمترین اقدامی برای مقابله با این گروه تروریستی انجام نداد. آمریکا که نیروی توانا و قابلی برای استفاده از آنها در جهت مقابله با داعش در سوریه پیدا نکرده بود حمایت های خود از نیروهای کرد را گسترش داد و علاوه بر حملات هوایی به مواضع نیروهای داعش، سلاح و مهمات مختلف در اختیار کردها قرار داد و واحدهای توپخانه سنگین را نیز به همراه بیش از 2000 نیرو در مناطق تحت کنترل نیروهای کرد مستقر کرد.

گسترش حمایت های ائتلاف مبارزه با داعش از کردهای سوریه باعث پیشروی سریع نیروهای کرد شد به طوری که نیروهای کرد در آخرین عملیات خود علیه داعش در ماه مارس آخرین قلعه مستحکم داعش را در شهر باغوز در شرقی ترین نقطه سوریه به تصرف خود در آوردند و به این ترتیب، کردها توانستند بیش از یک چهارم خاک سوریه را به کنترل خود در آورند.

کردها همزمان با کنترل بر بخش هایی از خاک سوریه اقدام به برگزاری انتخابات محلی و ایجاد منطقه خودگردان کرده اند که از نظر ترکیه مقدمه ای برای تلاش احتمالی کردها در جهت تجزیه کشور بوده و این مسئله از نظر ترکیه می تواند پیامدهای منفی بر جمعیت کردهای ترکیه گذاشته و آنها نیز همان راه برادران کرد خود در سوریه را در پیش بگیرند.

ترکیه ضمن ابراز نگرانی از خودمختاری خواهی و احتمالا استقلال خواهی کردهای سوریه، ارتباط آنها را با نیروهای حزب کارگران کردستان ترکیه یا پ.ک.ک که چهار دهه نبرد با دولت ترکیه نزدیک به 40000 نفر تلفات به دنبال داشته، مهم ترین دلیل برای مقابله به آنها دانسته است.

اما احتمالا حضور نظامیان آمریکا در مناطق تحت کنترل کردها تاکنون مانع حمله دوم ترکیه به کردهای سوریه شده است. ترکیه در ماه مارس 2018 شهر کردنشین عفرین در شمال غرب سوریه و مناطق اطراف آنها در جنگی دو ماهه علیه کردها تصرف کرد و باعث قطع ارتباط کانتون عفرین با دیگر مناطق کردنشین از جمله کوبانی شد. ترکیه تهدید کرده است که اگر آمریکا با ایجاد منطقه امن به عمق حدود 30 کیلومتر در شمال سوریه و تحت کنترل دولت ترکیه موافقت نکند اقدام به حمله نظامی خواهد کرد. آنکارا در ماه های گذشته نزدیک به 80000 نیرو و تجهیزات سنگین نظامی در مرزهای جنوبی خود با سوریه مستقر کرده است و همزمان از آمریکا خواسته است سلاح هایی را که در اختیار کردها قرار داده از آنها پس بگیرد.

احتمال حمله نظامی چه قدر است؟

مقامات ارشد دولت ترکیه از جمله رجب طیب اردوغان، رییس جمهور و حلوصی آکار، وزیر دفاع این کشور هشدار داده اند ممکن است به زودی این حمله آغاز شود. اما حمله ترکیه بدون موافقت آمریکا و خروج نیروهای این کشور از این مناطق- مانند کاری که نیروهای روسی با کردها در عفرین کردند- ممکن است به برخورد دو نیروی عضو ناتو شود. این در حالی است که هم اکنون هم تضاد بین دو کشور به دلیل حمایت آمریکا از کردهای سوریه، عدم استرداد رهبر ناراضی ترکیه ای ( فتح الله گولن) به آنکارا و نیز خریدهای نظامی حساسیت برانگیز ترکیه از روسیه دچار تنش شده است.

برخی کارشناسان صورت گرفتن حمله نظامی ترکیه علیه کردهای سوریه را بعید می دانند. دکتر یزید سائق، پژوهشگر مسائل خاورمیانه و سوریه در پاسخ به سوال خبرگزاری کردپرس پیرامون جدی بودن حمله نظامی ترکیه به کردهای سوریه گفت که « فکر نمی کنم به هیچ صورت، ترکیه به مناطق تحت کنترل کردهای سوریه که تحت نظارت آمریکاست حمله کند.»

آیدین سلجان، دیپلمات سابق دولت ترکیه که هم در واشنگتن و هم در منطقه در خدمت سیاست های ترکیه بوده بعید می داند که حمله اتفاق بیفتد زیرا به گفته وی این امر لزوما دولت ترکیه و و آمریکا را به صورت مستقیم رو در روی هم قرار خواهد داد. وی در مصاحبه با شبکه VOA احتمال داد که شاید ترکیه با توجه به عدم نشان دادن واکنش تند از سوی واشنگتن به خرید نظامی اش از روسیه بخواهد آمریکا را در مورد حمله به کردها هم امتحان کند.

مصطفی بالی، از فرماندهان ارشد نیروهای کرد سوریه که بخش بزرگی از آن نیروهای کرد هستند، نقش آمریکا را در کنترل خشم ترکیه مهم ارزیابی کرده وبه وی او آی گفته است آمریکا می تواند نقش مهمی در حل اختلافات میان کردها و دولت ترکیه ایفا کند.

اما کارشناسانی مانند ماکس آبرامز پژوهشگر حوزه شبه نظامیان خاورمیانه معتقد است تضاد میان آمریکا و ترکیه بر سر نیروهای کرد به شدت عمیق است و این نشات گرفته از سیاست های متفاوت دو دولت است. وی در مصاحبه اخیر خود به کردپرس گفت آمریکا تلاش می کند ترکیه را متقاعد کند در راستای منافع آمریکا در سوریه ایفای نقش کند این در حالی است که ترکیه به هر وسیله ای از جمله حمایت از گروه های خشن و افراطی دست زده است تا نیروهای کرد سوریه را تضعیف کند. از نظر وی می توان انتظار داشت که ترکیه اقداماتی نظامی علیه نیروهای کرد در شرق رود فرات انجام دهد.

آیدین سلجان بر این باور است که اگر اقدامی نظامی علیه کردهای سوریه توسط ترکیه صورت بگیرد منحصر به شهرهای عمدتا عرب نشین نزدیک به مرزهای ترکیه مانند تل ابیض خواهد بود.

نقش روسیه

روسیه که در سال 2018 با دادن چراغ سبز به ترکیه جهت استفاده از آسمان سوریه برای بمباران نیروهای کرد سوریه نقش مهمی ایفا کرد و نقش زیادی در موفقیت آمیز بودن حمله نظامی ترکیه به عفرین داشت تلاش می کند تنش میان ترکیه و آمریکا، دو متحد عضو ناتو را عمیق تر کند. روسیه که اولین کشوری بود به کردهای سوریه اجازه داد دفتر سیاسی در یک کشور خارجی دایر کنند دو سالی است که تغییر موضع داده و آنها را متهم می کند که با کمک آمریکا در حال تجزیه کشور سوریه و تشکیل یک کیان مستقل کردی هستند. رسانه های روسیه از سرگئی رودسکوی، سخنگوی ستاد ارتش روسیه نقل کردند که وی روز دوشنبه این هفته به شدت از تسلیح نیروهای کرد سوریه انتقاد کرده و هشدار داده که این مسئله می تواند در نهایت دو تشکل کرد و عرب سوریه را که آمریکا سلاح در اختیار آنها قرار داده به جان هم بیاندازد. البته باید نظر داشت که آسمان شمال شرق سوریه در اختیار آمریکا و ائتلاف مبارزه با داعش است نه روسیه اما روسیه از درگیر شدن دو متحد عضو ناتو و به تبع آن بی ثبات شدن شمال سوریه که ممکن است زمینه را برای دخالت این کشور در این منطقه هم فراهم کند استقبال می کند.

تلاش های دیپلماتیک برای جلوگیری از جنگ

همزمان که ایالات متحده آمریکا برخی مقامات مسئول در امور خاورمیانه و سوریه را برای گفتگو با کردهای سوریه و ترکیه راهی کرده است، دفتر نمایندگی شورای سوریه دموکراتیک در واشنگتن نیز پس از گرفتن مجوز فعالیت سیاسی در خاک آمریکا، فعالیت های خود را برای جلوگیری از حملات ترکیه به کردها سرعت بخشیده و سینم محمد، نماینده این شورا که شاخه سیاسی نیروهای دموکراتیک سوریه است، اخیرا با نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور سوریه دیدار کرده و نیز از افراد بانفوذ نزدیک به کنگره و سنا نیز درخواست کرده است برای همراهی بیشتر نهادهای آمریکا با کردهای سوریه و جلوگیری از ایجاد هرج و مرج در منطقه نسبتا باثبات شمال سوریه و تحت کنترل کردها تلاش کنند.

اما کارشناسان بر این باورند ترکیه در مقایسه با عملیات شاخه زیتون، نمی تواند به آسانی جبهه ای به طول حدود 600 کیلومتر علیه کردهای سوریه بگشاید. دکتر یزید سائق، پژوهشگر وابسته به بنیاد کارنگی، اعزام تیم اخیر آمریکا به شمال سوریه را نشانه ای از عزم جدی آمریکا برای جلوگیری از حمله ترکیه دانست و به کردپرس گفت: هدف از اعزام این تیم به مناطق تحت کنترل کردهای سوریه دادن پیامی آشکار به آنکارا مبنی بر ادامه محافظت آمریکا از کردهای سوریه است و تهدیدهای ترکیه بخشی از روندی گسترده تر تضاد با آمریکا شامل مبحث خرید سیستم دفاعی اس 400 روسی از سوی ترکیه و احتمال تحریم ترکیه از سوی آمریکا است». آن طور که دکتر یزید سائق می گوید ترکیه تلاش می کند امتیازاتی از آمریکا از جمله دور شدن نیروهای کرد سوریه از مرز ترکیه بگیرد بنابراین، نباید زیاد نگران حمله ترکیه به شرق رود فرات در سوریه بود.

کد خبرنگار: 40101