سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای بنا به رسالت سازمانی از زمان تاسیس به دلیل ضرورت تربیت نیروی انسانی ماهر در مقاطع مناسب سنی، با عقد تفاهم نامه با پادگانها به این امر مهم ورود پیدا کرده است، بطوریکه در حال حاضر بیشتر پادگانهای نظامی و انتظامی در جوار وظایف دفاعی، امنیتی و پشتیبانی، به دایر کردن کارگاهای مشترک مهارت آموزی با سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای پرداخته‌اند.
از آنجا که مطابق قانون نظام وظیفه‌ی عمومی، جوانان پس از اتمام تحصیلات متوسطه و رسیدن به سن ۱۸ سالگی، در صورت دارا بودن شرایط جسمانی و روانی سالم و فقدان شاخص‌های معافیت موقت و دائم مصرح در قانون، موظف به سپری کردن دوران خدمت وظیفه‌ی عمومی به عنوان سرباز در نهادهای ارتش، سپاه و نیروی انتظامی هستند. با توجه به محتویات سیستم آموزش رسمی کشور که غالبا بار تئوری آن بر بار عملی می‌چربد، خلاء آموزشهای کاربردی و عملی در این افراد دیده می‌شود که برابر توافق ستاد مشترک نیروهای مسلح با سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور، جبران این خلاء مهارتی بر عهده‌ی این سازمان واگذار شده است.
آموزش مهارتی در پادگانها دو هدف عمده را دنبال می‌کند، اولین هدف از این آموزشها، تربیت استادکار و افراد ماهر و کارآمد به منظور تامین نیروی متخصص در حوزه‌هایی است که سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای می‌تواند به آن ورود پیدا کند و مجوز و یا تجهیزات و ابزار و مربی مورد نیاز آنرا می‌تواند فراهم سازد، پرورش و توانمند سازی نیروهای فنی مانند برقکار، جوشکار، لوله‌کش، تعمیرکار خودرو، تراشکار و بسیاری از مشاغل فنی و خدماتی در زمره‌ی این اهداف آموزشهای مهارتی پادگانی قرار می‌گیرند که بازدهی آنها درون سازمانی محسوب می‌شود.
دلیل عمده و دوم این آموزشها، توانمندسازی جوانان به منظور حضور فعال در بازار کار و پس از خاتمه‌ی خدمت است، واضح است که با بسنده کردن به تحصیلات دبیرستانی و حتی دانشگاهی جوانان نمی‌توانند از فرصت‌های شغلی موجود در آن استفاده لازم را ببرند و با این توشه‌ها‌ی تئوریک، صرفا امکان رقابت برای اشتغال در امورات اداری و پشت میز نشینی را خواهند یافت، مشاغلی که تقریبا در قیاس با فرصت‌های موجود در بازار کار با تاکید بر ظرفیت بخش خصوصی و در حوزه‌های صنعت و معدن و کشاورزی و خدمات باید اذعان کرد که سهم ناچیزی را به خود اختصاص داده اند و عملا آینده‌ی روشنی برای آنها متصور نیست.
محدوده‌ی سنی و آمادگی جسمانی و ذهنی جوانان در دوران خدمت، این اجازه را به آنها می‌دهد که به آسانی از طریق آموزشهای فنی و حرفه‌ای به فراگیری یک یا چند نوع کسب و کار بپردازند، نیاز سنجی در نظام مهارت آموزی سربازان وظیفه بر دو محور علاقه و استعداد کارآموز و ظرفیت و نیاز بازار کار استوار است، که خروجی هر دو محور اشتغال پایدار است.
در حقیقت نظام مهارت آموزی پادگانی را در صورتی که در انتخاب مواد اولیه(علاقه و استعداد کارآموز) و فرآیند (محتوای آموزشی و نیاز بازارکار) دقت لازم صورت پذیرفته باشد، در نهایت باید به ایجاد و راه اندازی کسب و کار توسط سربازان منجر شود و بدون‌شک تحقق این امر، حل یکی از مشکلات بزرگ و پیچیده‌ی قشر جوان محسوب می‌شود.
بدون‌شک باید به این نکته مهم اشاره کرد که طرح تحول نظام آموزشی در پادگانها با تاسیس قرارگاه مهارت افزایی سربازان نیروهای مسلح در مراکز نظامی و انتظامی کلید خورد، طرحی که در قدم اول، هدف از آن، استمرار برنامه‌‌ریزی و اجرای نظام مهارت‌آموزی سربازان به منظور توانمندسازی و مهارت افزایی آنها پس از خاتمه‌ی خدمت سربازی و ترخیص از نیروهای مسلح عنوان می‌شد.
البته موفقیت طرح تاسیس قرارگاه مهارت افزایی سربازان را باید محصول مشترک جدیت و پشتیبانی و حمایت سلیمان پاک‌سرشت؛ معاون وزیر کار و رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور و تدبیر رییس ستادکل نیروهای مسلح عنوان کرد، که بدون حسن نیت و پیگیری این افراد تحقق طرح نیز با چالش‌های اساسی مواجه بود.
‍
اولین اقدام اساسی برای تحقق اهداف طرح برنامه‌‌ی مشترک ستاد کل نیروهای مسلح و سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور، تسری فراگیری آموزشهای مهارتی به دوران قبل از سربازی بود، به شیوه‌ای که افرادی که هنوز زمان اعزام آنان به خدمت فرا نرسیده است و در در سنین دبیرستان قرار دارند، امکان و فرصت استفاده از آموزشهای مهارتی مورد علاقه خود را داشته باشند و با پیش شرط مشوق‌هایی مانند: کسر خدمت بر مبنای توانمندی مهارتی، ستاد بتواند در زمان سربازی از ظرفیت تخصصی آنها استفاده نماید، به بیانی دیگر اولین گام توانمند سازی و تربیت سرباز ماهر در طرح جدید، توسعه‌ی فرصت مهارت‌آموزی سربازان بود.
گام بسیار مهم و موفق مشترک بعدی، غربالگری مهارتی سربازان عنوان می‌شود، هدف از غربالگری، شناسایی افراد دارای مهارت کافی بود، به گونه‌ای که اولا بصورت متوازن در یگان‌های نیروهای مسلح توزیع شوند، با توزیع متوازن نیروهای مهارتی سرباز در پادگانها، علاوه بر استفاده‌ی حداکثری از مهارت و تخصص آنها، این افراد امکان کسب تجربه‌ی بیشتر و تکمیلی و اخذ سابقه‌ی کار مربوطه در دو سال باقیمانده‌ی خدمت را خواهند داشت.
گام نهایی در این طرح در حقیقت دنباله‌ی تفاهم نامه‌ی قدیمی مشترک سازمان با ستاد کل نیروهای مسلح است، بطوریکه در این گام با استفاده از ظرفیت کارگاهای قدیم و ایجاد و تجهیز کارگاهای آموزشی جدید، فرصت مهارت‌آموزی برای سربازان فراهم می‌شود، در گام نهایی سربازانی که قبل از اعزام به خدمت نتوانسته‌اند مهارتی کسب کنند و بر همین مبنا نیز در گام دوم موفق به عبور از غربال آزمونهای جامع فنی و حرفه‌ای و اخذ گواهینامه‌ی مهارتی نشده‌اند، می‌توانند در طول مدت سربازی با استفاده از امکانات و تجهیزات و مربیان مشترک سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای و ستاد کل نیروهای مسلح، مهارت مورد علاقه‌ی خود را فراگیرند.
نکته‌ی آخر و جالب توجه در این طرح فراگیر، نگاه سیستماتیک به فرآیند آموزشی و استفاده از طیف بازخورد در دوران پساسربازی است، رهگیری وضعیت اشتغال سربازان در دوران فراغت و ایجاد بانک‌های اطلاعاتی شغلی بر اساس تخصص‌های مربوطه، و امکان معرفی به بانک‌های عامل و تامین اعتبار تسهیلات اشتغال پس از فراغت از خدمت برای آنها، یعنی نگاه نظام‌مند و جامع به خدمت سربازی و این شمولیت‌نگری، بدون شک اجازه‌ی بی‌کاری به هیچ سرباز ماهری را نخواهد داد.
نظر شما