به گزارش کردپرس، هسته های مخفی گروه تروریستی داعش در ماه های اخیر فعالیت خود را در مناطق مورد مناقشه عراق افزایش داده است. همزمان، نیروهای ائتلاف مبارزه با داعش حملات هوایی را در حمایت از عملیات زمینی نیروهای پیشمرگ و عراقی افزایش داده و اقدام به بمباران مواضع داعش در کوه ها و مناطق کوهستانی از جمله حمرین و قره چوخ کرده است.

مایک پنس، معاون رییس جمهور آمریکا اخیرا در گفتگوی تلفنی خود با نچیروان بارزانی، رییس اقلیم کردستان حمایت آمریکا را از حل اختلافات میان اربیل و بغداد اعلام و بر ایجاد هماهنگی میان آمریکا و اقلیم کردستان در مسائل امنیتی تاکید کرد.

بخش بازرسی وزارت دفاع آمریکا نیز در گزارش ماه گذشته خود از فعالیت داعش در عراق و سوریه، هشدار داده بود که این گروه تروریستی همچنان در مناطقی مانند قلمرو تحت کنترل کردها در سوریه و نیز مناطق مورد مناقشه عراق فعال است که این مسئله می تواند امنیت مناطقی مانند اقلیم کردستان، مناطق مورد مناقشه و نیز مناطق تحت کنترل کردهای سوریه را تحت تاثیر قرار دهد.

مقامات دولت ترامپ از این نگران هستند که داعش با استفاده از خلا امنیتی مناطق مورد مناقشه بر اثر اختلافات و تنش ها میان اقلیم کردستان و دولت مرکزی عراق، حملات خود را در این مناطق افزایش داده و امنیت اقلیم کردستان را که آمریکا در آن فعالیت نظامی و سیاسی گسترده ای دارد به خطر بیاندازد.

جک دچ، خبرنگار در کاخ سفید و پنتاگون از مایکل مولروی، دستیار وزیر دفاع آمریکا در امور خاورمیانه نقل کرده است که « داعش در حال حاضر از خلا امنیتی در مناطق مورد مناقشه و خط تماس نیروهای پیشمرگ و نیروهای وابسته به دولت عراق استفاده می کند.»

وی تاکید کرده است که « اطمینان از این که داعش دوباره در این مناطق قدرت گذشته خود را باز نیابد مهم ترین دغدغه نیروهای امنیتی عراق و اقلیم کردستان است.»

در گزارش ماه گذشته وزارت دفاع آمریکا آمده است که بازپرس ویژه وزارت دفاع آمریکا بر این باور است که داعش می تواند از مناطق مورد مناقشه عراق - که کردها و بغداد بر سر مالکیت آن ادعا دارند- به عنوان پناهگاه امنی در جهت بازیابی قدرت و ادامه حملات خود در عراق استفاده کند. این مسئله به این خاطر است که نه نیروهای پیشمرگ و نه نیروهای وابسته به دولت مرکزی عراق علاقه و تلاش چندانی برای ایجاد هماهنگی برای هماهنگی های امنیتی و نظامی نشان نداده اند.

روزنامه نیویورک تایمز، در گزارشی با استناد به گزارش ارتش عراق نوشت: در 6 ماه گذشته نزدیک به 150 حمله تروریستی از سوی داعش در استان های دیاله، کرکوک و انبار انجام شده که نزدیک به 250 نفر که برخی از آنها نیروهای امنیتی کشور بودند جان خود را از دست داده اند.

المانیتور، پایگاه خبری در آمریکا نیز در گزارشی اشاره کرده است که دولت عراق رغبت چندانی برای هماهنگی در امور امنیتی با نیروهای پیشمرگ اقلیم کردستان نشان نمی دهد و این مسئله موجب فعالیت بیشتر داعش در مناطق مورد مناقشه و خط تماس نیروهای کرد و ارتش عراق شده است.

با این که دولت آمریکا کمک مالی به نیروهای پیشمرگ را در سال جاری میلادی به نصف کاهش داده است اما مقامات این کشور همچنان بر لزوم حمایت از نیروهای پیشمرگ تاکید می کنند که بخشی از این حمایت در راستای مبارزه با داعش است. البته باید ذکر کرد که کشورهای اصلی ائتلاف مبارزه با داعش مانند آمریکا، انگلیس و آلمان که از سال 2014 حمایت های زیادی از نیروهای پیشمرگ اقلیم کردستان به عمل آورده اند، ادامه این حمایت را به سازماندهی نیروهای پیشمرگ منوط کرده اند. آنها همواره تاکید کرده اند که نیروهای پیشمرگ اقلیم کردستان نباید وابسته به احزاب باشند بلکه باید تحت فرمان وزارت پیشمرگ اقلیم کردستان بوده و این مسئله همچنین در راستای دفاع از اقلیم کردستان به عنوان بخشی از کشور عراق ونه یک کیان مستقل خواهد بود. بیشتر نیروهای پیشمرگ اقلیم کردستان وابسته به دو حزب حاکم دموکرات و اتحادیه میهنی هستند.

ربکا رباریچ، سخنگوی وزارت دفاع آمریکا به المانیتور گفته است نیروی پیشمرگ روی فشار بر هسته های مخفی داعش متمرکز شده اند اما مسئله اینجاست نیروهای پیشمرگ و ارتش عراق، بعد از حوادث 16 اکتبر که اقلیم کردستان کنترل خود را بر مناطق مورد مناقشه از دست داد، نتوانسته اند بر سر ایجاد نیروی مشترک و یا اتاق عملیات مشترک در این مناطق برای مقابله با داعش به توافق برسند. مقامات کرد عراق تاکید کرده اند که نیروهای پیشمرگ اقلیم کردستان باید به مناطق مورد مناقشه از جمله کرکوک باز گردند اما این خواسته با مخالفت عراقیها روبه رو شده است.

هماهنگی میان نیروهای پیشمرگ و ارتش و دیگر نیروهای عراقی در سال های 2016 و 2017 به اوج خود رسید و ارتش عراق با عبور از مناطق تحت کنترل نیروهای پیشمرگ توانستند شهر موصل را که پایتخت داعش در عراق محسوب می شد و داعش خلافت خود را در آنجا اعلام کرده بود، به کنترل خود در آورند.

برخی تحلیلگران بر این باورند که رابطه میان ارتش عراق و نیروهای پیشمرگ در سطح خوبی قرار دارد و تشدید حملات داعش در مناطق مورد مناقشه ربطی به اختلافات نیروهای پیشمرگ و ارتش عراق ندارد. الحمزه الشدادی، پژوهشگر مسائل نظامی و دستیار تحقیق در واحد تحقیق تقابلات در اندیشکده روابط خارجی کلینگندال هلند در این باره به خبرگزاری کردپرس گفت: « «شاید کسی که به مسائل کردی-عراقی تسلط نداشته باشد بگوید که رابطه میان نیروهای پیشمرگ و ارتش عراق دچار تنش است اما من معتقدم که با وجود اتفاقات اکتبر 2017، رابطه میان ارتش عراق و نیروهای پیشمرگ در نتیجه جنگ با داعش بسیار بهبود پیدا کرده است. هر دو نیرو درگیر جنگ مشترک با داعش بودند و آمریکا نیز آنها را به سمت همکاری و هماهنگی بویژه در جریان آخرین مرحله نبرد و تقابل با داعش سوق داد.»

الشدادی درباره تعامل نیروهای پیشمرگ و ارتش عراق در مناطق مورد مناقشه مانند کرکوک افزود: « تمایل برای همکاری میان این دو نیرو جهت مقابله با مشکلات امنیتی در کرکوک از دیگر نشانه های بهبود روابط میان آنها است. با این حال، من فکر می کنم که هم ارتش عراق و هم نیروهای پیشمرگ باید برای بازترسیم مرزهای نظامی در عراق به صورتی کاملا حرفه ای و بر اساس قانون اساسی عراق وارد روند اعتمادسازی شوند.»

پژوهشگر اندیشکده گلینگندال هلند تاکید کرد « اعتماد سازی و داشتن ارتباط بهتر میان این دو نیرو چیزی است که آنها بعد از شکست داعش و برای اطمینان از این که اتفاقات اکتبر 2017 تکرار نخواهد شد به آن نیاز دارند. با این حال، من فکر می کنم که احتمال تقابل دوباره میان ارتش عراق و نیروهای پیشمرگ کم است.»

اما برخی دیگر مانند جوئل وینگ، ناظر مسائل عراق بر این باورند که امکان بازگشت نیروهای پیشمرگ به مناطق مورد مناقشه و یا اداره مشترک این مناطق و نیز مبارزه هماهنگ شده میان آنها برای مقابله با داعش وجود ندارد. وی در مصاحبه اخیر خود با کردپرس در این باره گفت: « سرنوشت مناطق مورد مناقشه بعد از برگزاری رفراندوم در سال 2017 تعیین شده است. حیدر العبادی، نخست وزیر وقت عراق همه مناطق مورد مناقشه از جمله کرکوک را که نیروهای پیشمرگ از سال 2014 و در جریان جنگ با داعش تصرف کرده بودند، باز پس گرفت. دلیلی وجود ندارد که بغداد بخواهد کنترل هر کدام از این مناطق را دوباره به کردها واگذار کند. کردها هم دیگر اهرم های لازم برای پس گرفتن این مناطق را در اختیار ندارند.»

فارغ از این که که چه کسی بر مناطق مورد مناقشه عراق کنترل دارد، آنچه که مهم است مبارزه با داعش در این مناطق است. این مسئله با توجه به سکونت اقوام مختلف مانند کردها، ترکمان ها و اعرب در این مناطق که خود زمینه ساز تنش ها بوده و حضور داعش موجب افزایش این تنش ها می شود، اهمیت زیادی دارد. آمریکا که از قدرت گرفتن داعش در این مناطق نگران بوده لازم است حمایت های خود را از نیروی پیشمرگ و نیروهای وابسته به دولت عراق در جهت مقابله با داعش که تهدیدی جهانی محسوب می شود بیشتر کند و به این مسئله که کی به کجا وابسته است توجه نکند.

کد خبرنگار: 40101