همزمان با برکناری شهرداران کرد دیاربکر – ماردین – وان از سوی وزارت کشور ترکیه و آغاز اعتراضات عمومی در بسیاری از شهرهای شرق و غرب ترکیه به این تصمیم؛ حلقه های اعتراضی جدیدی در جهت معکوس با این اعتراضات عمومی در حال شکل گیری بود که توجه رسانه های دولتی ترکیه را بیش از پیش به خود جلب کرده و به صدر اخبار رسانه های حکومتی ترکیه تبدیل شده است. اعتراض خانواده های کرد و تحصن آنان در مقابل ساختمان حزب دموکراتیک خلق ها (HDP) در دیاربکر که خواستار بازگردندان فرزندان خود از کوه قندیل و از عضویت در PKK شده اند.

25 خانواده اکنون 12 روز است که در مقابل ساختمان HDP در دیاربکر تحصن کرده اند که این اقدام هم از سوی رسانه های ترکیه بسیار مورد توجه واقع شده است، هم از سوی سیاستمداران حکومتی و احزاب نزدیک به حزب حاکم و هم جریان های محافظه کار ترکیه که حتی بحث انحلال HDP به دلیل حمایت از PKK و عضوگیری برای این گروه نیز مطرح شده است.

در این یادداشت سعی خواهیم کرد تا این موضوع را از جنبه های مختلف بررسی کرده و مواردی را که در خصوص این تحصن سوال برانگیز است مطرح کنیم.

قبل از پرداختن به هر چیزی، لازم به یادآوری است که پیش از انتخابات 31 مارس 2019 میلادی، سلیمان سویلو، وزیر کشور ترکیه همواره از پایین ترین حد پیوستن به PKK سخن گفته و اعلام می کرد که "پیوستن به PKK پایین ترین میزان خود در 30 سال اخیر را دارد" و رسانه های دولتی نیز از صفر شدن پیوستن جوانان کرد ترکیه به PKK خبر می دادند. اگر این داده ها صحت داشته باشد چرا زمانی که پایین ترین حد پیوستن به PKK در بین شهروندان کرد ترکیه وجود دارد خانواده های کرد دست به تحصن در مقابل حزب HDP زده اند. این اعتراضات چرا در اوج درگیری ها در سال 2015 میلادی که جوانان کرد از شدت فشارهای نظامی و سیاسی راه کوه های شمال عراق را پیش می گرفتند صورت نگرفته بود؟

علاوه بر این، زمانبندی به وجود آمدن این تحصن ها به خودی خود سوال برانگیز است. با شدت گرفتن اعتراضات عمومی به برکناری شهرداران کرد و تظاهرات مختلف به خصوص در شهر دیاربکر شاهد به وجود آمدن تحصن مادران در مقابل ساختمان HDP و توسعه آن بودیم. پوشش خبری مادران معترض به HDP از سوی رسانه های دولتی در کنار اخبار سرکوب تظاهرات مردمی در اعتراض به برکناری شهرداران کرد در واقع یک سوژه خبری برای ایجاد موازنه در رسانه ها را به دست رسانه های حکومتی می داد. منحرف کردن اذهان عمومی و بین المللی از جریان اعتراضات و سرکوب اعتراضات با پوشش رسانه ای گسترده تحصن در مقابل ساختمان HDP صورت گرفت.

مهمتر از همه، نمونه همکاری و ائتلاف اپوزیسیون شرق و غرب در انتخابات شهرداری ها به خصوص انتخابات استانبول یک نمونه موفقی را از چگونگی به حاکمیت رسیدن اپوزیسیون در ترکیه بعد از نزدیک به 20 سال حاکمیت مطلق حزب عدالت و توسعه (AKP) را ارائه کرده است. حاکمیت سیاسی ترکیه به خوبی می داند که اگر روند بدین شکل ادامه پیدا کرده و اپوزیسیون شرق و غرب که تحت عنوان ائتلاف دموکراسی به خصوص در دستور کار HDP قرار گرفته است به طور کامل شکل بگیرد در انتخابات 2023 میلادی هیچ شانسی برای تداوم حیات سیاسی خود نخواهد داشت. بنابراین زمان قیچی کردن این روند فرا رسیده است. اگرچه با این گونه اقدامات در ترکیه دیگر نمی توان حزب سیاسی را منحل کرد ولی می توان روند سلب مشروعیت با وارد کردن اتهامات مختلف علیه یک حزب سیاسی را آغاز کرده و مانع تداوم سیاست های این حزب در راستای رسیدن به ائتلاف گسترده در برابر حاکمیت شد. مشروعیتی که این بار به جای جریان های سیاسی از سوی خود مردم ترکیه آن هم از سوی کردهایی هدف قرار می گیرد که مهمترین پایگاه مردمی برای HDP است.

در شش سال فعالیت سیاسی HDP که دوران پرتلاطم 2015 میلادی را نیز پشت سر گذاشته است ما شاهد به وجود آمدن چنین اعتراضاتی علیه HDP نبودیم. اکنون که این حزب به یک چالش بزرگ برای حاکمیت سیاسی و تداوم وضع موجود سیاسی در ترکیه تبدیل شده است جریان هایی تحت عنوان "اعتراضات مردمی" به این حزب به وجود می آید که تلاش می کند تا با مرتبط نشان دادن HDP با PKK مشروعیت این حزب را زیر سوال ببرند تا مبادا در غرب جریان های چپ و جمهوری خواه اپوزیسیون در آینده ائتلافی با این حزب انجام دهند. به وجود آمدن این جریان های اعتراضی و وارد کردن اتهامات مختلف از دو جهت می تواند بسیار به سود حاکمیت سیاسی عمل کند. اول این که مشروعیت این حزب رو به رشد را سلب کرده و با هدف گرفتن پایگاه مردمی مانع از توسعه مردمی می شود. مورد دوم که در این برهه زمانی بسیار هم به کار حاکمیت سیاسی می آید ایجاد اختلاف و تنش میان احزاب اپوزیسیون نزدیک به یکدیگر و جلوگیری از ایجاد ائتلاف در برابر حاکمیت سیاسی است. با وارد کردن اتهامات همکاری HDP با PKK جریان های چپ به خصوص حزب جمهوری خواه خلق ترکیه حتی اگر بدانند که این اتهامات بیشتر سیاسی است ولی به خاطر از دست ندادن پایگاه مردمی خود با حزبی که متهم به همکاری با گروه تروریستی است وارد ائتلاف نخواهند شد و این یعنی پیروزی برای حاکمیت سیاسی.

شکی نیست که فرزندان آن خانواده ها با جدا شدن از آنان و پیوستن به PKK سال هاست که زخمی بزرگ در دل مادران خود گذاشته اند ولی باور به این مسئله که HDP به جمع آوری کادر و نیروهای نظامی برای PKK می پردازد همانگونه بی پایه و اساس است که احمد ترک و شهرداران برکنار شده اقدام به تأمین مالی برای PKK می کنند. ادعاهایی که در ترکیه صرفاً مطرح شده و برای اثبات آن هیچ دلیل و مدرکی ارائه نمی شود. با گذشت 12 روز از آغاز این تحصن ها و پوشش رسانه ای شبانه روزی خبرگزاری های ثروتمند دولتی ترکیه از این اعتراضات تا کنون حتی یک مدرک در خصوص این که HDP فرزندان این خانواده ها را به کوه قندیل فرستاده باشد منتشر نشده است.

خبرگزاری کردپرس/سرویس ترکیه