به گزارش خبرگزاری کردپرس، وزیر نفت در سفر اخیر خود به استان ایلام در حالی خبر از برنامه‌ریزی وزارت نفت برای احداث و راه اندازی پارک پلی پروپیلن در پایین دست پلی پروپیلن به عنوان نخستین پارک زنجیره صنایع تکمیلی پلی‌پروپیلن کشور ظرف دو تا سه سال آینده و تامین سرمایه آن از طریق هلدینگ پترول و صندوق بازنشستگی وزارت نفت در استان داد که حدود 15 ماه است از انعقاد موافقت نامه احداث همین طرح بین مقامات استان و شرکت پترول می گذرد و در این مدت به رغم تبلیغات بسیار زیاد مسئولین از طرق مختلف، تاکنون به دلایل مختلف در عمل پیشرفت چندانی حاصل نشده است؛ پارکی که در صورت در برنامه‌ریزی صحیح، پیاده‌سازی دقیق و حساب شده کلیه ملزومات به عنوان نقطه عطفی در راستای توسعه صنعتی و اقتصادی استان، می تواند نوآوری شکوفایی اقتصادی، کارآفرینی و اشتغال پایدار بسیار خوبی را به ارمغان آورد.

بدون تردید درک صحیح از مفهوم پارک شیمیایی و الزامات مورد نیاز جهت اجرا می تواند ضمن تشویق بخش خصوصی جهت سرمایه گذاری و تسریع در راه اندازی باعث موفقیت و توجیه اقتصادی پارک پلی پروپیلن در سطح استان بشود.

در ابتدا باید توجه داشت استفاده از واژه پارک های شیمیایی که در کشورهای پیشرو در این عرصه معمول است با آنچه که تحت عنوان پارک پلی پروپیلن، پلی اتیلن و یا امثالهم نام برده می شود که نیاز به زیرساختهای سنگین و خاصی ندارند و فاقد تبادل جریان مواد بین واحدی و لایه های زنجیره‌ای به هم پیوسته و همگن می باشد، بسیار متفاوت است چرا که در این کشورها رویکرد پارک شیمیایی بر اساس یکپارچه‌سازی فرآیندها و تمرکز واحدهای تولیدی، خدماتی، تحقیقاتی و… مرتبط با هم و بهینه سازی تعاملات بین عملیات واحدها در یک محدوده جغرافیایی با زیرساخت‌ها و امکانات مشترک و تحت حمایت مستقیم دولت می باشد و عموما" با یک واحد مادر بالادست مانند پتروپالایشگاه یا پتروشیمی آغاز می‌شوند و در زنجیره ارزش تا دو تا سه لایه که یک پیوستگی و همگنی بین واحدها وجود دارد ادامه می‌یابند.

در هر صورت از جمله مزایایی که از رهگذر احداث این شیمی شهر، شهرک تخصصی یا پارک پلی پروپیلن حاصل خواهد شد می توان به افزایش سطح کارایی اقتصادی و ایجاد ارزش افزوده بالا، دستیابی سریع و ارزان به خوراک و سرویس های جانبی و استفاده از خدمات و زیرساخت‌های مشترک، افزایش توان رقابتی بنگاه از طریق کاهش هزینه ها، سرعت بالای استقرار و راه‌اندازی فعالیت‌ها در پارک، اشتغالزایی پایدار و مولد، تنوع محصولات همراه با مزایای اقتصادی تولید آن‌ها، بهره‌وری از محصولات جانبی و ضایعات یکدیگر، ایجاد ارتباطی هدفمند و نتیجه‌گرا بین صنعت و دانشگاه، جذب و استخدام متخصصین بومی در استان اشاره نمود.

به حداقل رساندن احتمال اشتباه، مدیریت هزینه‌ها و ارزیابی ریسکهای اجرایی و نیز دستیابی به ایده‌آل‌ها فوق نیازمند کار مطالعاتی و کارشناسی حرفه‌ای و پرهیز از اتخاذ تصمیمات نسنجیده و فاقد پشتوانه کارشناسی، شناخت ظرفیت‌ها و چالش‌های طبیعی، فنی، اقتصادی و اجرایی طرح، واقع بینی در درک الزامات کلیدی تاثیر گذار نظیر خوراک، زمین، سرمایه و بازار و تحقق آنهاست.

از این رو دولت با همکاری سایر ذینفعان باید با رفع خلاهای مدیریتی و با ترسیم یک نقشه راه بلند مدت و منسجم و معرفی اولویت های سرمایه گذاری، فرصت‌های ارزشمندی را برای سرمایه‌گذاران فراهم آورد. به همین منظور در ابتدا لازم است هیات امنای متشکل از نمایندگان سهامدارن اصلی، استانداری، سازمان صمت و سایر نهادهای ذی ربط و نخبگان این عرصه تشکیل شود سپس این تشکل از میان ارگانهای یا نهاد های دولتی، خصولتی یا بخش خصوصی یک نهاد توسعه گر (developer) پارک به منظور تدوین سند جامع پارک، نظارت بر کلیه فعالیت های پارک و کمک به فراهم نمودن زیر ساخت های پارک انتحاب نمایند.

جانمایی پارک یکی از زیرساختهای مهم و موضوعات کلیدي در فرایند احداث طرح سرمایه گذاری محسوب می‌شود که توجه به آن در سیاست گذاری های کلان، علاوه بر کمک به رشد و شکوفایی اقتصادی، باعث جلوگیری از تحمیل هزینه های بیهوده و گزاف و کاهش آسیب های اجتماعی، محیط زیستی و فرهنگی در منطقه می شود. از این رو با توجه نیاز به حدود 30 هکتار زمین یکپارچه جهت احداث پارک لازم است انتخاب مکان استقرار بر اساس مطالعات آمایش سرزمین مناطق مستعد به منظور ارزیابی پارامترهای نظیر خصوصیات اقلیمی، ویژگی‌های جغرافیایی، دسترسی بهینه به بازار مصرف، نزدیکی به خوراک و نظایر آن برحسب اولویت و به دور از فشارهای سیاسی انجام پذیرد.

با وجود تامین ۴۰ درصد از سرمایه مورد نیاز جهت احداث این پارک از سوی شرکت های پترول و توسعه صنایع پایین‌دستی پتروایرانیان، یکی از عوامل محدودکننده مهم جهت شروع عملیات اجرایی پارک و فراهم ساخت زیر ساختها، دسترسی به منابع مالی مورد نیاز است که با وجود رایزنی های صورت گرفته و اعلان فراخوان، استان تاکنون موفق به جذب سرمایه گذار برای تامین مابقی سرمایه مورد نیاز نشده است. با در نظر گرفتن اینکه به طور قطع سرمایه گذاران بر حسب ظرفیت ها، امنیت سرمایه گذاری و ریسک اندک و پربازده اقدام به سرمایه گذاری می کنند، لذا از یک سو دولت به عنوان نهاد سیاست گذار و تسهیل گر باید با تامین و تضمین مالی برای سرمایه گذاران در کنار مشخص نمودن مسائل حقوقی، مشوق های مالیاتی، بلاعوض خاص و آموزشی و فراهم کردن زمین و نظایر آن و از سوی دیگر توسعه گر پارک با معرفی جذابیت ها و مزایای پارک پلی پروپیلن و شناسایی، اولویت بندی و معرفی محصولات پایین دست پلی پروپیلن قابل تولید از طریق ارائه مطالعات توجیه پذیری مقدماتی در سه بعد مالی، فنی و بهره‌مند از جذابیت بازار برای جلب توجه سرمایه گذاران تلاش نمایند.

عقد قراردادهای بلند مدت برای تامین خوراک و دسترسی پایدار به سرویس های جانبی، تامین زیرساخت های مورد نیاز در زنجیره های تامین، تولید و فروش و عدم ممانعت جهت صادرات محصولات تولیدی از سوی حاکمیت از دیگر زیر ساخت های کلیدی پارک در موفقیت عملکرد پارک محسوب می شود که خوشبختانه شرکت پترول با یک رویکرد راهبردی با تامین تخصیص سالانه 35 هزار تن محصول پلی پروپیلن در گریدهای مختلف از محل واحد پلی پروپیلن ایلام باعث ایجاد مزیت رقابتی و افزایش جذابیت فرصت های سرمایه گذاری این پارک برای سرمایه داران بخش خصوصی شده است.

در پایان با توجه به نگاه بسیار مثبت دولت سیزدهم به تکمیل زنجیره ارزش و نیز سیاست مدیریت شرکت پترول مبنی بر تنوع‌بخشی به سبد انواع محصولات با ارزش افزوده بالای پتروشیمی از طریق توسعه پارک‌های شیمیایی به منظور محرومیت زدایی در مناطق کمتر توسعه یافته و عزم جدی مسئولان و نمایندگان، امید است با برنامه ریزی سیستماتیک و دینامیک، بینش سیاست صنعتی به جای صنعت سیاسی و حمایت و همدلی تمامی عوامل موثر در توسعه پارک، استان ایلام در آینده نزدیک با راه اندازی اولین پارک پروپیلن شاهد توسعه بهینه صنعت پترو شیمی همراه با رونق اقتصادی، کسب حداکثر درآمدزایی و اشتغال زایی پایدار باشد.

*کارشناس مسائل پتروشیمی