بە گزارش کردپرس، پس از سقوط رژیم صدام حسین و تشکیل دولت موقت عراق در نخستین انتخابات مجلس این کشور که در 30 ژانویه 2005 میلادی برگزار شد، نامزدهای احزاب و جریان ها برای کسب 275 کرسی مجلس موقت با یکدیگر رقابت کردند. در نتیجە این انتخابات ابراهیم جعفری، برای یک دوره چند ماهه نخست وزیر دولت موقت عراق شد. تأسیس این مجلس مقدمه‌ای بود کە تصویب قوانینی در جهت برگزاری انتخابات زودهنگام مجلس عراق در دسامبر 2005 میلادی را فراهم ساخت.
انتخابات ژانویه 2005
در این اولین انتخابات پس از حملە آمریکا در 30 ژانویە 2005 میلادی برابر با یکشنبه، 11 بهمن 1383 اتحادیه میهنی و حزب دمکرات در قالب جبهە متحد هم پیمانی کردستانی کە شماری از احزاب دیگر کردستانی را هم در بر می گرفت؛ 75 کرسی معادل 25.7 درصد از مجموع 275 کرسی مجلس را کسب کردند و تعداد آرای همپیمانی کردستانی 2,175,551 اعلام شد و این همپیمانی در جایگاه دوم مجلس عراق قرار گرفت.
انتخابات دسامبر 2005
پس از پایان کار دولت انتقالی دور جدیدی از انتخابات 15 دسامبر 2005 برابر با یکشنبه، 24 آذر 1392برگزار شدە و در همین انتخابات کاهش آرا و کرسی های احزاب کردستانی آغاز شدە و در این مرحلە نمود پیدا کرد و تعداد کرسی های دو حزب با وجود اینکە ائتلاف میان آنان ادامە داشت 29.33 درصد کمتر شد.
دو حزب اصلی کردی یعنی اتحادیه میهنی کردستان و حزب دمکرات کردستان عراق توانستند در قالب ائتلاف کردستان، در این انتخابات 53 کرسی کسب کنند و اتحاد اسلامی کردستان نیز 8 کرسی را از آن خود ساخت.
تعداد آرای این دو حزب 2٬642٬172 معادل 21٫7٪ درصد کل آرای مجلس عراق اعلام شدە و 4 درصد کاهش یافتە و تعداد کرسی ها نیز 22 کرسی کمتر شد.
در انتخابات دسامبر 2005 احزاب اقلیم کردستان در مجموع 61 کرسی مجلس عراق را کسب کردند.
انتخابات 2010
کاهش آرای اتحادیە میهنی و حزب دمکرات در قالب هم پیمانی کردستان ادامە داشتە و در انتخابات سال 2010 کە در تاریخ 7 مارس 2010 برگزار شد؛ تعداد کرسی های آنان از 53 کرسی بە 43 کرسی کاهش یافت.
در این دورە از انتخابات کە دومین دوره مجلس نمایندگان عراق پس از سقوط حکومت صدام بود تعداد کرسی های مجلس بە 325 کرسی افزایش دادە شد.
همپیمانی کردستانی متشکل از دو حزب اصلی کرد یعنی اتحادیه میهنی کردستان و حزب دمکرات کردستان توانستند در انتخابات 2010 بار دیگر در مناطق کردنشین عراق بیشترین آرا را به خود اختصاص دهند و در مجموع 43 کرسی پارلمان را به خود اختصاص دهند.
با وجود اینکە دو حزب بیشترین آرا و کرسی ها را در میان کردها در اختیار داشتند، اما کرسی ها و آرای آنان همچنان روندی نزولی را طی کردە و با کم شدن 10 کرسی 13٫23 درصد کاهش یافت.
آرای کردها نیز در این انتخابات بە 1٬681٬714 رسیدە و 14.59 درصد کمتر شد و همپیمانی کردستان از جایگاه دوم در مجلس اول بە جایگاه چهارم تنزل یافت.
در این دور از انتخابات جنبش تغییر برای اولین بار وارد رقابت ها شدە و 8 کرسی را از آن خود ساخت و اتحاد اسلامی کردستان 5 کرسی و جماعت اسلامی (جماعت عدالت کنونی) 2 کرسی را کسب کردند.
کرسی های اتحاد اسلامی نیز نسبت بە دور پیش 20 درصد کاهش یافتە از 5 کرسی بە 4 کرسی رسید و می توان گفت در انتخابات سال 2010 احزاب کردستانی کە پیشتر سابقە شرکت در انتخابات مجلس عراق داشتند، کاهش تعداد آرا و کرسی های خود را تجربە کردند.
در مجموع، احزاب اقلیم کردستان در انتخابات 2010 مجلس عراق 58 کرسی از 325 کرسی مجلس را به دست آوردند.
انتخابات 2014
در انتخابات سال 2014 کە اولین انتخابات عراق در غیاب آمریکایی ها بود، تعداد کرسی های مجلس عراق بە 328 کرسی افزایش یافتە و 8 کرسی به اقلیت های قومی و دینی و 25 درصد کرسی ها به زنان اختصاص داده شد.
اتحاد استراتژیک احزاب اصلی کرد که دستاوردهای مهمی برای کردها بدنبال داشت، فروپاشید و اتحادیە میهنی و حزب دمکرات هریک بە صورت جداگانە در انتخابات شرکت کردند و این فروپاشی، کرسی های آنان را به شدت کاهش داد.
حزب دمکرات در این دور از انتخابات مجلس عراق در سال 2010میلادی تعداد 25 کرسی را کسب کردە و اتحادیە میهنی نیز 21 کرسی را بە دست آورد.
باید در نظر داشت کە اتحادیە میهنی در این دور از انتخابات با مشکل غیبت جلال طالبانی دبیر کل و بنیان گذار فقید حزب بە دلیل بیماری وی مواجە بود.
اما کرسی های جنبش تغییر در سال 2014 افزایش یافتە و از 8 کرسی به 9 کرسی رسید و این حزب توانست از فروپاشی اتحاد استراتژیک میان اتحادیە میهنی و جنبش تغییر برای گسترش نفوذ و تقویت جایگاه پارلمانی خود بهرە ببرد.
اتحاد اسلامی نیز 4 کرسی کسب کردە و جماعت اسلامی (جماعت عدالت کنونی) با 3 کرسی توانست در این انتخابات کرسی های خود را حفظ کند.
احزاب کرد در این انتخابات در مجموع 62 کرسی را کسب کردند کە 4 کرسی بیشتر از دورە پیشین بود.
انتخابات 2018
در انتخابات سال 2018 تعداد کرسی های احزاب کرد، با ورود دو جریان سیاسی جدید تغییرات چشمگیری را نشان داد.
در این انتخابات حزب دمکرات توانست کرسی های خود را حفظ کردە و بار دیگر 25 کرسی را بە دست آورد.
کرسی های اتحادیە میهنی نیز بە 18 کرسی کاهش یافتە و این حزب 3 کرسی خود را از دست داد.
کرسی های جنبش تغییر نیز پس از سهیم شدن در دولت اقلیم کردستان و ناکامی در اجرای وعدە های پیشین خود، کمتر شدە و از 9 کرسی به 5 کرسی رسید.
احزاب اسلامگرا نیز با کاهش مواجە بودە و کرسی های اتحاد اسلامی بە 2 کرسی و جماعت اسلامی (جماعت عدالت کنونی) نیز بە 2 کرسی کاهش یافت.
از سوی دیگر در این دورە همپیمانی برای عدالت و دمکراسی کە از سوی برهم صالح پس از جدایی وی از اتحادیە میهنی تاسیس شد وارد انتخابات شدە و 2 کرسی را کسب کرد و جنبش نسل نو نیز کە از سوی یکی از تجار اقلیم بە نام شاسوار عبدالواحد و در ادامە کمپین نە بە رفراندوم استقلال اقلیم کردستان تشکیل شدە بود توانست 4 کرسی را بە دست آورد.
در انتخابات سال 2018 احزاب کردستانی در مجموع 58 کرسی مجلس عراق را کسب کردند.
انتخابات 2021
در انتخابات سال 2021 کە برای دومین بار انتخاباتی زودهنگام در عراق برگزار شد، حزب دمکرات توانست تعداد کرسی های خود را 8 کرسی افزایش دادە و از 25 کرسی بە 33 کرسی برساند و نقش محوری خود را در میان احزاب کردستانی حفظ کرد.
اتحادیە میهنی بار دیگر با کاهش کرسی ها مواجە شدە و 16 کرسی را بە دست آورد.
اما جنبش تغییر کە در انتخابات پیشین جایگاه سوم را در میان احزاب اقلیم کردستان داشت، در این انتخابات موفق بە کسب حتی یک کرسی هم نشدە و طی اطلاعیە ای شکست در انتخابات را پذیرفت.
نسل نو در موفقیتی چشمگیر تعداد کرسی های خود از 4 کرسی را بە 9 کرسی افزایش دادە و اتحاد اسلامی هم تعداد کرسی های خود را نسبت بە انتخابات 2018 بە دو برابر افزایش دادە و 4 کرسی را کسب کرد.
حزب جماعت عدالت (جماعت اسلامی پیشین) با کاهش شدید آرا موجە شدە و 1 کرسی را از دست دادە و فقط 1 کرسی را بە دست آوردە است.
لازم بە ذکر است کە حزب جماعت اسلامی کردستان در آخرین کنگرە خود، پسوند اسلامی را حذف و نام حزب را بە جماعت عدالت کردستان -عراق تغییر داد.
حزب اتحادیه میهنی و جنبش تغییر نیز در چارچوب ائتلاف انتخاباتی تحت عنوان هم پیمانی کردستان وارد انتخابات شدند، اما هیچ یک از نامزدهای وابستە بە جنبش تغییر موفق بە کسب حد نصاب آرا و راهیابی بە مجلس نشدند.
حزب اتحاد اسلامی نیز در ابتدا اعلام کرد کە انتخابات مجلس عراق را تحریم کردە و در انتخابات شرکت نمی کند و هیچ کاندیدا و لیست انتخاباتی برای اقلیم کردستان ارائه ننموده بود، اما چهار نفر از رهبران و کادرهای این حزب شامل جمال کوچر و عمر کوچر در استان دهوک و دارا محمد احمد (دارا سیکانیانی) و مثنی امین در سلیمانیە، تحت عنوان نامزدهای مستقل در انتخابات شرکت کردە و همگی آنان با کسب آرای بالای مردم در حوزە های انتخابیە خود پیروز شدە و بە مجلس عراق راه یافتند و این 4 نامزد پیروز بە عنوان نمایندگان اتحاد اسلامی بە مجلس عراق می روند و کرسی های آنان،کرسی این این حزب محسوب می شود.
احزاب کردستانی در مجموع در انتخابات 2021 موفق بە کسب 63 کرسی مجلس عراق شدند.
جدول کرسی های کسب شدە احزاب کردستانی در انتخابات مجلس عراق از سال 2005 الی2021
|
سال
نام حزب
|
ژانویە 2005 |
دسامبر 2005 |
2010 |
2014 |
2018 |
2021 |
|
همپیمانی کردستانی |
75 |
53 |
43 |
منحل شد |
---------- |
---------- |
|
حزب دمکرات |
-------- |
---------- |
-------- |
25 |
25 |
33 |
|
اتحادیه میهنی |
------- |
--------- |
-------- |
21 |
18 |
16 |
|
اتحاد اسلامی |
-------- |
8 |
5 |
4 |
2 |
--------- |
|
جماعت عدالت |
--------- |
-------- |
2 |
3 |
2 |
1 |
|
جنبش تغییر |
|
|
8 |
9 |
5 |
0 |
|
نسل نو
|
--------- |
-------- |
--------- |
--------- |
4 |
9 |
|
همپیمانی عدالت و دمکراسی
|
---------- |
---------- |
---------- |
---------- |
2 |
------- |
|
نامزدهای مستقل
|
-------- |
--------- |
-------- |
--------- |
-------- |
4 |
|
مجموع |
75 |
61 |
58 |
62 |
58 |
63 |
گزارش: شیوا فکوریان
عدم مشارکت نزدیک به دوسوم مردم اقلیم کردستان عراق در انتخابات
نظر شما