کمتر کسی می توانست بعد از هدف قرار گرفتن بمب افکن روسیه توسط جنگنده های ترکیه در سال 2015 پیش بینی کند که روابط ترکیه – روسیه دو سال بعد از آن، به بالاترین حد خود خواهد رسید. ولی این مسئله تحقق پیدا کرده و بعد از عادی سازی روابط ترکیه – روسیه در سال 2017، سال های 2018 و 2019 را در روابط ترکیه و روسیه می توان به عنوان دوران طلایی دو کشور به حساب آورد. دوران طلایی که اکنون در سال 2020 با موضوع سوریه و ادلب با چالشی بسیار جدی روبه رو شده است.

هرچند بسیاری از کارشناسان معتقد بودند که سال 2020 به عنوان سال تاج گذاری روابط روسیه و ترکیه خواهد بود و اولین گام در این تاج گذاری هم در نهمین روز از اولین ماه سال جدید میلادی برداشته شده و ولادمیر پوتین با سفر به ترکیه رسماً پروژه خط لوله گاز طبیعی ترک آکیم را افتتاح کرد ولی تحولات در سوریه این روند را با یک بحران بسیار جدی روبه رو کرده است.

بعد از آن که عملیات های روسیه و سوریه در جنوب ادلب علیه مواضع نیروهای تحریر الشام شدت گرفت و این نیروها روز به روز مناطق تحت کنترل خود را از دست دادند ترکیه با نگرانی شدید از دست دادن حاکمیت خود در ادلب روبه رو شد. به نوعی که رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه صراحتاً مسکو را به عدم پایبندی به تعهدات و عدم صداقت متهم کرد. هشدارهای آنکارا مبنی بر مداخله نظامی در ادلب در صورت عدم توقف عملیات های نظامی برای طرف های روسی چندان جدی نبود که روس ها و نیروهای دولت مرکزی یک گام فراتر گذاشته و از شب گذشته (1 فوریه 2020) درگیری های خود را با نیروهای ارتش آزاد سوریه که تحت حمایت مستقیم ارتش ترکیه قرار دارند آغاز کرده است. در همین راستا خبرهای منتشر شده از منابع محلی حاکی از بمباران مواضع ارتش آزاد سوریه در الباب توسط جنگنده های روسیه و گشایش یک جبهه جدید توسط نیروهای نظامی ارتش سوریه علیه ارتش آزاد سوریه در ادلب است.

در واقع تحولات در ادلب به شدت در حال بحرانی تر شدن بوده و جبهه جدیدی از درگیری به وجود آمده است که روابط مسکو – آنکارا را بیش از پیش با چالش روبه رو می کند. اخبار به دست آمده حاکی از درگیری مستقیم نیروهای ارتش سوریه – ارتش روسیه با نیروهای ارتش آزاد سوریه در مناطقی از جمله الباب، حلب، شهبا و ... است که این تحول می تواند ترکیه را به صورت مستقیم وارد درگیری های نظامی این بار در شمال غرب سوریه کند.

روند تحولات ادلب و حلب به گونه ای پیش می رود که پتانسیل رویارویی مستقیم ترکیه با روسیه را دارا بوده و این موضوع را می توان در اظهارات رئیس جمهور ترکیه بعد از بازگشت از سنگال در مصاحبه مطبوعاتی اش به وضوح مشاهد کرد. به گفته اردوغان "روسیه یا باید با دولت مرکزی سوریه به راه خود ادامه دهد؛ یا به همکاری با ترکیه به نوعی دیگر بپردازد" در واقع التیماتومی که اردوغان به مسکو می دهد روندی را به وجود می آورد که بالافاصله هیئتی نظامی از ستاد فرماندهی اروپایی ایالات متحده آمریکا را به آنکارا کشانده و دیدارهای پشت پرده آغاز می شود. در پی این دیدارها، تحرکات نظامی در داخل ترکیه آغاز شده و کاروان های نظامی ترکیه از استان های مختلف این کشور به سمت ختای و مرزهای ادلب اعزام می شود و ترکیه در ادلب دو نقطه نظامی دیگر برپا کرده و نیروهای تحت امر خود یعنی ارتش آزاد سوریه را از عفرین به ادلب گسیل می دهد.

این تحولات شدید در منطقه سوالات مهمی را با خود به همراه می آورد. سوالاتی که پاسخ آنان در روزهای پیش رو مشخص خواهد شد. آیا ترکیه بعد از همکاری های نزدیک با روسیه در چند سال اخیر در خصوص بحران سوریه یک بار دیگر به سمت همکاری با آمریکا و ائتلاف بین المللی خواهد رفت؟ آیا روند مذاکرات آستانه و سوچی به اتمام رسیده و بعد از این در بحران سوریه شاهد رویارویی روس ها و ترک ها خواهیم بود؟ آیا ترکیه بر سر ارتش آزاد سوریه که رئیس جمهور ترکیه آنان را به "قوای ملی" دوران جنگ های استقلال جمهوری ترکیه تشبیه کرده است با روسیه معامله خواهد کرد؟ روس ها از بین دمشق و آنکارا کدام را برای تداوم همکاری در بحران سوریه انتخاب خواهد کرد؟ آیا دوران طلایی مسکو – آنکارا به اتمام رسیده و بعد از این شاهد تنش ها در این جبهه خواهیم بود یا این که روس ها و ترک ها یک بار دیگر خواهند توانست بر روی میز به توافق برسند؟

خبرگزاری کردپرس/سرویس ترکیه