«اى کسانى که ایمان آورده‌‏اید، درباره کشتگان بر شما قصاص مقرر شد. آزاد در برابر آزاد، بنده در برابر بنده و زن در برابر زن. پس هر کس که از جانب برادر خود عفو گردد باید که با خشنودى از پى اداى خون‌بها رود و آن‌ها به وجهى نیکو بدو بپردازد.» (بقره -۱۷۸)

سه سال پیش بود، صبح یک روز گرم تابستانی، ۱۱ شهریور، خبر رسید که جوانی حدوداً ۲۸ ساله بنام کاوه معروفی (گرمینی) به ضرب چاقو زخمی و متأسفانه در اتاق عمل بیمارستان نبی اکرم اشنویه تسلیم مشیت الهی شده و جان به جان‌آفرین تسلیم کرده است.

خیلی زود مشخص شد که مرگ نامبرده، حاصل نزاع اتفاقی دو همسایه بر سر آب کشاورزی بوده و متهم زرار. پ، حدوداً ۶۰ ساله به شکلی ناخواسته و از قبل طراحی نشده، مرتکب قتل همسایه و آشنای دیرین خانوادگی خود شده است.

خبری به‌غایت ناراحت‌کننده که دل هر انسانی را، بالأخص مردم شهرستان اشنویه را بدرد آورد چه اینکه احترام خون انسان‌ها و حرمت قتل نفس، از مسائلى است که همه شرایع آسمانى و قوانین بشرى به آن اهمیت داده تا آنجا که قتل یک انسان را همانند کشتن همه انسان‌ها برشمرده است: «مَنْ قَتَلَ نَفْساً بِغَیْرِ نَفْس اَوْ فَساد فی‌الارض فَکَاَنَّما قَتَلَ النّاسَ جَمِیعاً». (مائده -۳۲)

اکنون از آن روزهای سیاه و دشوار ۳ سال می‌گذرد، «زرار پیغامی» متهم به قتل در زندان است و حکم قطعی به قصاص صادر شده، بعبارتی حدود ۱۰۰۰ روز است که آن پیرمرد، هر روز منتظر عاقبت و سرانجام خویش است و بارها و بارها، لحظه‌ای که عنان از کف داد و به‌هر دلیلی، دست به چاقو برد را، به‌یاد می‌آورد و خود هر بار و هر روز با ذکر آن لحظه، می‌میرد و دگربار زنده می‌شود.

چه روزها و لحظات سختی، حتماً او هر روز به فرزندان خود که اکنون هریک شاید همسن یا بزرگ‌تر از همان مرحوم کاوه هستند می‌اندیشد و تنها فرزند اکنون سه‌ساله آن مرحوم را به‌یاد می‌آورد و اشک می‌ریزد، بی‌شک او، اکنون از پشیمان‌ترین انسان‌هاست.

این روزها زمزمه اجرای حکم قصاص به گوش می‌رسد، البته که قصاص نص صریح قرآن و اجرای عدالت است و شاید آب سردی بر آتشِ دلِ سوخته بستگان مقتول، اما کیست که نداند آن لذتی که در بخشیدن جان و زندگی است هرگز در گرفتن آن نیست، کیست که نداند بخشیدن در اوج اختیار و اقتدار یعنی خشنودی خدا و پیغمبر و مردم. کیست که نداند قدمی که برای چنین سازشی از جانب هرکسی برداشته شود به مصداق «فاصلح بین اخویکم» دل خداوند و خالق مطلق جهان را شاد و خوشحال خواهد کرد. ای‌کاش بگذریم و قضاوت و اجرای حکم نهایی را به فردای قیامت و خداوند عادل مطلق بسپاریم.

خداوند در آیات ۱۷۸ و ۱۷۹ سوره بقره گذشتن از قصاص و عفو قاتل را امری نیکو پسندیده و متابعت از معروف بیان می‌کند.

در آیه ۳۲ سوره مائده نیز احیا و زنده کردن یک انسان را به‌مثابه احیای کل بشریت و انسانیت می‌داند و بدیهی است که یکی از مصادیق احیای انسان، «عفو و گذشتن از قصاص نفس» او است.

خداوند در آیه ۴۵ سوره مائده می‌فرماید؛ «هر کس از قصاص درگذرد، این گذشتن و عفو کفاره گناهان او است».

پیامبر اکرم (ص) فرمود: بر شماست که عفو کنید زیرا عفو عزت شما را زیاد می‌کند پس عفو کنید تا خدا شما را عزیز کند و نیز فرمود کسی که در هنگام قدرت و توانایی عفو کند خداوند در روز لغزش (قیامت) او را خواهد بخشید.

اکنون و در این ماه بسیار مبارک که همه مهمان خداییم و در این اندک لحظات باقیمانده به طناب دار، زمان گسیل مردمان نیکومنش و دلسوز است به سمت منزل صاحب خون و تلاش برای گرفتن رضایت از اولیای دم و بخشش یک عبد نادم و پشیمان؛ بی‌شک در این فقره، هرکسی که برای گرفتن رضایت گامی بردارد و آن‌کسی که از خون عزیزانش درگذرد هر دو پیش خداوند رحمان و رحیم، مقام و ارجشان متعالی خواهد بود.

نگذاریم فردا، صبح سه‌شنبه، با اجرای حکم قصاص، جان دیگری گرفته شود و در این روزهای سخت و دشوار، در اوج قدرت برای گرفتن انتقام اما، درس گذشت و ایثار به مردمان وطن دهیم و طناب داری را ناکام از گرفتن جانی بکنیم. امید که خداوند هم از چنین گذشتی، راضی و شادان باشد.