با انتخاب کرمانشاه به عنوان یکی از متنوع ترین استانهای کشور به لحاظ فرهنگی، ساخت سریال "نون و خ ۲" _پس از یک اقبال کم فروغ در سری اول آن_ در سال ۹۸ رقم خورد.
در ادبیات فولکلور متداول در میان جامعه کُردی، کرمانشاه به عنوان بزرگ ترین شهر کُردنشین معرفی شده است _هرچند برخی انتقادهایی هم بر آن وارد نمودهاند_ اما آنچه مسلم است اینکه کرمانشاهیان به عنوان نماد پهلوانی و جوانمردی و صفای باطنی، مردمانی اصیل و آریایی شناخته میشوند.
بر اساس بسیاری اسناد و شواهد، کرمانشاه جلوهگاهی از فرهنگ اصیل کُردها در طول تاریخ بوده است. بر همین اساس هم فیلمنامه نویس سریال «نون خ ۲» به دنبال معرفی بخشی از این فرهنگ اصیل کرمانشاهی و کُردی برآمده و در کنار معرفی فرهنگ عامیانه در پی معرفی برخی جاذبههای گردشگری و نمایش محصولاتی مانند انار معروف هورامانات در قالب جشنهای سنتی و بومی منطقه ای بوده که از جلوه های زیبای این سریال چند قسمتی بود.
جدا از ضعف ها و قوت های فنی این سریال، پرداختن به روحیه صداقت و صفای باطنی بخشی از ساکنان اصلی ایران زمین بسیار ستودنی است.
اگر چه فرهنگ کُردها و به ویژه مردم کرمانشاه برای مردم ایران شناخته شده است اما تولید این سریال طنز در جهت بازخوانی جایگاه کُردها در فرهنگ ایران زمین شروع خوبی محسوب میشود. البته بدیهی است این مجموعه معرف ابعاد بسیار متنوع شخصیت فرهنگی و اجتماعی کُردها نیست.
در کنار این طنز لبخند آفرین، در جامعه کُردی آلام زیادی از جمله قصهی پرغصهی کولبری وجود دارد که روایت آن اشک هر انسانی را سرازیر میکند اما کُردها با امید و شادی زاده شدهاند. این هنر والای کردهاست که از دل غمها و دشواریها، شادی بیافرینند و با صبوری و ارادهای پولادین و پشتکاری ستودنی از دشواریهای سترگ، گذر کنند و هیچگاه فردای پیشرو را تیره و تار نبینند.
نقد از بدیهیات یک پدیدهی فرهنگی است و هیچ پدیدهی فرهنگی را نمیتوان از آن مبرا دانست. در این مدت نیز نقدهای بسیار خوبی در مورد این سریال در فضای رسانهای منتشر شدهاست. با این حال اظهارات برخی از صاحبنظران و یا برخی جریانات مبنی بر نمایش فرهنگ لودگی در این سریال نمیتواند سخنی درست باشد. قرار نیست که تلاش مختصر یک مجموعهی تلویزیونی، تمامی ابعاد تاریخ و فرهنگ و تمدن یک ملت را به تصویر بکشاند.
نه اسبهای مست آئینه تمام نمای وضعیت معیشتی کُردها است و نه «نون خ» نانواخانهی شادی کُردها میباشد بلکه هر دریچه و زاویهی دیدی میتواند خود روایتگر جلوهای از فرهنگ هزار رنگ این مرزو بوم و دردهای اجتماعی آن باشد و هرکدام از این نگاهها در جای خود قابل تقدیر است.
نون خ ۲ با همه کاستیهایش به خوبی توانست با فرهنگ زیبای کردها، در این روزگار سخت کرونایی، لحظاتی دل مردم ایران را شاد کند و این کاری ارزشمند بود.
چه بسا که دیگر اقوام این سرزمین هم به فکر معرفی فرهنگ خود از طریق شبکه ملی با گونههای زیبای آداب و سنن خود برآیند و رقابتی سالم و سازندهی فرهنگی میان اقوام ایرانی به وجود بیاید.
به عنوان نمونه سریال "باجناقلار" که نوعی روابط عاطفی بین خانوادههای آذری را به تصویر کشید هیچوقت نه نقد مخربانهای علیهاش شکل گرفت و نه کسی آن را همه فرهنگ و روابط خانوادگی برادران آذری تلقی نمود. بلکه هر کدام از این تلاشها میتواند سکانسی از زندگی آمیخته با درد و رنج و شادی و سرور و غرور و همیت قومی هرمنطقهای باشد.
قرار نیست هر سکانسی از نون خ ۲ معرف کامل تمامی فرهنگ آن جامعه باشد. چه بسا تلاشی دیگر در معرفی بخشهای دیگری از این سرزمین فرهنگی متنوع کردستانیها بتواند جوابگوی بعضی از نقدهای وارده بر این سریال و کاستیهای آن باشد.
فراموش نکنیم نگاه توده مردم به مسائل فرهنگی معمولا با نخبگان تفاوتهایی دارد. و به نظر میرسد با توجه به برخورد نزدیک و ملموس عامهی مردم با مسایل فرهنگی جامعه کُردی، نگاه آنان به واقعیت نزدیکتر است و جامعه نخبگان نیز در چنین مواقعی میبایست نگاهی واقعی و نزدیک به فهم و استنباط توده داشته باشد.
به نظر میرسد تودهی مردم مناطق کردنشین از این سریال نرنجیدهاند. مضاف براینکه دیگر ساکنان سرزمین ایران هم تا حدودی صفا و صمیمیت کردها و به ویژه مردم کرمانشاه را که در یک قالب خودمانی و طنز به نمایش گذاشته شد؛ را پسندهاند و از آن لذت بردهاند.
در بعد گردشگری نیز باید منتظر روزهای پس از مرگ کرونا بود تا نتایج این معرفی رسانهای را در افزایش حجم گردشگری استانهای کردنشین خصوصا منطقه هورامانات مشاهده کرد. علاوه بر این اهمیت این سریال را میتوان درک
نار فراگیر شدن فرهنگ بومگردی در مناطق روستایی کرمانشاه رصد نمود و انتظار میرود چنین تلاشهای فرهنگی، دستاوردهای معیشتی نیز برای مردم به ارمغان بیاورد.
نظر شما