به گزارش خبرگزاری کردپرس، بهار سخاوتمند ۱۴۰۲ روزهایی رویایی برای طبیعت بی نظیر ایلام عروس زاگرس رقم زد و بسیاری از مردم استان و گردشگرانی از سایر نقاط میهن عزیزمان ایران به استان آمدند و در دل این طبیعت با منحصربفردترین جاذبه های آن عکس یادگاری گرفتند و بنا به فرهنگ تازه باب شده چادرزنی در طبیعت، بسیاری از تفریحگاههای استان شاهد حضور قارچ گونه چادرهای متعدد به صورت مجتمع در نقاط مختلف بودیم.

برخی کارشناسان میل به چادرزنی در طبیعت را متعلق به نسل قدیم و عادت واره ای نوستالژیک از زندگی عشایری و کوچ بار آنها می دانند که به فرزندان آنها نیز تا حدی منتقل شده و همه ساله در دامان طبیعت چندین خانواده با هم اقدام به برقراری یک کمپ موقت برای حدود دو هفته الی بیست روز می کنند. آنها علاوه بر آوردن موتوربرق و احداث دستشویی های متعدد و ایجاد آتشگاههای زیاد و بدتر از همه تامین هیزم و سوخت از جنگلهای بلوط و طبیعت پیرامون خود آسیبی جدی به محیط زیست وارد می کنند.

حال با این اوصاف اداره کل میراث فرهنگی استان ایلام خبر از تلاش آنها برای ثبت چادرزنی در طبیعت به عنوان میراث ناملموس داده و مدیرکل آن به رسانه ها گفته: مردم استان ایلام همه ساله چندین روز پیش از آغاز سال نو و فرا رسیدن تعطیلات نوروزی در طبیعت اقدام به برپایی چادر و بیش از ۱۷ روز را در دامان طبیعت سپری می‌کنند. این نوع از سبک تعطیلات گذرانی که خاص مردم استان ایلام و برگرفته و یادگاری از زندگی چادرنشینی آنها در زمان جنگ تحمیلی است بعد از پایان جنگ به عنوان یک سبک و فرهنگ در ایام تعطیلات نوروزی بجا ماند و کماکان این رسم تعطیلات گذرانی در بین مردم استان ادامه دارد.

فرزاد شریفی اضافه کرد: مردم تمام تعطیلات نوروزی را در زیر این چادرها سپری می‌کنند و در این مدت با انجام دورهمی، موسیقی و بازی‌های بومی محلی و استفاده از غذاهای سنتی اوقات خوشی را در کنار هم فراهم می‌کنند که در صورت ثبت ملی این فرهنگ ناملموس، سبک زندگی سنتی و اصیل مردم استان ایلام و شیوه منحصربه‌فرد  تعطیلات گذرانی نوروزی آنها به سایر نقاط کشور معرفی و زمینه جذب حداکثری گردشگران و مسافران نوروزی از اقصی نقاط کشور برای آشنایی آنها با این سبک از زندگی نوروزی مردم استان ایلام فراهم شود.

اظهارات مدیرکل میراث فرهنگی در خصوص ثبت چادرزنی در طبیعت به عنوان میراث ناملموس و جذب گردشگر و الگو کردن این روش در حالی مطرح می شود که فعالان زیست محیطی استان ایلام به این اظهارات واکنش نشان داده و آن را مخرب محیط زیست و منابع طبیعی استان ایلام دانستند. محمد فیضی، فعال زیست محیطی در این خصوص گفت: هر عاملی  که در طبیعت ایجاد نا امنی کند، مانند گردشگری غیر مسئولانه، ایجاد کمپ در عرصه های طبیعی به عنوان یک بدعت که اخیراً توسط بعضی طرح شده است، ترویج سبک زندگی های منسوخ شده نامتعارف، دخالت و حضور بی جا در اکوسیستم های طبیعی و... تنوع زیستی را تهدید می کند و ادامه زندگی نسل کنونی و نسلهای آینده را به خطر خواهد انداخت.

او افزود: لذا حضور انسان تحت هر عنوان با ایجاد کمپ های مقطعی  در داخل طبیعت (بدعت جدید)، گله رمانی، شب مانی در طبیعت که زیستگاه دیگر موجودات است سبب نا امنی در زیستگاههای حیات وحش و تهدید تنوع زیستی شده و زمینه انقراض گونه های گیاهی و جانوری را فراهم می کند و این عملی مذموم بوده و با تفکرات حفاظت از محیط زیست و مدیریت خردمندانه سرزمین و طبیعت دوستی، سازگاری ندارد.

حسن الهامی، دیگر فعال زیست محیطی و حامی منابع طبیعی نیز این اقدام میراث فرهنگی را یک بدعت خواند و از متولیان این ایده پرسید: آیا رئیس میراث فرهنگی استان ایلام همه عرصه های طبیعی استان را می شناسد؟ رئیس میراث فرهنگی استان ایلام در زمان برپایی چادرها در طبیعت به محل آنها مراجعه کرده است تا ببیند چه فجایع زیست محیطی رخ می دهد و چه اندازه به منایع طبیعی و جنگلها صدمه وارد می شود؟ چرا متولیان میراث فرهنگی به فکر حفظ این میراث نیستند و سرعت نابودی آنرا بیشتر می کنند؟

الهامی سپس به توجیهات میراث فرهنگی در خصوص یادآور بودن چادرزنی از دوران آوارگی مردم ایلام در طبیعت انتقاد کرده و گفته است: برای این منظور می توانید در هفته گرامیداشت دفاع مقدس با برپایی چادر در اماکن خاصی یاد و خاطره ی آن زمان را برای نسلهای مختلف زنده کنید، نه اینکه چادر زنی در طبیعت را که همواره با تخریب و قطع درختان بی گناه همراه است را گره بزنید به روزگار ایثار و جانفشانی و تحمل سختی ها توسط مردمی که آن روزگار سخت را لمس و حس کردند. مردمی که الان برای تفریح و خوش گذرانی به عرصه می روند هیچ شباهتی با آن دوران ندارند.

او گفته است: امروزه در تمام نقاط جهان و در کشورهای متمدن و با فرهنگ برای درختان و گونه های جنگلی شناسنامه صادر می کنند و هیچ کسی حق تعرض به آنها را ندارد و کوهنوردان و طبیعت گردان دائما رصد شده و اعمال آنها در مکانهای مختلف به جنگلبانان مخابره می شود، ولی در کشور ما،مردم با انواع وسائل نقلیه از جمله موتور و ماشین و تراکتور به اعماق جنگلها می روند و از هر گونه آسیب و تخریب و صدمه زدن به طبیعت ابایی ندارند. در کجای دنیا شما سراغ دارید که کبابی ها با سوزاندن سرمایه های ملی و جنگلی کسب درآمد کنند؟ این فرهنگ غلط صدماتی را به گونه های جنگلی وارد کرده که هرگز قابل جبران نخواهدبود.

این فعال زیست محیطی خواستار تجدیدنظر مسئولان میراث فرهنگی در خصوص ایده ناپخته خود شده و افزوده است: هزاران عکس و فیلم از صحنه های دلخراش قطع درختان تر و تازه و نابودی  نهال های مختلف جنگلی در اطراف چادر و محل اقامت گردشگران در طبیعت استان ایلام موجود است که موجب تاسف بوده و ما نمی دانیم طراح ثبت ملی چادرزنی چه پاسخی برای این موضوع دارد؟

مدیریت و روابط عمومی میراث فرهنگی استان ایلام تا کنون نسبت به این انتقادات واکنشی نشان نداده است و باید گفت که هر اقدام توسعه ای با فقدان پیوست زیست محیطی امری ضدتوسعه بوده که عواقب آن دیر یا زود دامن زیست محیط و اکوسیستم را خواهد گرفت و آثار این تغییرات دامن همه را خواهد گرفت.

گزارش: یاسر بابایی

عکس: فرزاد علیزاده