ترکیه در حال نزدیک شدن به صدمین سالگرد تاسیس خود است، تاریخی مهم نه تنها برای گذشتگان بلکه برای آیندگان. با نزدیک شدن به انتخابات 14 می، نظرسنجی ها و صاحب نظرها بحث حول دوران پس از اردوغان را آغاز کرده اند. انتخابات پیش رو بسیار مهم و حیاتی است و ممکن است ایجاد کننده یک تغییر تاریخی در سیاست ترکیه باشد. با توجه به شرایط حاکم، هیچ نتیجه انتخاباتی احتمال بازگشت به "عصر طلایی" روابط بین اسرائیل و ترکیه را به وجود نخواهد آورد.
در 14 می 2023 انتخابات ریاست جمهوری در ترکیه برگزار خواهد شد. انتخابات برای جلوگیری از تداخل با مراسم مذهبی حج، امتحانات ورودی دانشگاه و آغاز فصل تعطیلات تابستانی که در ماه ژوئن آغاز می شود ، یک ماه زودتر برگزار خواهد شد. ۱۴ می یک روز نمادین و پر از معنا است، زیرا
در آن تاریخ در سال ۱۹۵۰ ،حزب دموکرات برای اولین بار حزب کمالیست را شکست داد . رئیس جمهور
رجب طیب اردوغان امیدوار است که حزب کمالیست CHP یا ائتلاف تحت حمایت این حزب را شکست دهد، همانطور که در دو دهه گذشته به طور مداوم این کار را انجام داده است.
این رای گیری سخت ترین آزمون اردوغان در ۲۰ سال قدرتش خواهد بود. این نتایج نه تنها تعیین خواهد کرد که چه کسی ترکیه را رهبری خواهد کرد، بلکه تعیین کننده نحوه مدیریت ترکیه در سالهای آتی ، آینده اقتصادی ترکیه و نقش مهم در تسهیل جنگ اوکراین و روابط با کشورهای جهان ، رهبران
حاکم بر خاورمیانه، اتحادیه اروپا، ناتو و ایاالت متحده خواهد بود.
ائتلاف علیه اردوغان شامل شش حزب است و به همین دلیل به نام یک میز و شش صندلی شناخته می شود. لازم به ذکر است که در ترکیه هیچ سنتی حول اتحاد سیاسی وجود ندارد بلکه رهبران فردی مقتدر و سخنور وجود دارند. این تغییر نتیجه انتقال به یک سیستم ریاست جمهوری است که نیاز به اکثریت 51 ٪دارد - هیچ یک از نامزدها نمی توانند به چنین تعداد حمایت بالایی برسند. شورای عالی انتخابات اعلام کرده است که اگر هیچ یک از نامزدها بیش از ۵۰ درصد آرا را
بدست نیاوردند، انتخابات ریاست جمهوری در ۲۸ مه برگزار خواهد شد.
اتحاد یک میز و شش صندلی از احزاب با ایدئولوژی ها و طیف های سیاسی مختلف تشکیل شده است. ارتباط آنها عمدتا ناشی از هدف جاه طلبانه مشترک آنها برای برکناری اردوغان از قدرت است.
این هدف جاه طلبانه ناشی از نیاز فوری رسیدگی به مشکلات ترکیه مانند وضعیت اقتصادی ، تورم۸۵ درصدی و آثار به جا مانده از زلزله های ویرانگری که در آن ترکیه حدود 47 صدم درصد شهروندانش را از دست داد، هر چند احتمال وجود اختلاف نظر حول سیاست خارجی وجود دارد . اردوغان هم همیشه از این فرصت استفاده کرده و اعلام کرده که کمال قلیچداراوغلو واجد شرایط رهبری نیست و اپوزیسیون سستی که از او حمایت می کند نمی تواند بر ترکیه حکومت کند. در مقابل، ائتلاف حامی اردوغان بسیار یکدست تر و در برگیرنده احزابی با عقاید سیاسی مشابه است.
با این وجود، بر اساس نظرسنجی های قابل اعتماد تر، کمال قلیچداراوغلو در حال حاضر در برابر اردوغان حامیان بیشتری دارد، هرچند اختلاف اندک است. منابع در ترکیه خبر از آن می دهند که ۵۵ درصد جمعیت ترکیه در انتخابات قبلی به اردوغان رای نداده اند، اما این بدان معنا نیست که آنها
از قلیچداراوغلو حمایت خواهند کرد. باید دید که آیا قلیچداراوغلو در این فرصت اندک می تواند آن درصد را
متقاعد به حمایت از خود کند.
مسئله اصلی و حیاتی در این انتخابات خود رهبران هستند. سوال پیش رو این است که آیا اردوغان پس از دو دهه تسلط بر کشور به حکمرانی خود ادامه خواهد داد یا اینکه ترکیه فصلی جدید از تاریخ خود را با رهبری جدید می نویسد. سلاح قلیچدار اوغلوی  74 ساله که یک کارمند بازنشسته
دولتی است و توسط بسیاری "بازنده همیشگی" نامیده شده است، این است که او نه یک اردوغان دیگر و
نه یک ضد اردوغان است. او مهارت های لفاظی را ندارد و کاریزماتیک هم نیست، اما او بسیار تحصیل کرده است (لازم است به مسئله دیپلم اردوغان از دانشگاه مرمر اشاره شود) و از اوبه عنوان سیاستمداری صادق و روشنفکر که آشتی دهنده ملت ها خواهد بود یاد می شود. قلیچداراوغلو اغلب با
بولنت اجویت، نخست وزیر محبوب سابق که گفته می شود شهرت و آوازه ترکیه را به عنوان “سکولارترین کشور مسلمان جهان" حفظ کرده است، مقایسه می شود.
متحدان اپوزیسیون قلیچداراوغلو بر مسائلی مانند اقتصاد، مبارزه با فساد، ایجاد پارلمان جدید، تقویت
سیستم حقوقی، لغو اقتدارگرایی اردوغان، بازگشت به مذاکرات دیپلماتیک به جای ادامه اعمال سیاسی تهاجمی، حقوق بشر و... تمرکز دارند. اردوغان کاریزمایی دارد که قلیچداراوغلو فاقد آن است، اما او شکاف و تفرقه ایجاد می کند هرچند قلیچداراوغلو ثابت کرده که کاملا مخالف ایجاد شکاف و تفرقهاست و دنبال کننده بخشش و آشتی است، که ترکیه برای تحکیم تمام بخش های جامعه نیاز دارد.
اتحاد یک میز و شش صندلی مایل به همکاری با همه شهروندان در همه زمینه ها، ریشه های قومی و دیدگاه های سیاسی است. به گفته قلیچداراوغلو ، همچنین به عنوان "گاندی ترکیه" شناخته می شود،
هدف عالی این ائتلاف فراهم ساختن ترکیه ای در رفاه و صلح است. او ادعا می کند که اگر این ائتلاف در انتخابات پیروز شود، ترکیه به مکانی شادتر و سرزنده تر تبدیل خواهد شد. جالب توجه است که در طول چند سال گذشته و به ویژه در طول مبارزات انتخاباتی فعلی ؛کمال قلیچداراوغلو احساسی تر و محبوب تر شده است، که شاید نشان دهنده این است که سبک گفتار اردوغان دیگر فصاحت گذشته را ندارد. به همین دلیل، توانایی اردوغان برای کنترل گفتمان فعلی
ترکیه در مقایسه با گذشته محدود و حتی کاهش یافته است.
این گفته که اردوغان قدرت نامحدودی در ترکیه دارد و شدیدا به وعده های انتخاباتی متکی است که حتی ممکن است نتواند به آن عمل کند می تواند برای او مشکل ساز باشد، به عنوان مثال برای بازگرداندن تورم به زیر 10 درصد، ادامه بهبود روابط با کشورهای همسایه و بازیگران منطقه ای و
همچنین ساخت دوباره خانه ها در مناطق زلزله زده با حداکثر سرعت ممکن. این یکی از دلایلی است که اردوغان از ایده تقسیم جامعه استفاده می کند. ایده ای که به او کمک می کند تا مخالفان را تضعیف کند و تلاش خود را برای حل مشکلات و متحد کردن جامعه به حداقل برساند.
ترک ها انتخابات را آزاد اما ناعادلانه می دانند زیرا روند منتهی به انتخابات عادلانه نیست. حزب حاکم بر کشور کنترلی کامل بر رسانه ها دارد که به آن ها مزیت بزرگی نسبت به مخالفان می دهد.
همچنین دولت از تمام امکانات برای افزایش شانس پیروزی خود استفاده کرده است. انتخابات به خودی خود آزاد است و اگر احزاب به درستی بر آن نظارت کنند، جعل نتایج دشوار خواهد بود.
بنا به گفته های حزب عدالت و توسعه AKP هیچگونه تقلب و جعلی در انتخابات اتفاق نخواهد افتاد، زیرا برای پاسخگویی به نیازهای اقتصادی کشور به سرمایه گذاری بین المللی نیاز مبرم دارد و اگر همانند گذشته تقلبی اثبات بشود،سرمایه خارجی را در ترکیه از بین می برد . اگر این اتفاق دوباره
رخ دهد، منجر به کاهش همکاری با کشورهای غربی خواهد شد و حتی می تواند آخرین تلاش ترکیه برای ورود به اتحادیه اروپا را خراب کند. با این حال،در بسیاری از مصاحبه ها در رسانه های ترکیه نشان از ترس از تقلب در انتخابات وجود دارد. چنین سناریویی می تواند از طریق بازماندگان زلزله
رخ دهد. حزب حاکم بر کشور، خانه های موقت جدیدی را برای بازماندگان، عمدتا در غرب ترکیه، در هتل ها و خوابگاه ها سازماندهی کرده که بازماندگان می توانند در این مکان های جدید یا محل اقامت اصلی خود رای دهند. در نتیجه هیچ تضمینی وجود ندارد که هیچ فردی دو بار
رای ندهد.
زلزله فوریه 2023 یک مسئله مهم در مبارزات انتخاباتی است. در حالی که اردوغان مبارزات انتخاباتی خود را بر اساس وعده های بازسازی مناطق ویران شده ساخته و در تلاش برای متقاعد کردن رای دهندگان است که تنها دولت او - که ساخت و سازی که به دستور او انجام گرفته باعث رشد
اقتصادی کشور شده است - می تواند به بازگرداندن مناطق کمک کند، مخالفان انگشت اتهام را به
سوی او و دولتش نشانه می روند و ادعا می کنند که ساختمان های فرو ریخته اغلب توسط پیمانکارانی ساخته شده اند که در مناقصه های جعلی برنده شده و هیچ تضمینی وجود ندارد که ساختمان های جدیدی که اردوغان وعده ساخت آن را داده است، امن تر خواهند بود.
با این حال، مهمترین نکته در انتخابات، کاهش نفوذ و قدرت اردوغان به عنوان تنها رهبر ترکیه است.
حتی اگر اردوغان پیروز شود، که به نظر محتمل می اید، قدرت او کم می شود. اگر او پیروز نشود، مجبور به در نظر گرفتن مخالفان خواهد شد و موقعیت او به عنوان تنها حاکم مطلق تضعیف می شود.
برای اسرائیل، هر دو سناریو شکست محسوب می شود. اگر اردوغان پیروز شود، احتمالا به نزدیکیآنکارا با رهبران منطقه از جمله اسرائیل ادامه خواهد داد. آنکارا که تلاش های عادی سازی روابط با عربستان سعودی، اسرائیل، مصر، سوریه و حتی یونان را پس از زلزله آغاز کرده است، ممکن است
تلاش های خود را حتی پس از انتخاب دوباره اردوغان به امید بهبود وضعیت اقتصادی در ترکیهادامه دهد.
با توجه به سیاست های اروپا، ما می توانیم انتظار تداوم در گفتار توهین امیز اردوغان نسبت به غرب را داشته باشیم، اگر چه صدای نرم تر از قبل به دلیل نیاز مبرم به سرمایه گذاری خارجی پس از زلزله و تمایل به پذیرش در اتحادیه اروپا محتمل تر است. اسرائیل و جهان به شخصیت اردوغان عادت
کرده اند، بنابراین هیچ شگفتی بزرگی انتظار نمی رود.
در صورت پیروزی قلیچداراوغلو ، ممکن است شاهد یک ترکیه با ثبات تر باشیم، اما این بدان معنا نیست که روابط با غرب یا اسرائیل ارامتر خواهد بود، هرچند پیشبینی می شود روابط دوستانه تر از دوره قبل شود. مشکلی که ممکن است در صورت به قدرت رسیدن قلیچداراوغلو اتفاق بیفتد،
مخالفت او با سیاست نزدیکی اردوغان است. قلیچداراوغلو وعده داد که اسرائیل، عربستان سعودی و یونان را ملزم خواهد کرد تا مسئولیت اقداماتی را که در سالهای اخیر علیه ترکیه انجام شده است، بپذیرند. به گفته قلیچداراوغلو ،یقینا بهایی برای شهید شدن شهروندان ترک در آبهای بین الملی
منتظر آنهاست.
وی همچنین گفت که تا انجا که به ترکیه مربوط می شود، مسئله ماوی مرمره بسته نشده است. چند هفته پیش، قلیچداراوغلو گفت که ترکیه باید همیشه سردمدار حمایت از فلسطین باشد، زیرا در غیر
این صورت خیانت به اسلام خواهد بود. این احتمال وجود دارد که این اظهارات نمونه دیگری از اتخاذ شیوه گفتار اردوغان باشد، اما احتمال بالاتر این است که او به عنوان یک رهبر به هزینه قطع ارتباط با اسرائیل به حمایت از فلسطینیان ادامه دهد. منافع اسرائیل این است که تلاش کند روابط با ترکیه را به "عصر طلایی" که قبل از دوران اردوغان بود، بازگرداند. با این حال، این جاه طلبی منطقی
نیست و اسرائیل باید انتظارات خود را هماهنگ با شرایط فعلی و در جهت راهبرد منافع خود،تحرکات آینده خود را برنامه ریزی کند.

منبع :  https://besacenter.org