محمد وریا زاهدی پور، مدیر عامل شرکت نیرو پردازان زانا زاگرس سنندج؛ درِ کارگاهش را با گشاده رویی به روی خبرنگاران گشوده است و درِ دلش را هم. راحت درد دل می کند و لکنت زبان هم ندارد چرا که باجی به کسی بدهکار نیست. شرکت او سیم و کابل هایی تولید می کند که در تمام ایران تنها در سنندج تولید می شود. سیم هایی که شرکت های مادر در حوزه صنایع پایه انرژی به آن نیاز دارند.

آقای زاهدی پور می گوید: «این محصولات را شرکت او و دو شرکت دیگر در همین شهرک صنعتی شماره یک  سنندج تولید می کنند و رقبایشان شرکت های قدر و صاحب نام اروپایی هستند.»

این گزاره برای خواننده  شاید قابل بارو نباشد که در کردستان و سنندج که چندان صنعتی شناخته نمی شوند چنین اتفاقی رخ بدهد. اما اگر سری به همین شهرک های نیمه فعال و محروم از زیرساخت های اولیه صنعتی در کردستان بزنید دیدگاه تان عوض می شود. کردستان در کنار نام آوران فرهنگی و ادبی و شخصیت های نامی اجتماعی دیگر، صنعتگران قهرمان و سرآمدی هم دارد که اگر مهجور نبودند امروزه نام شان در جهان بلند بود، نه فقط در ایران. صنعتگرانی که هیچ کم از بنیانگذاران صنایع نامی در ایران ندارند اما حیف که کردستان فاقد زیرساخت است. حیف که فرنگ صنعتی و کارآفرینی واقعی در استان شکل نگرفته است. آقای زاهدی پور تنها یکی از این صنعتمردانِ کردستانی است.

انحصاری مهم در سنندج

او در بازدیدی که برخی خبرنگاران از کارگاهش در شهرک صنعتی شماره یک سنندج داشتند توضیح داد که شرکتش در حوزه تولید  سیم های ویژه برای ساخت ژنراتور، ترانسفورماتور، مگنت های الکترونیکی  و موتورهای الکتریکی فعال است و  این سیم ها به طور ویژه در ایران فقط در سنندج تولید می شود.

او می گوید که سه تولید کننده در زمینه تولید این محصول در ایران فعال هستند که که هر سه در این شهرک صنعتی در حال فعالیت هستند.

آقای زاهدی پور با بیان اینکه رقبای تولید کننده این محصول  شرکت های مطرح دنیا هستند، می گوید: «در طول چند سال گذشته توانستیم با دانشی که در شرکت وجود دارد تقریبا جلو بخشی از واردات این سیم ها را با قیمت ارزان تر و کیفیت مشابه محصولات اروپایی بگیریم.»

به گفته این صنعتگرِ کردستانی،  مشتری عمده محصولاتشان، شرکت مپنا است  که سیم های مورد نیاز  ژنراتورهای نیروگاه های گازی و برقآبی اش را از این شرکت تامین می کند و همچنین شرکت های دیگر که تولید کننده مگنت های الکتریکی در بخش هایی مانند صنایع  فولاد هستند هم از مشتریان شرکت محسوب می شوند.

جوانان کردستانی که باید قدرشان را دانست

نکته مهمی که در حرف های این صنعتگر کردستانی بسیار مهم است و باید همه دست اندرکاران صنعتی و مدیریتی استان به صورت ویژه آن را مورد توجه قرار دهند، توانایی نیروی انسانی و تکنسین فنی در استان است.

بر اساس گفته های آقای زاهدی پور، 90 درصد ماشین آلات این کارگاه مهم در سنندج  توسط مهندسان خود شرکت طراحی شده و بخشی از دانش از نظر درجه اهمیت  محرمانه است تا جایی که در این بازدید  منع عکاسی از این بخش ها برقرار شد.  

نیروی انسانی کردستانی توانسته است در این فقرِ زیرساختی، دستگاه هایی را طراحی کند که تولید یک محصول استراتژیک را به انحصار سنندج در آورد و در چنین شرایطی برخی سیاسیون هنوز اندر خم این کوچه اند که آیا کردستان ظرفیت صنعتی شدن دارد!!!

صرفه جویی ارزی و صادرات

مدیر عامل شرکت نیرو پردازان زانا زاگرس سنندج،  با بیان اینکه  ظرفیت تولید این کارگاه 300 تن در سال است، می گوید: کمبود مواد اولیه که باید از شرکت های خارجی تامین شود و نوسانات اقتصادی و ارزی توسعه شرکت را با مشکل مواجه کرده است.  اینکه ادعا کنیم نیاز بازار را کامل تامین کردیم واهی است در حال حاضر  صنعت پایه انرژی  با مشکل مواجه است و  50 هزار مگاوات برنامه تولید دارند که فقط   5 تا 6 هزار تن  از محصول ما برای رسیدن به این هدف نیاز است پس توسعه این صنعت یک نیاز مهم است.

آقای زاهدی پور، می گوید با توجه به میزان تولید در دو سال گذشته تقریبا 7 میلیون دلار صرفه جویی ارزی در کشور با تولید این محصول در داخل انجام شده است.

او می افزاید: برای  صادرات هم  مذاکراتی با یک شرکت اروپایی انجام شده که حوزه آسیای جنوب شرقی را با مشارکت ما پوشش دهد و از آنجایی که هم از بعد زمانی و هم بهای تمام شده این مشارکت دارای توجیه اقتصادی و به نفع آنهاست به سرانجام رسیدن این مذاکرات امیدواریم.  همچنین به ارمنستان و گرجستان  و برخی کشورهای دیگر هم به صورت جسته گریخته محصول شرکت صادر شده است اما اینکه  برای صادرات لاین ثابت باز شده باشد هنوز این اتفاق نیفتاده است.

طرح توسعه ای که معطل تنها یک میلیارد تومان است!

در شرکت . شرکت نیرو پردازان زانا زاگرس سنندج در حال حاضر به طور مستقیم 40 نفر مشغول به کار هستند و آقای زاهدی پور می گوید در طرح توسعه ای این شرکت که بخشی از کارهای آن هم از قبل انجام شده اشتغالزایی برای 9 نفر پیش بینی شده است. این طرح در حال حاضر یک میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد. البته این فقط نیاز اجرای این طرح است وگرنه شرکت نیازمند حمایت های بیش از این هم هست.

زیر ساخت های ناکامل و دست و پاهای بسته تولید

اگر در سال رشد تولید متولیان می خواهند اقدامی در این زمینه انجام دهند باید پای درد دل ها و صحبت های این صنعتمردان بنشیند وگرنه در جلسات اداری و با طرح برخی مسائل تکراری گره ای از کار تولید باز نمی شود.

آقای زاهدی پور وقتی حرف به مشکلات رسید مسائلی را بیان کرد که می تواند نقشه راهی باشد برای رفع برخی موانع پیش پای تولیدکنندگان واقعی.

او می گوید: « مشکل ما زیرساخت هاست که نقص های جدی دارد. تولید در مجموع کاری سخت است و در وضعیت کنونی  تولید کننده ها به حاشیه رفته اند  و خود سیستم دولتی هم مانند منبع درآمد به بنگاه های تولیدی نگاه می کند. به جای  اینکه کمک کنند و به تولید بال و پر بدهند.  ما با امور مالیاتی و سازمان تامین اجتماعی؛ صمت،  شرکت شهرک های صنعتی، اداره برق، بانک ها و.... درگیر هستیم. این ادارات و سازمان ها  به شیوه هایی برای ما مشکل درست کرده اند یا اینکه مجری رفع یک مشکل هستند اما وظیفه شان را انجام نمی دهند.»

برق و داستان تکراری ضرر صنایع

انرژی برق در دنیای امروز پایه اساسی توسعه و رشد پایدار در جوامع است. متاسفانه در سال های اخیر تامین انرژی برق در ایران با مشکل جدی مواجه شده است. امسال بنا به دلایلی تصمیم بر این شد بار کمبود برق از مصرف خانگی به صورت کامل برداشته و به صنعت و کشاورزی منتقل شود و صنایع در این زمینه متحمل هزینه های هنگفت شده اند.

 آقای زاهدی پور در مورد اثرات این معضل بر کارگاه متبوعش می گوید: « تقریبا از برج 4 بخاطر اینکه در پیک مصرف نباشیم و به مشکلاتی دچار نشویم شیفت بعد از ظهر که از 14 تا 22 بود را به 23 تا 6 صبح تغییر داده ایم و و شیفت بعد ازظهر را خاموش کرده ایم. چرا که در دو هفته پشت سر هم 100 میلیون تومان زیان دادیم به خاطر  خراب شدن محصول.»

او می گوید: مواد عایقی ما آنقدر محدود است که ما روی یک کیلو آن هم حساب می کنیم. وقتی برق ناگهان قطع می شود. طول کوره که 50 متر است خراب می شود و ضرر زیادی به ما تحمیل می شود. با جابجایی شیفت هم 20 درصد حق شیفت برای انتقال به ما تحمیل شد و راندمان هم به 80 درصد رسید.  این جابجایی شیفت  و جبران کسری و...  به طور کلی در ماه 100 تا 120 میلیون تومان هزینه به ما تحمیل کرده است.»

این صنعتگر کردستانی می گوید: «استان ما به شدت ضعیف است. عزم جدی برای اینکه در مسیر صنعتی شدن حرکت کند وجود ندارد. »