به گزارش کردپرس، کمال چومانی و مایکل روبین، دو کارشناس مسائل کردهای عراق در یادداشتی که در مجله نشنال اینترست آمریکا منتشر شده، به بررسی عملکرد مسرور بارزانی، نخست وزیر اقلیم کردستان در چهار سال گذشته و نچیروان بارزانی، رئیس قبلی دولت اقلیم کردستان و رئیس فعلی اقلیم کردستان و پیشنهادهای آنان برای توسعه اقلیم کردستان پرداخته اند. آنها با اشاره به انتشار کتابی توسط نچیروان بارزانی با عنوان« نقشه راه برای صلح» و مستند « مقاومت» از سوی مسرور بارزانی تاکید کرده اند اگر واقعا به نقشه راه نیاز هست، قبل از هر چیز باید برای ایجاد حکمرانی مطلوب اصلاحات واقعی صورت بگیرد و روندی هم برای بازگرداندن دارایی های ضبط شده مردم در پیش گرفته شود.

ادامه یادداشت:

مقامات غربی نسبت به واگذاری حکمرانی به برخی چهره های کرد عراق ابراز خوش بینی کرده اند. زمانی که مسرور بارزانی در سال 2019 به عنوان نخست وزیر منطقه اقلیم کردستان عراق انتخاب شد، حتی ستون نویسان باتجربه ای مانند ریبین هردی، نویسنده کُرد عراقی بر این باور بودند که او می تواند پس از گذشت دهه ها سال از حکومت از هم پاشیده پدرش، نماینده ای برای ایجاد تغییر باشد. با این حال، رفتارهای مسرور به سرعت آنها را ناامید کرد چنان که مسرور مجبور کرد تا از شگرد ایدی امین، رهبر فقید اوگاندا برای بهبود تصویر خود در اذهان کمک بگیرد.

بارزانی ها دارای خلق و خوی قبیله ای هستند و به اصول دموکراتیک تعلق خاطر ندارند. هر زمان برادر یا پسرعمویی در خانواده بارزانی برای کسب امتیاز و قدرت در خانواده تلاش می‌کند، رقابت سیاسی معنی‌داری رخ می‌دهد. دهها سال است مسرور و پسر عمویش نچیروان، غنایم را تقسیم کرده‌اند زیرا هرکدام سعی می‌کنند بر دیگری غلبه کنند. بخشی از نمایش نچیروان این است که خود را از نظر عقل و رفتار به غربی ها شبیه تر کند. او این کار را به خوبی انجام می دهد. وقتی با آمریکایی ها یا اروپایی ها ملاقات می کند، عمیقا درگیر می شود و وانمود می کند که روشنفکر است. اکثر کردها این را می بینند. اینکه بسیاری از محققان غربی فریب یک مانور بدبینانه را می خورند باعث ناامیدی کسانی در منطقه می شوند که معتقدند خانواده بارزانی نه تنها سودی برای رفاه اقتصادی، میهنی و اجتماعی کردها و توانایی کردها برای پیشرفت اقتصادی، اجتماعی و دموکراتیک ندارند بلکه برای این رویکردها مضر هستند.

همانطور که مسرور بارزانی مستندی درباره «مقاومت» خود تهیه کرد، نچیروان بارزانی نیز ترتیب انشتار کتابی با عنوان «نقشه راه به سوی صلح: دیدگاه‌های انتقادی درباره سخنان نچیروان بارزانی، رئیس اقلیم کردستان» برای ستایش خود داد. این حرکت‌ها نه تنها تصادفی نیست بلکه منعکس‌کننده تازه ترین تضادها بین دو پسر عموست.

آنچه مایه یاس است این است که بسیاری از محققان غربی –از روی ساده لوحی، چرب زبانی یا یافتن راهی برای دسترسی به آنها- پیام «تحسین برانگیز عملگرایی» نچیروان بارزانی را به غرب منتقل می کنند. قبل از هر چیز این مسئله را که «نقشه راه» منسجمی وجود دارد کنار بگذاریم. به جز نشریه روداو وابسته به نچیروان بارزانی، به ندرت در جای دیگری اظهارات و یا دیدگاههای او منتشر و مورد تقدیر قرار می گیرد.

مطمئنا بارزانی‌ها می‌دانند که در مقابل دیپلماتهای غربی که برای دیدار با مثلث بارزانی « مسعود، مسرور و نچیروان» به اربیل سفر کرده و بعد از یک مهمانی مجلل به بغداد، استانبول یا دبی سفر می کنند، چه بگویند. اما آنچه در گعده محققان با نچیروان بارزانی ناگفته می ماند گفتار و کردار او در غیاب حضور آنهاست. به عنوان مثال، چرا آنها اظهارات نچیروان بارزانی در تهدید به مجازات معترضانی که خواستار پرداخت دستمزدهای پرداخت نشده خود هستند، را تحلیل نمی کنند.

چرا بحران هایی که از زمان حکمرانی رسمی مسرور و نچیروان بارزانی از چهار سال پیش بر اقلیم کردستان دامن زده است، تحلیل نمی شود؟ بله، هم مسرور و هم نچیروان می‌توانند بغداد را مقصر بدانند اما اگر کردها دیگر نخواهند سرزنش بغداد توسط رهبرانشان را بپذیرند چرا محققان آمریکایی، انگلیسی، فرانسوی، عراقی و کردستان عراق آن را قبول دارند؟ تحلیل صادقانه تر این است که ذکر شود نچیروان بارزانی در کجا کوتاهی کرده و بغداد واقعاً در کجای کار مقصر است. آیا محققان غربی که نچیروان را ستایش می کنند نمی دانند تصمیم او برای صادرات یکجانبه نفت کردستان عراق - اقدامی که اختلافات با بغداد را شعله ور کرد و هم منجر به رای دادگاه داوری پاریس به نفع بغداد و هم تعلیق فروش نفت از طریق ترکیه شد –باعث تضعیف اقتصاد اقلیم کردستان شده است.

 هیچ تحلیلی هم در مورد اینکه آیا نچیروان بارزانی در تعلیق پارلمان، بروز نارضایتی بی‌سابقه عمومی، یا بدتر شدن ارائه خدمات عمومی مقصر است یا خیر، وجود ندارد. احتمالا یکی از مقدس نگاران نچروان بارزانی از خود بپرسد که چرا نچیروان بارزانی، دستمزد کارمندان را نپرداخته اما مجموعه ای ساخته است که زمین آن بیش از چهار برابر بزرگتر از کاخ سفید است؟ یا چرا وقتی آب آشامیدنی در اربیل کمیاب است، مجتمعی که نچیروان ساکن آن است، بیش از ده حلقه چاه دارد؟ هزینه های عمومی بیش از حد نچیروان نشانه وجود یک مشکل بزرگتر است: همزمان که او و مسرور برای کسب اعتبار با هم رقابت می کنند، هر کدام از آنها از بودجه عمومی به عنوان یک صندوقچه مالی شخصی برخورد می کنند. آنها هر دو مرزهای بین منافع عمومی و منافع خصوصی را کمرنگ تر کرده اند. اگر نچیروان بارزانی واقعاً مظهر دموکراسی، روشنفکری و دنباله رو اندیشه لیبرالی در حوزه اقتصادی بود- همان طور که دانشگاهیان و اندیشکده‌ها ترسیم می‌کنند- می بایست امروز شاهد اقلیم کردستان متفاوت تری بودیم.

یک دلیل وجود دارد که مشروعیت نچیروان بارزانی را لکه دار کرده است. اگرچه که همفکران نچیروان می گویند او ئه ندازیاری ئاوه دانی («معمار آبادانی») است اما اکثر کردها اکنون او را ئه ندازیاری کاولکاری («معمار تخریب») می نامند. نچیروان از محققان خارجی برای مقابله با این بینش عمومی استفاده می کند.

شگفت آور است که محققان عراقی و اساتید الگویی را که در آن سیاستمداران عراقی، اغلب در سخنرانی های خود خواستار اتخاذ رویکردهای جدید سیاسی می شوند، تشخیص نمی دهند. نوری المالکی نخست وزیر این کار را انجام داد. حیدر عبادی و مصطفی الکاظمی هم همینطور. حتی صدام حسین دیکتاتور سابق عراق هم این کار را کرد. آیا محققین آمریکایی، انگلیسی و فرانسوی یا روزنامه نگاران ترک واقعاً معتقدند که نچیروان چهره ای متفاوت از آنهاست؟

مشارکت کنندگان در تهیه «نقشه راه برای صلح» برای خود بی اعتباری خریده اند. این که مسائل حکومت اقلیم کردستان و بغداد را در درجه اول یک مسئله قومی بدانیم درست نیست. مطمئناً سایر احزاب کردی هم مخالف این نوع تفکر هستند. ریشه اختلافات آنها در عمل به قوانین نهفته است. بارزانی ها هم عمدا بسیاری از این مسائل را تشدید کرده اند. اظهاراتی مانند «بغداد ورشکسته است» فضای آرامی که هم عراق و هم دولت اقلیم کردستان برای حل بحران مالی و پیگیری جنگ با تروریسم به آن نیاز دارند را تحت تاثیر قرار می دهد.

قبول حق الزحمه یا سفر رایگان در ازای مشارکت، چیزی را عوض نمی کند. ادعای برخی اندیشکده ها که آنها کمک خارجی دریافت نمی کنند تمسخرآمیز است. شاید به طور رسمی این کار را نکنند اما اگر محققین شخصا چنین تحفه هایی را بپذیرند، این هم به نوعی نقض ادعای آنها محسوب می شود. موج بدبینی در اربیل به این دلیل است که رهبران کرد غالبا به تعریف و تمجید علاقه دارند. بنابراین، نسبت دادن چنین عبارات ضعیفی به « دیدگاه استراتژیک» بیهوده و تمسخرآمیز است.

بارزانی ها وقت کافی برای داشتن عملکرد خوب در اختیار داشتند. ممکن است چنین سیاه بازیهایی وجدان سیاستمداران را آسوده کند اما باعث نابودی محققان و روزنامه نگارانی می شود که به سیاستمداران کرد اجازه سوء استفاده از خود را می دهند. اگر واقعا به داشتن نقشه راه نیاز هست، قبل از هر چیز باید برای ایجاد حکمرانی مطلوب اصلاحات واقعی صورت بگیرد و روندی هم برای بازگرداندن دارایی های ضبط شده مردم در پیش گرفته شود.

منبع: مجله نشنال اینترست