کرد پرس- بر اساس اعلام دبیر کل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق از هر 5 دلار صادرات ایران یک دلار آن مربوط به صادرات به عراق است. بررسی داده های گمرکی نشان می دهد که سهم عمده این صادرات مربوط به گاز است. در واقع می توان گفت نزدیک به  50 درصد درآمد صادراتی ایران از عراق مربوط به صادرات برق و گاز است. اما مشکل مهم این است که عراق به دلیل تحریم های آمریکا برای پرداخت پول این دو کالای صادراتی به ایران؛ با مشکل روبرو و از این نظر با فشارهای مضاعفی از سوی آمریکا مواجه شده است.

هر چند عراق همچنان یک شریک سیاسی مهم برای ایران به حساب می آید اما سیاستگذاری های آنان نشان می دهد به صورت جدی در پی یافتن راهی برای کاهش وابستگی خود به گاز و برق ایران هستند تا از فشارهای آمریکا هم رها شوند.

از سوی دیگر صادرات گاز و برق به عراق با توجه به مسائل اقلیمی در ایران، نمی تواند یک صادرات پایدار باشد. راهکار عبور از این مشکل و حفظ سهم از بازار عراق و حتی افزایش آن در رشد تولید و استفاده از ظرفیت های مهم دیگر کشور است و در این میان استان کردستان به دلایل متعدد می تواند نقش ویژه ای را بر عهده بگیرد.

منطقه آزاد بانه و مریوان که در حال حاضر به دلایلی با حواشی هم همراه شده است، اگر به درستی راه اندازی شود و نقشی را که در سیاست های اقتصاد مقاومتی برای نحوه فعالیت این مناطق در نظر گرفته شده است را بازی کند، می تواند از طریق سرمایه گذاری های مشترک با عراق و تولید محصول مشترک، بخشی از نیازهای بازار عراق به کالاهای صنعتی  و خصوصا برقی را پوشش دهد.

یکی دیگر از مشکلات مهم در صادرات ایران به عراق تکیه ایران بر صدور محصولات خام کشاورزی است که هرازگاهی با توجه به سیاست های حمایتی عراق از کشاورزان خود؛ با مشکل و محدودیت مواجه می شود و صادرات پایدار به حساب نمی آید.

راهکار عبور از این مشکل فرآوری محصول است. در حال حاضر صدور خیار، گوجه فرنگی و هندوانه به عراق محدود و صادرات سیب زمینی هم تا اطلاع ثانوی ممنوع است. سئول این است که اگر گوجه فرنگی تولید داخل فرآوری و به رب گوجه، سس یا سایر فرآورده ها تبدیل شود، صادرات آن همچنان محدود خواهد بود؟ پاسخ منفی است.

در مورد فرآورهای خیار، سیب زمینی و ... هم وضعیت همین گونه است. کیفیت کمپوت سازی در ایران در منطقه سرآمد است و کارخانجات ایرانی صاحب نام در عرصه صنایع غذایی بعضا دارای سوابق نزدیک به یک قرن هستند و برندهایی خوشنام به حساب می آیند. سرمایه گذاری این کارخانجات در استان هایی مانند کردستان و آذربایجان غربی با توجه به ظرفیت های کشاورزی و باغی این استان ها و فرآوری محصولات می تواند علاوه بر کمک به اشتغال زایی و تحقق شعار « تولید» در کشور، زمینه دسترسی به بازار مهم صادراتی عراق را به خوبی فراهم کند و ایران هم بتواند کم کم از تکیه بر صادرات گاز و برق به عراق به صادرات محصولات نهایی روی بیاورد.

به نظر می رسد همه ناظران بر ضرورت تغییر ریل صادراتی ایران به عراق متفق القول باشند، در این تغییر ریل اگر ظرفیت های استان کردستان علاوه بر مرز مشترک آن با عراق و پایانه باشماق در نظر گرفته نشود و تولید در استان با اهداف صادراتی در سطح کلان مورد توجه سیاستگذاران قرار نگیرد، اجحافی بزرگ در حق سیاستگذاری تولید در کشور صورت گرفته است. مسئولان اقتصادی استان هم لازم است با لابی گری این ظرفیت ها و پتانسیل ها در سطح کشور مطرح کنند و با ارایه مشوق های تولیدی کارخانجاتی مانند مهرام، بهروز، تک و مانا و.... برای سرمایه گذاری اقماری تحت برندشان در استان کردستان مجاب سازند.