به گزارش کردپرس، برخی موسسات سیاسی غربی به افزایش حضور چین در اقلیم کردستان عراق توجه نشان داده و به تحلیل این مسئله پرداخته اند. حضور چین در اقلیم کردستان عراق همزمان با گسترش شیوع بیماری کرونا افزایش یافت و این کشور محموله های پزشکی به اقلیم کردستان اهدا کرد. این مسئله در کنار گشایش کنسولگری چین در این منطقه کردنشین در عراق، توجه محافل سیاسی را به خود جلب کرد.

جنبه های مختلف ورود چین به مسئله کردها بارها  در محافل سیاسی مورد توجه قرار گرفته و این کشور نیز در برخی مواقع به این مسئله واکنش نشان داده است. بر اساس گزارش چند نشریه خارجی مانند میدل ایست، آسیا تایمز، مدرن دیپلماسی، موسسه مطالعات مدیترانه و موسسه ارتباطات چین با خاورمیانه، یکی از جنبه های حضور چین در خاورمیانه گسترش ارتباطات اقتصادی با کشورهای این منطقه و خودداری از ورود به مسائل سیاسی پر تنش است. بنابراین، اگر چین بخواهد در مناطق کردنشین مانند اقلیم کردستان سرمایه گذاری کند، نگاه مخصوص خود به این مسئله را دارد و زیاد روی مسائل سیاسی حساس مانند مسئله کردها مانور نخواهد داد.

بر اساس گزارش این موسسات، چین در حال حاضر حضوری ملموس در اقلیم کردستان دارد زیرا در صنعت نفت و گاز این مطنقه سرمایه گذاری کرده، کالاهای چینی به وفور در این منطقه یافت می شود، در اربیل کنسولگری دایر کرده و برخی شرکت های ساختمانی و زیرساخت در این کشور علاقه مندی خود را برای سرمایه گذاری بیش از 10 میلیارد دلار در اقلیم کردستان نشان داده اند. اما چیزی که چین تاکنون از ورود به آن خودداری کرده اظهارنظر درباره ارتباطات سیاسی اقلیم کردستان با دولت مرکزی عراق است. برخی کارشناسان معتقدند هر چند چین برای سرمایه گذاری در این مناطق علاقه مند است اما از ورود به مسائل سیاسی در این حوزه ابا دارد که نشانه روشن آن عدم موافقت با دایر شدن دفتر نمایندگی اقلیم کردستان در چین است.

وبایست ارتباطات چین با خاورمیانه، در مقاله ای درباره روابط چین با اقلیم کردستان نوشته است: چین حکومت اقلیم کردستان را به طور کامل به رسمیت نمی شناسد. درست است که چین یک کنسولگری در اربیل ایجاد کرده است اما تاکنون به حکومت اقلیم کردستان اجازه نداده است که دفتر نمایندگی خود را در پکن ایجاد کند. برخی از مسائل زیربنایی این رابطه عبارتند از: (الف) رابطه چین با گروه های اقلیت که منعکس کننده پیچیدگی های سیاست داخلی چین و پیروی از سیاست چین واحد است، (ب) حساسیت داشتن چین نسبت به هر شکلی از تمرکززدایی، (ج) پیروی چین از رویکرد مطلق وستفالیایی یا عدم مداخله و عدم تمایل به پیروی از دکترین قبول مسئولیت حمایت و (د) چین خود را درگیر هیچ موضوع سیاسی در هیچ جای دیگری نمی کند و رویکرد آن فقط بر کسب منافع این کشور متمرکز است.

کاوه محمود، رهبر حزب کمونیست کردستان عراق در مصاحبه ای، از تجربه تلخی در این زمینه یاد کرده است. به گفته او، حزب کمونیست چین در دیدار با هیئتی از احزاب چپ‌گرای کشورهای عرب، پرچم و تصویری از مکان های مهم هر کدام از کشورها را به نمایش گذاشت. یکی از احزاب دعوت شده حزب کمونیست کردستان عراق بود. وقتی نوبت به کردستان عراق رسید، چینی ها پرچم کردستان عراق را به نمایش نگذاشتند بلکه عکسی از ارگ اربیل را همراه با اهتزاز پرچم کردستان عراق بر فراز آن نشان دادند.

اما حوادث اخیر مانند بحران سوریه نشان داده است که چین در برخی موارد از اظهار نظر، هرچند نه چندان شفاف، درباره کردهای سوریه و ارتباط ترکیه با آنها ابایی نداشته است. وزارت خارجه چین، در سال های اخیر و در جریان حملات ترکیه علیه کردهای سوریه واکنش نشان داده و دو بار این حملات را محکوم کرده است. این مسئله ترکیه را خشمگین کرده و آن را در ردیف مداخله چین در مسائل داخلی ترکیه قلمداد کرده است.

رئیس جمهور چین نیز در جریان سفر چند ماه گذشته رئیس جمهور سوریه به این کشور خواستار خروج همه نیروهای غیرقانونی از این کشور شامل آمریکا و ترکیه شده بود.

موسسه کی پی آی در آمریکا نیز اخیرا در مقاله ای، با توجه به این تحولات، احتمال ورود چین به مسئله میان ترکیه و کردها را بررسی کرده است. این موسسه با اشاره به این که چین برخلاف آمریکا، سابقه دخالت نظامی در خاورمیانه نداردف نوشت: ورود این کشور به مناقشه میان کردها و ترکیه می تواند به حل این مسئله کمک کند. از ویژگیهای بارز چین در مقابل کشورهای غربی عدم تمایل چین به اعمال هژمونی فرهنگی و سیاسی بر کشورهای منطقه است که این ویژگی می تواند ترکیه را برای پذیرش نقش چین آماده کند.

با این حال دو مانع اصلی بر سر نقش احتمالی چین در حل مسئله کردها عنوان شده که عبارتند از عدم تمایل چین به ورود به مسائل حساس مانند مسئله کردها و دخالت در امور داخلی کشورهای مختلف و همچنین عدم امکان چین برای ایجاد فضایی متفاوت از فضای ایجاد شده توسط کشورهای غربی در منطقه است.

در عین حال به مواردی همچون تعامل مثبت چین با افغانستان تحت کنترل طالبان پس از خروج آمریکا از این کشور و شکست طرح های کشورهای غربی در منطقه خاورمیانه برای ایجاد تغییرات سیاسی اشاره شده که می تواند فضای مناسبی برای تعامل متفاوت چین با این کشورها و تلاش پکن برای حل مسئله ترکیه و کردها فراهم کند.

موسسه کی پی آی با اشاره به این که منطقه خاورمیانه به آرامش بیشتری نیاز دارد، توصیه کرده است چین با توجه به ویژگیهای مورد اشاره به مسئله کردهای ترکیه ورود کند و با توجه به ابزارهای موفق و اهرم هایی همچون طرح های جهانی مانند طرح کمربند-جاده، برای حل مناقشه ترکیه با کردها هم در داخل این کشور و هم در سوریه ورود کند.