کردپرس

ترکیه از هفتەها پیش، موضوع لشکرکشی گسترده به اقلیم کردستان را تحت عنوان عملیات "پنجه قفل" و به بهانۀ ایجاد حائل امنیتی و مبارزه با پ.ک.ک مطرح کرده بود. امر مهم آن است که ترکیه از ابتدای 2023 که قرارداد 100 سالۀ لوزان به پایان رسیده است در اندیشه تدارک دیدن یک عملیات گسترده نظامی در عمق خاک اقلیم کردستان بوده است. برخی از ناظران، معتقدند که عامل اصلی این حرکت نظامی، دیدگاه افراطی ملی گرایانۀ اردوغان است که ولایت موصل را بخشی از خاک ترکیه می پندارد و در اندیشۀ بازتأسیس امپراطوری عثمانی است و ترکیۀ جدید به طور آشکار، به چند طرح عظیم در اقلیم کردستان چشم دوخته است.

رؤیای فردی اردوغان: بازتأسیس امپراطوری عثمانی

دکتر احمد میره مدیر سابق دستگاە رسانە‌ای لوین پرس و استاد دانشگاه حلبچه در گفتگو با کردپرس، حملات ترکیه به اقلیم کردستان را در چارچوب رؤیای فردی اردوغان دانست و گفت: در واقع ترکیە از زمان تأسیس قدرتی کە خود ترکها آن را ترکیۀ نوین خواندەاند -و از زمان کمال آتاترک آغاز شد- دیدگاهی غاصبانه نسبت به شهرهای کردنشین چە در سوریە و چە در عراق داشتە است. این دیدگاه اشغالگرانە از زمان روی کار آمدن اردوغان بە اوج خود و بە سطح بسیار خطرناکی رسید. بر این اساس می‌توان گفت که تحرکات نظامی ترکیه در چارچوب یک رؤیای فردی و به طور مشخص رؤیایی متعلق به اردوغان تفسیر می‌شود و آن عبارت است از بازتأسیس امپراطوری عثمانی که هزینۀ آن را از نظر ملیتی بر کردها و از نظر سرزمینی بر کردستان تحمیل خواهد کرد. اما موضوعی خطرناکتر از برنامه‌های اردوغان نیز وجود دارد و آن همکاری برخی از نیروهای کردی درون اقلیم کردستان و به طور مشخص مشارکت حزب دمکرات کردستان و بخشی از دولت اقلیم کردستان است که در اختیار این حزب قرار دارد و در چارچوب منافع ترکیه در منطقه از آن استفاده می‌کند. بنده معتقدم که برنامه و منافع ترکیه و حزب دمکرات کردستان، برنامه‌ای مشترک است و هدف آن ضربه زدن به جنبش آزادیخواهانۀ کردها و ضربه زدن به هر نوع جریان سیاسی کردستان است که در راستای خدمت به مشکلات انسان و حل مشکلات دمکراسی و همزیستی مسالمت آمیز در منطقه فعالیت می‌کند.

پیامدهای تهاجم ترکیه به اقلیم کردستان

دکتر احمد میره دربارۀ پیامدهای تهاجم ترکیه به اقلیم کردستان به خبرنگار کردپرس گفت: از جمله پیامدهای حملات ترکیه به اقلیم کردستان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: نخستین پیامد این تهاجمها این است که ساختار قانونی اقلیم کردستان در معرض تهدید جدی قرار خواهد گرفت. پیامد دوم این حملات دخالت مستقیم ترکیه در حکمرانی سیاسی اقلیم کردستان خواهد بود بویژه اکنون محرز شده است که در انتخابات و نقشۀ سیاسی اقلیم کردستان دخالت می‌کند. سومین پیامد آن اثرگذاری بر مدیریت سیاسی در کرکوک است. پیامد چهارم این تهاجم نظامی این است که ترکیه همان گونه که به عمق خاک سوریه و قبرس نفوذ کرده است به عمق خاک عراق نیز نفوذ خواهد کرد و اگر برنامه‌هایش با موفقیت اجرا شود ممکن است در سالهای آینده در اندیشۀ نفوذ به درون خاک ایران نیز باشد. بر این اساس، ضرورت دارد که یک برنامه و ارادۀ منطقه‌ای عظیم برای توقف حملات نظامی ترکیه وجود داشته باشد. زیرا هرگونه پذیرش سیاست کنونی ترکیه هزینه‌های بسیاری بر ملتهای منطقه و سیاست خاورمیانه و جایگاه دولتها و ملتها در منطقه تحمیل خواهد کرد.

موقعیت ژئوپلتیکی ترکیه، عامل تسهیل برنامۀ سیاسی این کشور

ترکیه عضو ناتو است و جغرافیای ترکیه از نظر ژئوپلتیکی در موقعیت بسیار حساسی قرار دارد. بر این اساس، قراردادی نظامی (نوشته و نانوشته) در میان آنان وجود دارد. وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که از دولت ترکیه درخواست کرده‌اند با مقامات عراق و اقلیم کردستان برای عملیات‌ برون مرزی خود هماهنگ شود. برخی از صاحبنظران، این اظهارات متیو میلر را به مثابۀ چراغ سبز آمریکا به ترکیه برای حمله به خاک اقلیم کردستان تلقی کردند. دکتر احمد میره درخصوص روابط آمریکا و ترکیه و دیدگاه واشنگتن دربارۀ حملات ترکیه به خاک اقلیم کردستان به کردپرس گفت: در واقع نمی‌توان گفت روابط ترکیه و آمریکا روابط بدی است. بلکه برعکس، اردوغان در جلب رضایت آمریکا و قربانی کردن کسان دیگر مهارت دارد و قادر است که ارسال نیرو و تجهیزات نظامی اروپا را به اکراین تسهیل کند و از نظر ژئوپلتیکی، همکاری و مشارکت غیرمستقیم در حمایت از سیاست اقتصادی و نظامی آمریکا در منطقه داشته باشد و در حکم یک ناظر بر تسلط ایران و روسیه بر منطقه ایفای نقش کند. موقعیت ژئوپلتیکی ترکیه به پیشبرد برنامه و مرام سیاسی این دولت در منطقه کمک می‌کند.

برادوست، پل میان مناطق کردنشین ایران، عراق و ترکیه

برادوست منطقه‌ای در بخش شمالی مرز ایران- عراق و بخش جنوبی مرز ایران- ترکیە است. این منطقه، از نظر موقعیت جغرافیایی، دارای اهمیتی حیاتی است و مناطق کردنشین ایران، عراق و ترکیه را به هم گره می‌زند. دکتر احمد میره دربارۀ اهمیت منطقۀ برادوست و اصرار ترکیه بر کنترل این منطقه به خبرگزاری کردپرس گفت: بدون شک اکنون در اقلیم کردستان برنامۀ وسیعتری برای نفوذ در خاک اقلیم و تسلط بر مناطق برادوست وجود دارد. این منطقه حساس، هر سه منطقۀ کردنشین ترکیه، عراق و ایران را به هم متصل می‌کند و از نظر فرهنگی، منطقه بسیار حائز اهمیتی برای کردها به شمار می‌آید و نمادی از مقاومت جنبش کردی است و می‌توان آن را پلی میان مناطق کردنشین به شمار آورد که از نظر اقتصادی، میهنی و سرزمینی اهمیتی اساسی دارد و شکستن این پل ملی و سرزمینی، تأثیر بسیار زیادی بر نقشۀ کردستان خواهد گذاشت. نکته قابل تأمل و تعجب، سکوت هر دو دولت عراق و ایران در مورد این تهاجم ترکیه است. اگر چه دولت عراق، پایه‌های ضعیفی دارد اما دولت ایران، دولت قدرتمندی است و قادر است که محدودیتی برای این لشکرکشی ترکیه تعیین کند. اگرچه ممکن است منافع مشترکی در میان این دو دولت وجود داشته باشد اما در نهایت این تهاجمات، تأثیر منفی بر جای خواهد گذاشت. اکنون قندیل و مناطق بادینان در استان دهوک به طور کلی تحت کنترل نیروهای ترکیه است. بر اساس برخی از اطلاعات، 47 درصد از خاک دهوک سقوط کرده است. سقوط این مناطق اثرات بسیار مخربی بر آیندۀ سیاسی اقلیم کردستان و عراق و در نهایت بر ایران و سراسر منطقه خواهد داشت. از این روی همگی با همکاری یکدیگر قادر خواهند بود که این موج اشغالگری و رؤیای فردی اردوغان را متوقف کنند و مانع آن شوند.