به گزارش کرد پرس، عدم وجود زیرساخت هایی چون آب، برق، گاز، تلفن، مراکز اموزشی و درمانی سبب شده نواحی منفصل شهری از داشتن حداقل امکانات زندگی محروم بماند و به رغم اینکه پسوند شهری را به دوش می کشند، اما از نظر خدمات شهری با روستاها برابری کنند.
یکی از شهرهایی که در استان کردستان به شدت با این معضل مواجه است، شهر سنندج است که تقریبا دور تا دور این شهر را نواحی منفصل شهری مانند نایسر، ننله، حسن آباد، دوشان و ... احاطه کرده و در مقابل از هرگونه امکانات زیرساختی، بهداشتی، درمانی، آموزشی، رفاهی، فرهنگی، ورزشی و تفریحی محروم هستند.
در همین راستا خبرگزاری کرد پرس با شیدا حیدریان، رئیس کمیسیون حاشیه شهر و نواحی کم برخوردار شورای اسلامی شهر سنندج گفت و گویی تفصیلی انجام داد تا برنامه های جامع در حوزه مدیریت شهری که برای بهبود و رفع معضلات و مشکلات این مناطق تدوین شده را تشریح کند.
کرد پرس: ریشه های به وجود آمدن معضل حاشیه نشینی در شهر سنندج به کجا بازگشته و شهرداری و شورای شهر در رفع این معضلات چه مسئولیت هایی دارند؟
حیدریان: حاشیه نشینی یکی از نمادهای فقر است و اگر روز به روز شاهد افزایش این نواحی در اطراف شهرهایی مانند سنندج هستیم، این نشان می دهد که تا چه حد وضعیت اقتصادی مردم، اشتغال، مسکن و ... رو به افول است که منجر به گسترش نواحی منفصل شهری می شود.
متاسفانه زمانی که طرح تفصیلی شهر سنندج در دهه های گذشته به تصویب رسیده به این نکته توجه نشده که سنندج به عنوان مرکز استان کردستان می تواند جاذب جمعیت باشد و به نوعی مردم را از شهرها و روستاهای دوردست به خود جذب کند. وقتی این اتفاق می افتد قیمت بالای خرید و اجاره مسکن در سنندج باث می شود کسانی که به این شهر مهاجرت کرده اند نتوانند در سطح شهر ماندگار شوند و ناخواسته به شهرک ها و یا روستاهای نزدیک به شهر نقل مکان کنند.
در طول بازه زمانی این مناطق با افزایش جمعیتی که پیدا می کنند، از آنجایی که صرفا خدمات شهری که دریافت می کنند در حد همان شهرک و روستایی که بوده، تعریف شده، با مشکلات عدیدهای مانند کمبود زیرساخت های شهری و امکانات بهداشتی، درمانی، اموزشی و ... مواجه شوند و همین موضوع باعث می شود که به مرور زمان به یک معضل جدی تبدیل شود که رفع آن نیازمند سال ها زمان و میلیاردها تومان اعتبار باشد.
از آنجا که شهرداری و اعضای شورای شهر نیز در قبال همه شهروندان مسئول هستند، برنامه ها و اعتباراتی را برای رفع بخشی از این معضلات و مشکلات تدوین و تخصیص می دهند اما با توجه به حجم گسترده آنها نمی توانند آنگونه که باید خدمتی ارائه دهند و در کنار این مسائل نیز موانعی وجود دارد که نمی توان به راحتی آنها را کنار گذاشته و ارائه خدمت کرد.
کرد پرس: در صحبت های خود به این نکته اشاره کردید که موانعی برای ارائه خدمت به مناطق منفصل شهری وجود دارد. در خصوص این موانع شفاف تر صحبت کنید؟
حیدریان: در شهری مانند سنندج به واسطه توپوگرافی منطقه همواره با کمبود زمین برای احداث مسکن مواجه هستیم و همین امر باعث شده، مسئولان و دست اندرکاران نتوانند زمینه احداث مسکن ارزان قیمت را برای اقشار کم درآمد فراهم کنند و این یکی از موانع پیش روی ارائه خدمت مناسب به کسانی است که در حاشیه شهرها و نواحی منفصل شهری مجبور به سکنی می شوند.
همچنین روند افزایش جمعیت شهر سنندج از نرخ رشدی که در نظر گرفته شده بود، بسیار سریعتر پیش رفت و همین مسئله باعث شد نتوان همتراز با افزایش نرخ جمعیت، ارائه خدمات مناسب شهری را افزایش داد و اکنون نیز شاهد هستیم در بیشتر نه تنها مناطق کم برخوردار و نواحی منفصل شهری، بلکه در مناطق برخوردار سطح شهر سنندج هم دچار کمبود امکانات رفاهی، آموزشی، فرهنگی، بهداشتی، درمانی و ... باشیم.
در یکی از نواحی منفصل شهری سنندج مانند نایسر، وقتی مردم دیدند که قدرت خرید مسکن را در سنندج ندارند، سرریز جمعیت به این منطقه روی آورد و در بسیاری از مناطق این ناحیه در ابتدا خانه ها ساخته شد و بعد معابر درست شد و یا اینکه بعد از چند سال تازه شرکت های خدمات رسان مانند آب و فاضلاب، برق، گاز و ... برای ایجاد زیرساخت در این نواحی ورود کردند که با توجه به بی نظمی و آشفتگی که به وجود آمده بود، نتوانستند اائه خدمت مناسب داشته باشند.
در حال حاضر ایجاد و توسعه زیرساخت های شهری در این ناحیه بسیار هزینه بر-تر از شهرک ها و حتی شهرهای جدیدی است که در مناطق مختلف کشور و حتی خود سنندج در حال احداث هستند و این مسائل موانع طبیعی برای ارائه خدمت به مناطق منفصل شهری هستند.
کرد پرس: قاعدتا مشکلات و معضلات نواحی منفصل شهری از عهده شهرداری و شورای شهر سنندج خارج است. از این رو به نظر شما دیگر دستگاه های اجرایی چه نقشی در رفع این مشکلات و معضلات می توانند داشته باشند و آیا اساسا پای کار هستند یا خیر؟
حیدریان: در قانون هم رفع مشکلات و معضلات نواحی منفصل شهری بر عهده شهرداری گذاشته نشده و بدون شک مسکن های مقطعی هم که از سوی شهرداری برای بهبود وضعیت این نواحی زده می شود، نمی تواند چاره گشا باشد؛ اگر واقعا عزمی برای حل مشکلات حاشیه نشینی در نواحی منفصل شهری وجود دارد، باید در کنار طرح تفصیلی شهر سنندج، طرحی هم برای ساماندهی نواحی منفصل شهری ارائه شود تا بتوان با دریافت اعتبارات خاص و ویژه برای این مناطق، مشکلات را رفع کرد.
قاعدتا با بودجه و اعتباراتی که شهرداری سنندج دارد، نمی توان انتظار داشت که کار فوق العاده ای در این نواحی انجام شود و شهرداری سنندج به تنهایی قادر به رفع این حجم از معضلات و مشکلات زیرساختی و ... را ندارد. اگر بتوان طرحی توانمندسازی نواحی منفصل شهری و کم برخوردار حاشیه شهرها را تعریف کرد، می تواند اعتبارات و بودجه خاص هم برای اجرای آنها جذب کرد و این تلاش مدیران سطح بالای استان را می طلبد.
در سال های اخیر بسیاری از نهادهای غیردولتی مانند بنیاد برکت، ستاد اجرایی فرمان امام (ره)، خیران و ... برای رفع مشکلات نواحی منفصل شهری به ویژه در ناحیه نایسر ورود کرده اند، اما چون این اقدامات جزیره ای انجام شده، نتوانسته آنگونه که باید این مشکلات را رفع کند و متاسفانه برنامه منسجمی برای این مسئله وجود ندارد.
وقتی طرحی برای ساماندهی نواحی منفصل شهری و حاشیه شهرها ارائه نمی شود، ابزار قدرتی هم برای دستگاه های اجرایی و خدمات رسان برای اینکه خدماتی ارائه نداده اند، وجود ندارد و در وهله اول باید اداره کل راه و شهرسازی برای این مناطق و نواحی طرحی را ارائه و مصوب کند تا بتوان دیگر دستگاه ها را نیز پای کار آورد.
نظر شما