به گزارش خبرگزاری کردپرس، ظاهر سارایی، شاعر، ناشر و ادیب برجستهای ایلامی، در سال ۱۳۴۳ در شهر ایلام متولد شد و پس از اخذ دیپلم، تحصیلات خود را در مرکز تربیت معلم شهید اشرفی اصفهانی کرمانشاه ادامه داد و به کسوت معلمی درآمد. وی تحصیلات خود را در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در دانشگاههای علامه طباطبایی تهران و شهید چمران اهواز ادامه داد و سالها در دبیرستانها و مراکز آموزش عالی ایلام به تدریس پرداخت. او پس از بازنشستگی همچنان به فعالیتهای فرهنگی و ادبی خود ادامه میدهد و امروز به عنوان مدیر نشر زانا یکی از ناشران جریانساز در ادبیات کردی به شمار آمده و در مقام ادیب و پژوهشگر آثار زیادی از شعرای قدیم و جدید را تصحیح و منتشر کرده است و در مقام شاعر صاحب آثاری جاودان و ورد زبان مردم در دو حوزه زبان فارسی و کردی است.
سارایی در زمینه سرایش شعر فارسی و کردی، تألیف کتاب و نگارش مقالات متعدد فعالیت داشته و کتابهایی مانند «به هر چه تازه سلام»، «تصحیح و ترجمه و شرح دیوان غلامرضاخان ارکوازی» و «میرکان (دریچهای به ادبیات شفاهی مردم ایلام)» و... را منتشر کرده است.
وی همچنین در جشنوارههای مختلف ادبی موفقیتهای زیادی کسب کرده است که از آن جمله میتوان به کسب رتبه اول در جشنواره بینالمللی شعر فجر اشاره کرد.
اشعار کُردی ظاهر سارایی در مناطق کردزبان جایگاه ویژهای دارد و با استقبال گستردهای مواجه شده است. او با سرودن غزلها و دوبیتیهای کُردی که سرشار از عاطفه و اندیشههای سیال است، توانسته مخاطبان زیادی را به خود جذب کند. یکی از آثار برجسته او، مجموعه دوبیتیهای «کەلیمە و کەمووتەر» است که به تازگی منتشر شده و شامل ۸۶ دوبیتی با مضامین متنوع است. این دوبیتیها با زبان لطیف و روان، بهرهگیری از واژگان اصیل و تصویرپردازیهای بدیع، توانستهاند جایگاه خاصی در میان علاقهمندان به شعر کُردی پیدا کنند.
همچنین، ظاهر سارایی با سرودن اشعاری مانند «شاکه» که به شاعر کلاسیک ایلامی اشاره دارد، توانسته است ارتباط عمیقی با فرهنگ و تاریخ مناطق کردزبان برقرار کند:
شهکهت هاتیته ده خوالین دۊرێ
تهکهو دایه ده ساێ چهرداخ نۊرێ
دهمئهڵپێچانه ده ههۊرات شێعرت
نیهزانێ قهێر ت مهر خانمهسۊرێ
ظاهر سارایی نقش مهمی در تأسیس و توسعه کانون کُردی هانا و دبیرخانه زبان و ادبیات کردی ایلامی داشته است. او به عنوان یکی از اعضای هیئت مدیره دبیرخانه زبان و ادبیات کردی ایلامی، در اشاعه و نشر زبان و ادبیات کردی ایلامی نقش بسزایی ایفا میکند که این دبیرخانه دائمی امید بسیاری از فعالان حوزه شعر کردی و آموزش زبان مادری را در استان زنده کرده است.
پیشتر، در کانون کُردی هانا که در حوزه هنری ایلام و دوران مدیریت محمدعلی قاسمی راهاندازی شد نیز، ظاهر با برگزاری نشستها و جلسات مختلف، به ترویج و تقویت زبان و ادبیات کردی پرداخت و در کنار دیگر اساتید نسلی نوپرداز و علاقمند به زبان مادری و شعر کردی متولد شد. او با ارائه مقالات و سخنرانیهای متعدد، به بررسی چالشها و فرصتهای پیشروی زبان کردی نیز پرداخته و تلاش کرده است تا این زبان را در میان نسلهای جوانتر حفظ و تقویت کند.
کانون کُردی هانا یکی از مهمترین انجمنهای ادبی در استان ایلام بود که به ترویج و تقویت زبان و ادبیات کردی میپرداخت و در روزگار خود به یکی از پرمخاطبترین انجمنهای ادبی در منطقه تبدیل شد که متأسفانه چراغ رونقش در پنج سال گذشته به خاموشی گرایید و تعطیل شد که بار دیگر با تشکیل دبیرخانه دائمی زبان و ادبیات کردی ایلامی، به همت کسانی چون ظاهر سارایی، حبیب بخشوده، فرهاد شاهمرادیان و... انجمن "بهیان" در ارشاد اسلامی راهاندازی شده و به ملجأ علاقمندان به شعر و ادبیات کردی تبدیل شده است.
گرچه قبلاً آیینهایی برای بزرگداشت و تجلیل از مقام ادبی و فرهنگی این شاعر گرانقدر ایلامی در حد محلی و محفلی و استانی برگزار شده است اما جهت بالندگی هر چه بیشتر ادبیات کردی در ایلام و معرفی مفاخر این استان به سراسر کشور و جهان، شایسته است با نگرشی تازه برنامههای نکوداشت افرادی چون ظاهر سارایی برگزار شود که قطعاً منجر به تقویت سرمایه اجتماعی در استان خواهد شد و در هویت بخشی صحیح به نسل حیران امروز تأثیر جدی خواهد گذاشت. چنین مراسمی میتواند به پاسداشت و تقدیر از تلاشهای او در زمینه شعر و ادبیات کردی و فارسی برگزار شده و همچنین الهامبخش نسلهای جوانتر باشد و جایگاه شعر و ادبیات کُردی در زاگرس جنوبی را تقویت کند.
برای برگزاری چنین بزرگداشتی، میتوان بخشهای زیر را در نظر گرفت:
سخنرانیها و مقالات: دعوت از اساتید و پژوهشگران ادبیات برای ارائه مقالات و سخنرانیهایی در مورد زندگی و آثار ظاهر سارایی.
شعرخوانی: برگزاری جلسات شعرخوانی که در آن شاعران محلی و ملی اشعار خود را بخوانند و همچنین اشعار ظاهر سارایی توسط خود او یا دیگران خوانده شود.
نمایشگاه کتاب: نمایش و فروش کتابهای ظاهر سارایی و دیگر آثار مرتبط با ادبیات کردی و فارسی.
مستند و فیلم: نمایش مستند یا فیلم کوتاهی درباره زندگی و فعالیتهای ادبی او.
موسیقی و هنرهای نمایشی: اجرای موسیقی و نمایشهای مرتبط با اشعار و فرهنگ کردی با تاکید بر کُردی ایلامی.
تقدیر و تجلیل: اهدای لوح تقدیر و جوایز به ظاهر سارایی و دیگر افراد برجسته در حوزه ادبیات کردی و فارسی.
این بخشها میتوانند به غنای مراسم بزرگداشت بیفزایند و فرصتی برای شناخت بیشتر و تقدیر از این شاعر را بزرگ فراهم کنند.
نمونه ای از اشعار کُردی استاد ظاهر سارایی:
وهڵنگهڕێزان خهزانهو زڵمهزاکان شهوه
وهخت کز کردن ده ژێر لاف دڕیاگ خهوه
سرمگ شهو پاشیاگه ده ههناس ڕووزگار
نه دهنگ قیقهێ قهناری، نه دهنگ شاقهێ کهوه
لێو ئاسوو ئهڵزرێ ده هۊرده ئاسارهیل شهو
مهر گوڵ سوو خوهێ بکهێ دهرمان ئێ لهرز و تهوه
ههڵکهدهو کهیم و ههڵهت ها شوون و زهمزهم نادیار
چارهنۊس هاجهر و ئسمایل ئیمه ههر دهوه
ناشِکِر بایهد نهویمن، خاسه دهێ دهورهێ گهنه
وهڵنگ سهونز و ئهور دێز و ئاسمان هالی کهوه!
***
نه ساێْ دار بهڕۊ، نه لێو ِ کشتێ
دو ساڵه عهێدمان شێوێ وه چشتێ
ئهوه دهو «لاو»ه یهیشه دهێ «قڕان»ه
زهمانه گورز شهڕ ڕا ها ده مشتێ
گزارش: یاسر بابایی
نظر شما