به گزارش خبرگزاری کردپرس، صنایع فرآوری محصولات دامپروری به مجموعه‌ای از فرآیندها و فعالیت‌ها گفته می‌شود که به منظور تبدیل محصولات خام دامپروری به محصولات قابل مصرف و با ارزش افزوده انجام می‌شوند. این صنایع شامل فرآوری گوشت، شیر، پشم، چرم، امعا و احشاء، بسته بندی، نگهداری، کشتار و... است.
تعریف و ابعاد فرآوری محصولات دامپروری
صنایع فرآوری محصولات دامپروری به دو دسته اصلی گوشت سفید (مرغ و ماهی) و گوشت قرمز (سبک و سنگین) تقسیم می‌شوند که هر کدام از این دسته‌ها فرآیندهای خاص خود را دارند. گوشت قرمز شامل گوشت گاو، گوسفند، بز، شتر و گاومیش است که در استان ایلام گوسفند در رده اول قرار دارد. فرآوری گوشت قرمز شامل مراحلی چون ذبح و خونگیری، پوست‌کنی و تخلیه شکم، شقه کردن و بسته‌بندی و فرآوری محصولات مانند تولید محصولاتی مانند سوسیس، کالباس، همبرگر و گوشت‌های دودی و خشک شده می شود.
گوشت سفید نیز شامل گوشت مرغ، بوقلمون، اردک و سایر پرندگان است که فرآوری گوشت سفید شامل مراحلی چون ذبح و خونگیری پرندگان، پرکنی و تخلیه شکم، بسته‌بندی و فرآوری گوشت و تقسیم به قطعات کوچک تر و همچنین تولید محصولاتی مانند ناگت، سوسیس و کالباس مرغ و... می‌شود.
فرآوری ماهی نیز شامل مراحل مختلفی است که به منظور حفظ کیفیت و افزایش ماندگاری آن انجام می‌شود مراحلی مانند صید و حمل و نقل، شستشو و تخلیه شکم، فیله کردن و برش ماهی‌ها به قطعات کوچکتر و جدا کردن استخوان‌ها، بسته‌بندی به صورت تازه، منجمد یا کنسروی و دست آخر نگهداری و توزیع ماهی‌های بسته‌بندی شده در سردخانه‌ها و عرضه به بازار است.
فرصتها و موانع ایلام در دامپروری
ایجاد صنایع فرآوری محصولات دامپروری در استان ایلام می‌تواند فرصتها و موانع مختلفی داشته باشد. ایلام دارای ۹۱۸ واحد پرورش دام سبک و سنگین، ۳۸۰ واحد مرغداری و ۲۶۲ واحد پرورش ماهی است که این ظرفیت بزرگ و تولیداتی که مازاد مصرف استان است، ظرفیت بالایی برای توسعه این صنایع در ایلام وجود دارد. وجود تعداد زیادی واحدهای پرورش دام، مرغداری و پرورش ماهی، مواد اولیه کافی برای صنایع فرآوری را فراهم می‌کند و علاوه بر بازار مصرفی داخلی اعم از استان ایلام و سایر استانهای همجوار، همجواری با مرز عراق نیز می‌تواند فرصت‌های صادراتی خوبی را فراهم کند و به رشد صنایع تبدیلی و فرآوری محصولات دامپروری کمک کند. پر واضح است که هر گونه توسعه کسب کار و تکمیل زنجیره ارزش باعث ایجاد مشاغل جدیدی خواهد شد و در خصوص صنعت دامپروری نیز این موضوع صدق می کند و ایجاد صنایع فرآوری می‌تواند فرصت‌های شغلی جدیدی را برای مردم منطقه فراهم کند و فرآوری محصولات دامی می‌تواند به افزایش ارزش افزوده و درآمدزایی بیشتر برای کشاورزان و دامداران منجر شود.
این همه اما با موانعی در داخل استان مواجه است که شاید بخشی از آن متاثر از کل صنعت دامپروری در کشور باشد. نبود زیرساخت‌های مناسب مانند سردخانه‌ها، تجهیزات بسته‌بندی و حمل و نقل می‌تواند مانعی برای توسعه این صنایع باشد و نبود مشوق‌های لازم برای سرمایه‌گذاری و پیچیدگی‌های اداری در صدور مجوزها نیز می تواند باعث عدم ورود کارآفرینان و سرمایه گذاران در این حوزه باشد و این مهم می‌تواند یکی از موانع اصلی باشد. از طرفی نوسانات قیمت مواد اولیه و مشکلات اقتصادی نیز بر این صنعت بی تاثیر نیست و می‌تواند بر روی سودآوری این صنایع تأثیر منفی بگذارد. این صنعت نیاز به نیروی کار ماهر و متخصص بیشتری در زمینه‌های مختلف فرآوری محصولات دامی از تولید تا بسته بندی و توزیع است که به نوبه خود چالش برانگیز است اما حل آن چندان سخت نیست و با برنامه‌ریزی دقیق و همکاری بین بخش‌های مختلف دولتی و خصوصی می‌توان به توسعه پایدار این صنایع در استان ایلام امیدوار بود.
زیرساخت‌های لازم برای صنایع فرآوری محصولات دامپروری
برای راه‌اندازی و توسعه این صنایع، زیرساخت‌های متعددی مورد نیاز است که شامل موارد زیر می‌شود:
تأسیسات و تجهیزات کشتارگاه: شامل تجهیزات ذبح، پوست‌کنی، تخلیه شکم و شقه کردن دام‌ها که در این زمینه در استان ایلام اقدامات خوبی صورت گرفته ولی نا نقطه آرمانی فاصله زیادی دارد.
سیستم‌های نگهداری و سردخانه: برای نگهداری محصولات دامی در دماهای مناسب به منظور جلوگیری از فساد نیازمند توسعه سردخانه ها در استان خصوصا در مرز بین المللی مهران هستیم.
تجهیزات بسته‌بندی: بسته بندی علمی است که به نظر می رسد در تمام اقتصاد استان ایلام به درستی درک نشده و ضعف عمده ای در این حوزه احساس می شود که این مهم در فرآوری دامی که با مسائل بهداشتی سر و کار دارد دارای اهمیت دو چندان است. برای بسته‌بندی محصولات دامی به صورت بهداشتی و مناسب برای حمل و نقل و فروش نیاز به تغییر نگرشها و اراده بیشتری وجود دارد.
سیستم‌های حمل و نقل: شامل وسایل نقلیه مجهز به سردخانه برای حمل و نقل محصولات دامی به بازارها و مراکز فروش باید به تعداد مناسب در شهرستانهایی که قطبیت بیشتری در این حوزه دارند باید تهیه شود.
آزمایشگاه‌های کنترل کیفیت: برای بررسی و تضمین کیفیت محصولات دامی و اطمینان از رعایت استانداردهای بهداشتی وجود چنین آزمایشگاههایی ضروری است و پیشاپیش باید به فکر تامین نیروی انسانی متخصص برای آنها نیز بود.
تأسیسات فرآوری و تولید محصولات جانبی: باید سرفصلهایی برای خرید تجهیزات و ماشین آلات موردنیاز تهیه محصولاتی مانند تولید سوسیس، کالباس، همبرگر، لبنیات و محصولات دودی و خشک شده اندیشیده شده و تسهیلات سرمایه ثابت در اختیار متقاضیان قرار بگیرد.
منابع آب و سیستم‌های آبیاری: برای تأمین آب مورد نیاز در فرآیندهای مختلف تولید و فرآوری به توسعه شبکه آبرسانی این صنایع و همچنین برقرسانی و گازرسانی نیز فکر کرد.
نظر شما