به گزارش کردپرس، یک رسانه مستقل کوچک در منطقه کردستان عراق، پس از ماه‌ها تحقیق فشرده، در تاریخ ۲۶ ژانویه گزارشی درباره دنیای پنهان قاچاق اعضای بدن منتشر کرد. با وجود غیرقانونی بودن این تجارت در قوانین عراق، قاچاقچیان با سوءاستفاده از ضعف نظارتی، از فقر و ناامیدی مردم کسب سود می‌برند. این معضل برای بسیاری آشکار است، اما تعداد کمی از رسانه‌های محلی به آن پرداخته‌اند زیرا نگرانند که منافع قدرتمندانی را که در جلوگیری از آن کوتاهی کرده‌اند، به خطر بیندازند.
سورکو محمد، سردبیر خبرگزاری Peregraf News که این گزارش را منتشر کرده، می‌گوید: «احزاب حاکم منابع مالی گسترده‌ای در اختیار دارند که به آن‌ها امکان می‌دهد گفتمان عمومی را شکل دهند و در عین حال فساد و سوءمدیریت را پنهان کنند. روزنامه‌نگاری مستقل همواره تلاش کرده است تا در برابر این نفوذ، تعادل برقرار کند.»
در آن سوی جهان، وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که در راستای سیاست «اول آمریکا» دولت ترامپ، بررسی همه کمک‌های خارجی را آغاز کرده است. این تصمیم ضربه شدیدی به برنامه‌های بشردوستانه و توسعه‌گرایانه در سراسر جهان وارد کرد. دستورات توقف فعالیت به سرعت به صندوق‌های ایمیل سازمان‌های وابسته به واشنگتن ارسال شد و حمایت مالی آمریکا که زمانی یک امتیاز محسوب می‌شد، یک‌شبه به یک مشکل تبدیل شد.
رسانه‌های مستقلی مانند Peregraf در اقلیم کردستان عراق اکنون با تبعات این تصمیم دست‌وپنجه نرم می‌کنند. این رسانه با بودجه محدودی از بنیاد ملی برای دموکراسی (NED) فعالیت می‌کند و تیم کوچک آن تلاش می کند تا اخبار را به شکلی بی‌طرفانه و دقیق پوشش دهد و جامعه را آگاه سازد.
رسانه‌های مستقل، صدای مشکلات مردم
این رسانه‌ها به شکلی منسجم و عمیق به موضوعاتی می‌پردازند که اغلب رسانه‌های وابسته به احزاب از آن‌ها چشم‌پوشی می‌کنند. آن‌ها مشکلات حوزه بهداشت عمومی، زیرساخت‌ها، محیط زیست، فقر و بحران مالی دولت اقلیم کردستان را بررسی می‌کنند. همچنین، خشونت و تبعیض علیه زنان و اقلیت‌ها را پوشش داده و در کنار مشکلات، موفقیت‌های جامعه را نیز برجسته می‌کنند. علاوه بر این، این رسانه‌ها بهترین منابع خبری درباره نقض آزادی مطبوعات و حقوق بشر هستند.
مقالاتی که به فساد اختصاص دارند، در میان مردمی که روزبه‌روز ناراضی‌تر می‌شوند، بسیار محبوب هستند. زریان محمد، عضو هیئت‌مدیره رادیو Deng، که این رسانه نیز با کاهش بودجه مواجه شده، می‌گوید: «بدون وجود رسانه‌های مستقل، هرگونه صحبت درباره آزادی در اقلیم کردستان ناقص و معیوب خواهد بود.» او این تصمیم واشنگتن را عقب‌نشینی از تعهدات دیرینه آمریکا می‌داند.
او افزود: «کشوری مانند ایالات متحده باید درباره وجود رسانه‌های مستقل و جامعه مدنی فعال در عراق و سراسر جهان جدی‌تر عمل می‌کرد. ما نگران هستیم که آمریکا شرکای خود را رها کرده باشد.»
رسانه‌هایی که به سیاست آلوده شده‌اند
اکثر رسانه‌های اقلیم کردستان برای تأمین مالی با چالش‌های جدی روبه‌رو هستند. با اینکه پول زیادی در بخش رسانه‌ای این منطقه جریان دارد، اما این پول‌ها معمولاً با وابستگی‌های سیاسی همراه هستند.
رسانه‌های وابسته به احزاب، صحنه رسانه‌ای اقلیم را تحت سلطه دارند. تصمیمات سردبیری در این رسانه‌ها اغلب بر اساس اولویت های حامیان سیاسی‌شان گرفته می‌شود. رویدادهای مهمی مانند اعتراضات مردمی، بسته به اینکه چه کسی در طرف مقابل قرار دارد، یا به‌شدت پوشش داده می‌شوند یا کاملاً نادیده گرفته می‌شوند. روزنامه‌نگاران نیز از ترس تعقیب های قضایی یا اخراج، خودسانسوری می‌کنند.
تلاش رسانه‌های مستقل برای بقا
هیچ آمار شفافی در مورد اینکه احزاب سیاسی اقلیم کردستان و نهادهای وابسته به آن‌ها چه میزان برای تجهیز رسانه‌هایشان با جدیدترین فناوری‌ها و استخدام نیروی انسانی هزینه می‌کنند، وجود ندارد. تمامی احزاب اصلی، شبکه‌های خبری خود را تأمین مالی کرده و کمپین‌های گسترده‌ای را در فضای مجازی به راه انداخته‌اند که اغلب اطلاعات نادرست منتشر می‌کنند.
در این میان، رسانه‌های مستقلی مانند Peregraf، رادیو Deng، Draw Media و KirkukNow تلاش می‌کنند که خارج از این سیستم فعالیت کنند و اخبار را در راستای منافع عمومی منتشر کنند. با این حال، تبلیغات و پول پاشی های حزبی بیشتر منابع خبری محلی را تحت تأثیر قرار داده و رسانه‌های مستقل را مجبور کرده است که برای ادامه فعالیت خود به منابع تأمین مالی خارجی متوسل شوند.
زریان محمد، عضو هیئت‌مدیره رادیو Deng، می‌گوید: «بهترین راه برای حفظ استقلال رسانه ما، دریافت کمک از سازمان‌های بین‌المللی بود که به آزادی، رسانه‌های آزاد، جامعه مدنی قوی، حکمرانی خوب و ترویج حقوق بشر علاقه‌مند هستند.» این رسانه در ۱۲ سال گذشته از حمایت مالی NED برخوردار بوده است.
آینده‌ای نامشخص برای رسانه‌های مستقل
هنریک اندرسن، مدیر برنامه عراق در سازمان International Media Support (IMS)، تخمین می‌زند که کل کمک‌های مالی برای رسانه‌های مستقل عراق از سوی تمامی اهداکنندگان بین ۲ تا ۳ میلیون دلار است که بین کمتر از ۱۰ رسانه واقعاً مستقل تقسیم می‌شود.
او می‌گوید: «این بودجه تأثیر بسیار بزرگی دارد. توسعه رسانه‌های مستقل یک روند تدریجی است که تنها زمانی می‌تواند محقق شود که رسانه‌های محلی، مسائل حیاتی را برای مردم و سیاستمدارانشان مطرح کنند.»
روزنامه‌نگارانی که با نشریه Inkstick صحبت کردند، تأکید داشتند که نقش آن‌ها این است که حقایق را برای مردم آشکار کنند، به‌ویژه در شرایطی که بسیاری از مسائل به عمد پنهان می‌شوند. اما بدون تأمین مالی، ادامه فعالیت آن‌ها دشوار خواهد بود.
سلام عمر، خبرنگار رسانه مستقل KirkukNow، می‌گوید: «ما مانند یک دیده‌بان عمل می‌کنیم. در صورت ادامه این وضعیت، ده‌ها – شاید صدها – گزارش مهم را از دست خواهیم داد.»
سیاست‌های ترامپ و آینده رسانه‌های مستقل
دولت ترامپ اعلام کرده است که می‌خواهد دستگاه سیاست خارجی آمریکا را بازبینی کند، چرا که آن را پرهزینه، دچار انحراف از مأموریت اصلی و اتلاف مالیات مردم می‌داند. تامی بروس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، در تاریخ ۶ مارس به خبرنگاران گفت: «اگر برنامه‌ای قطع شده باشد، دلیلش این است که یا به منافع آمریکا خدمت نکرده، یا ما را امن‌تر، باثبات‌تر و ثروتمندتر نکرده است.»
منتقدان معتقدند که این کمک‌های خارجی، علیرغم کاستی‌هایی که داشته‌اند، در نهایت به نفع آمریکا و امنیت آن بوده‌اند و قطع آن‌ها نتیجه معکوس خواهد داشت.
این کاهش بودجه در آمریکا، بریتانیا و برخی کشورهای اروپایی، شوک‌هایی را به بخش‌های بشردوستانه و توسعه‌ای وارد کرده و آسیب‌پذیری تکیه بیش از حد بر یک منبع تأمین مالی را آشکار ساخته است. برخی رسانه‌های مستقل در کردستان عراق در برابر این وضعیت آسیب‌پذیرتر از دیگران هستند.
سلام عمر، خبرنگار KirkukNow، می‌گوید: «این یک ضربه بسیار بزرگی به آمریکا خواهد بود – و همچنین به ارزش‌هایی که ما با آمریکا در زمینه‌هایی مانند دموکراسی، تنوع، حقوق اقلیت‌ها و ایجاد یک جامعه صلح‌آمیز به اشتراک می‌گذاریم.، زیان می رساند.»
منبع: نشریه اینک استیک
نظر شما