بە گزارش کردپرس، هفتە گذشتە شهر اربیل مرکز اقلیم کردستان، هدف تعدادی موشک قرار گرفتە و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اعلام کرد کە این موشک ها مراکز جاسوسی و پایگاه های نظامی اسرائیلی در اربیل را هدف قرار دادە؛ اما مقامات اقلیم اعلام کردند این موشک ها بە اهداف غیرنظامی و ساکنان شهروندان و منزل شخصی یک سرمایە دار برجستە اقلیم برخورد کردە است.

این سرمایە دار برجستە شیخ باز کریم برزنجی مدیر اجرایی شرکت کار گروپ و از چهره های برجستە و شناختە شدە حوزە نفت اقلیم است و سایت خبری درو میدیا در گزارشی بە بررسی این شخصیت و فعالیت های وی پرداختە است.

شیخ باز فارغ التحصیل دانشگاه صنعتی است و هیچ مدرک مرتبطی با حوزە نفت ندارد، اما با این حال فقط از طریق دریافت اجارە خط لولەنفت اقلیم کردستان در روز یک میلیون دلار و در هر ماه 30 میلیون و در سال 360 میلیون دلار درآمد کسب می کند و بە جز آن، نفت کرکوک را تصفیە و بخشی از آن را صادر می کند و بزرگترین میدان نفتی اقلیم کردستان را نیز در اختیار دارد و اکنون موشک های شلیک شدە از سوی ایران، وی را در سطح جهان مطرح کردە است.

موشک های ایرانی و شیخ باز

روز 13 مارس، ایران اربیل را هدف حملە موشکی قرار دارد و پس از انتشار اخبار مشخص شد کە در این حملە ویلای شخصی شیخ باز هدف قرار گرفتە است و ایران نیز اعلام کرد محلی کە هدف قرار گرفتە، پایگاه دستگاه اطلاعاتی اسرائیل "موساد" بودە، اما این موضوع از سوی مقامات و مسئولین اقلیم تکذیب شدە و آنان تاکید می کنند کە این محل فقط مسکن یک خانوادە کرد اهل اربیل بودە و موساد هیچ حضوری در اقلیم کردستان ندارد و در حال حاضر نیز ویلای شیخ باز بە صورت ویرانە ای باقی ماندە کە کمیتە ها و هیئت های تحقیق در سطح عراق و جهان از آن بازدید کنند و گزارش خود در این مورد را ارائە دهند.

این واقعە نام شیخ باز در رسانە های جهان مطرح ساخت و این در حالی است کە مردم اقلیم کردستان اطلاع چندانی در مورد آن ندارند.

شیخ باز کیست؟

وی علاقە چندانی بە حضور در رسانە ها ندارد و کمترین مصاحبە را با روزنامە نگاران انجام دادە و بە همین دلیل علیرغم اینکە سرمایە دار بزرگی است، اما مردم چیز زیادی در مورد او نمی دانند.

باز کریم برزنجی بیش از 50 سال سن داشتە و اهل شهر اربیل است و اولین بار در سال 1999 میلادی و بنا بە برخی روایات در سال 1992 شرکتی ساختمانی را تاسیس کردە و در زمینە بازسازی ساختمان مدارس بە فعالیت پرداختە و مدتی نیز در سازمان امداد وابستە بە سازمان ملل کار کردە و سقوط رژیم بعث صدام در سال 2003 میلادی فرصت مناسب را برای شیخ باز فراهم ساخت کە بتواند سرمایە خود را از طریق همکاری با آمریکایی ها در حوزە بازسازی عراق، افزایش دهد، نام شیخ باز در یکی از مدارک محرمانە آمریکا کە در سایت ویکیلیکس منتشر شد؛ وجود دارد و وی با شرکت توسعە بین المللی (USAID)همکاری کردە و در صنعت ساختمان سازی نیز با شرکتهای ترکی وارد شراکت شده و سپس بە حوزە نفت ورود پیدا کرد.

شیخ باز در یکی از معدود گفتگوها با یکی از رسانە های غربی در مورد شرکت کار گروپ می گوید:" ادارە نفت تا سال 2003 در انحصار دولت بودە و از این سال به بعد بخش خصوصی وارد این حوزە شدە و ما در شرکت کار شروع بە جمع آوری تیمی برای مشارکت در حوزە نفت کردیم و در یکی از مزایدە های وزارت نفت عراق شرکت کردە و برندە شدیم و اولین شرکت عراقی بودیم کە توانست قرارداد یکی از میادین نفتی را بە دست آورد، کە عبارت بود از قرارداد میدان نفتی خورملە در سال 2004."

با وجود اینکە خود شیخ باز اعلام می کند کە از سال 2004 وارد فعالیت های نفتی شدە، اما اطلاعاتی وجود دارد مبنی بر اینکە سابقە فعالیت های نفتی وی بە دوران رژیم بعث صدام باز می گردد، یعنی بە زمانی کە وی بە همراه خانوادە اش در بغداد زندگی کردە و بر اساس اطلاعاتی کە سایت درومیدیا کسب کردە، شیج باز در وقایع 31 اوت 1996 نقش میانجی را میان رژیم صدام و حزب دمکرات ایفا کردە و در زمانی کە فروش نفت عراق ممنوع شدە بود وی نفت استخراج شدە برخی میادین نفتی عراق را از طریق تانکرهای نفت کش بە اقلیم کردستان منتقل و از طریق گذرگاه مرزی ابراهیم خلیل بە ترکیه فرستادە است.

شرکت کار گروپ کە از سوی شیخ باز ادارە می شود، در حال حاضر ادارە خط لولە هایی کە نفت اقلیم کردستان را بە خارج منتقل می کنند، در بخشی کە در خاک اقلیم قرار دارد؛ در دست دارد و مالک 40 درصد این خط لولە است و 60 درصد باقی ماندە نیز متعلق بە شرکت نفتی روسنفت بودە و احداث این خط لولە دست شیخ باز را در حوزە نفت اقلیم دراز کرد.

بنا بە گزارش های شرکت حسابرسی دیلویت کە فعالیت های نفتی اقلیم کردستان را بررسی می کند، دولت اقلیم در نیمە اول سال 2021 بە میزان 76 میلیون و 869 هزار و 888 بشکە نفت خام را بە ارزش 4 میلیارد و 108 میلیون و 404 هزار و 110 دلار بە فروش رساندە و از این مبلغ 454 میلیون و 413 هزار و 772 دلار معادل 11.1 درصد از درآمدهای نفتی برای پرداخت اجارە خط لولە انتقال نفت هزینە شدە و با این حساب میزان 40 درصد از هزینە اجارە خط لولە نفت بە شرکت شیخ باز اختصاص دادە شدە و طی مدت مذکور (یعنی طی شش ماه ابتدایی 2021) شیخ باز 181 میلیون دلار از این درآمدها را کسب کردە است.

در مجموع شیخ باز فقط از طریق دریافت اجارە خط لولە نفت، در هر روز یک میلیون دلار و در هر ماه 30 میلیون دلار و سالانه 360 میلیون دلار را بە دست می آورد.

بە جز این شرکت شیخ باز میدان نفتی خورملە را در اختیار دارد کە روزانە 175 هزار بشکە نفت از آن استخراج می شود و درآمد نفتی این میدان در ماه گذشتە میلادی بە 400 میلیون دلار رسیدە و از سوی دیگر بنا بە گفتە نخست وزیر اقلیم کردستان 43 درصد از درآمدهای نفتی اقلیم بە شرکت های نفتی اختصاص می یابد و بر این اساس 43 درصد درآمد نفتی میدان خورملە معادل 170 میلیون دلار بە شرکت کار و شخص شیخ باز اختصاص دارد

میدان نفتی خورملە در مناطق مورد مناقشە میان اربیل و بغداد قرار دارد، اما از سوی دولت اقلیم کردستان ادارە و کنترل می شود.

در سال 2014 میلادی داعش بە اطراف کرکوک حملە کردە و نیروهای ارتش عراق در مقابل این سازمان گریختە و نیروهای پیشمرگ اقلیم کردستان در نبرد با داعش کنترل این مناطق را در اختیار گرفتند و این شرایط فرصتی طلایی را برای شرکت شیخ باز فراهم ساخت کە در چارچوب قراردادی با وزارت منابع طبیعی دولت اقلیم کردستان و با حمایت های حزب دمکرات کردستان، وارد حوە نفت کرکوک شدە و دو میدان نفتی بای حسن و هافانا را در اختیار گرفتە و روزانە 300 هزار بشکە نفت کرکوک را از طریق خط لولە نفت اقلیم کردستان بە بندر جیهان ترکیه صادر کرد و بە فروش رساند.

پس از وقایع 16 اکتبر سال 2017 و خروج نیروهای پیشمرگ از کرکوک، نیروهای عراقی بە کرکوک بازگشتند و کنترل این دو میدان نفتی از دست شرکت کار خارج شد، اما این واقعە نیز دست شرکت را از نفت کرکوک کوتاه نکردە و بنا بە توافق های میان وزارت نفت عراق و شرکت کار در حال حاضر:

روزانە 100 هزار بشکە نفت کرکوک بە پالایشگاه کَلَک متعلق بە شرکت کار تحویل دادە شدە و این شرکت نفت تصفیە شدە را بە موصل و اطراف آن منتقل می کند و در ازای تصفیە هر بشکە نفت 10 دلار دریافت می کند، یعنی درآمد تصفیە نفت کرکوک برای این شرکت 30 میلیون دلار در ماه است.

در حال حاضر روزانە 90 هزار بشکە نفت کرکوک از طریق خط لولە نفت اقلیم کردستان بە بندر جیهان ترکیه صادر می شود و درآمد حاصل از آن بەشرکت ملی فروش نفت عراق (سومو) دادە می شود، اما اجارە این خط لولە برای صادرات نفت کرکوک متعلق بە شرکت کار است کە برای هر بشکە نفت 10 دلار تعیین شدە در ماه بە 27 میلیون دلار می رسد.

شیخ باز فارغ التحصیل دانشگاه صنعت بودە و هیچ مدرک تحصیلی مرتبط با نفت ندارد، کسانی کە وی را از نزدیک می شناسند، شیخ باز را فردی خیر و بخشندە توصف می کنند کە امور خیر بسیاری انجام دادە و کمک زیادی بە نیازمندان می کند، وی قبلا بە عنوان دوست نچیروان بارزانی رئیس اقلیم (نخست وزیر پیشین) شناختە می شد، اما اکنون و پس از تشکیل دولت جدید اقلیم کردستان بە مسرور بارزانی نخست وزیر اقلیم نزدیک شدە و پیشتر نیز از سوی مقامات حزب دمکرات بە فساد مالی متهم می شد.

روز 24 فوریە 2019 مسرور بارزانی نشستی را با هیئتی مذاکرە کنندە اقلیم کردستان کە برای گفتگو بر سر نفت و بودجە با دولت عراق بە بغداد اعزام می شد،انجام دادە و شیخ باز نیز در این نشست دیدە شد و حضور وی در نشست نخست وزیر و هیئت مذاکرە کنندە اقلیم بلافاصلە بە بحث روز و تیتر رسانە های داخلی اقلیم تبدیل شد و با توجە بە اینکە در آن زمان منصب وزارت منابع طبیعی اقلیم خالی بود، حضور شیخ باز در این نشست بە معنای نامزدی وی برای تصدی این منصب و جایگزینی آشتی هورامی وزیر پیشین منابع طبیعی تلقی شد.

در همان مقطع آوات شیخ جناب وزیر دارایی اقلیم کە از حزب جنبش تغییر است، گفت بود:" ای کاش ما چند شخصیت دیگر مانند شیخ باز را در سطح توانایی های وی داشتیم." این توصیف وی از شیخ باز شباهت بسیاری بە توصیف فاضل میرانی دبیر دفتر سیاسی حزب دمکرات از آشتی هورامی داشت کە گفتە بود:" وزیر نفت ما یکی از زیرک ترین و باهوشترین وزرا در خاورمیانە است.

گزارش: شیوا فکوریان