ابتدای دهه ی ۶۰ بود که یک روز در غرفه یکی از سینماهای مشهد، کاستی را دیدم که با صدای خواننده ای بنام علیئی و لهجه غلیظ کُردی کرمانشاهی ارائه می شد و ترانه مردان خدا بین آنونس های تبلیغی پخش می شد که مشتاقان را به سوی گیشه فروش می کشاند. خراسانی ها استقبال شدیدی از این اثر داشتند، چشمگیری اثر آنجا بود که دوستان دست اندر کار فروش کاست چون از روی اصل اثر کپی می زدند و بی خیال حقوق مصنف و مولف بودند (چون آن وقت ها معنایی نداشت) روی کاست هایی که در دو گونه ارزان دو تومنی و گران پنج تومنی بود ازمحل فروش این اثر کلی سود به جیب می زدند!

در این ارائه اولیه، ترانه سلطان سرجم هم اجرا شده بود که از آثار زیبای این مجموعه بود اما بعد از دو ماه بطور کلی اثر صوتی نایاب شد. یک سال بعد دوباره این اثر به صورت شیک تر و با طراحی و لیبل برچسب شده با صدای سیدجلال محمدیان به بازار آمد که تولیدش را بنیاد هنری جانبازان و مستضعفان به عهده داشت که آن زمان استاد شاهنگیان سرپرستی اش را به عهده داشت، اما این بار ذکر سلطان سرجم از مجموعه حذف شده بود ولی تنظیم و ضبط بسیار دقیق تر و با کیفیت تر شده بود؛ به ویژه که افزون بر ترانه مردان خدا ذکر زیبای خلوت خاص از سیدصالح ماهیدشتی هم در آن جلوه خوبی با صدای سیدجلال پیدا کرده بود.

دو سال بعد که اثر مردان خدا را سیدجلال در صدا و سیما بصورت لیپ سینک تصویری اجرا کرده بود، این ترانه توسط استاد سیاوش نورپور و با تنظیم و همکاری استاد پورناظری و خوانندگی استاد شهرام ناظری به بازار ارائه گردید. این بار اجرای ذکر ترانه خلوت خاص در اجرای ناظری قوی تر بود اما در اجرای مردان خدا چندان قدرتمند نبود.

سید جلال محمدیان را هنوز بسیاری با ترانه مردان خدا می شناسند.

از ویژگی های این اثر این بود که جوانان کُرد کرمانشاهی در یک حرکت فرهنگی همدلانه با استادی و فراست نورپور و پورناظری با بهره از موسیقی آیینی جم‌خانه‌ای خود و به‌روزآوری نغمه ها، کاری بسیار زیبا و مخاطب پسند پدید آورده بودند که در غوغای کمبودهای هنری آن دوره، از فراوانی رویکرد مخاطب بهره برد. سرنوشت ترانه به گونه ای شد که در پخش سیمای آن زمان در موقعیت های پیروزی بر دشمن و یا مناسبت های ویژه حماسی آن را با تصاویر رزمندگان و سلحشوران می آمیختند و کلیپ گونه هایی ساخته و ارائه می کردند که به طور کلی مسیر درک و دریافت مخاطب را به سمت و سوی همدردی و همذاتی با جبهه ها می برد.

و اینک پس از سال ها این اثر که گونه ای نوستالژیک صوتی دهه ی اول انقلاب اسلامی به شمار می آید با صدای همایون شجریان به اجرا درآمده است، حال در آینده چه سرنوشت دیگری پیدا کند نمی دانم فقط امیدوارم پایش به راک و ترنس و متال و این گونه ها کشیده نشود.

درادامه شعر مردان خدا را که با صدای استاد سید جلال محمدیان جاودانه شد می خوانیم، هنرمندی که که سال هاست انزواگزین شده.

مردان خدا پرده‌ پندار دریدند
یعنی همه جا غیر خدا یار ندیدند
هر دست که دادند از آن دست گرفتند
هر نکته که گفتند همان نکته شنیدند
جمعی به در پیر خرابات خرابند
قومی به بر شیخ مناجات مریدند
فریاد که در رهگذر آدم خاکی
بسی دانه فشاندند و بسی دام تنیدند
همت طلب از باطن پیران سحرخیز
زیرا که یکی را ز دو عالم طلبیدند
(فروغی بسطامی)

*نویسنده و تهیه کننده صدا و سیما