به گزارش کُرد پرس، حسن دانایی‌فر سرمایه گذاری های مشترک دو کشور به ویژه در دوران پسا کرونا را یکی از عوامل موثر در توفیق روابط اقتصادی دو کشور دانست و ابراز امیدواری کرد که میزان مبادلات تجاری دو کشور به ۲۰ میلیارد دلار در سال برسد.

دانایی‌فر در عین حال وجود ۱۵ کشور همسایه با نیازهای متنوع را یکی از موقعیت های کشورمان برای سر و سامان دادن به صادرات خود ارزیابی کرد و با بیان اینکه "هر کدام از این همسایه ها برای کشورمان یک فرصت تلقی می شوند"، در خصوص برخی ادعاها مبنی بر نقش عراق در دور زدن تحریم ها گفت که اگرچه عراق یکی از مهمترین پنجره های ما به بازارهای جهانی است، اما تنها پنجره نیست.

سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در عراق در پاسخ به سوالی در مورد روابط ایران و عراق در دوره مصطفی الکاظمی گفت: به روابط بین ایران و عراق باید از دو زاویه پرداخت؛ یکی مفهوم روابط بین دو کشور است که باید تعبیر روند و مسیر را برای آن به کار برد. دو همسایه یک هزار و ۴۰۰ کیلومتر مرز مشترک دارند. به علاوه به خاطر زمینه های مختلف تاریخی، دینی، مذهبی، فرهنگی و اجتماعی نوعی در هم تنیدگی در روابط بین دو کشور از شمال تا جنوب وجود دارد. این بخشی از موضوع روابط است.

وی افزود: بخش دیگر به نگاه رهبران عراق از جمله رئیس جمهوری، نخست وزیر، رئیس پارلمان و دیگر مقاماتی که معمولا ثابت هم نیستند، باز می‌گردد. بخش دوم که مانند بخش اول حقیقت روابط دو کشور است، می تواند فراز و نشیب‌هایی را به همراه داشته باشد. این فراز و نشیب‌ها متاثر از عامل دوم است و تا حدودی هم می‌تواند در روند اصلی روابط و نگاه روندی به روابط دو کشور تاثیر گذار باشد. اما به اعتقاد من، برآیند هر دو اینها نشان می دهد که یک روابط نسبتا پایدار متنوع و با توجه به شرایط منطقه همچنان وجود خواهد داشت.

وی گفت: در ارتباط با آقای الکاظمی فکر می‌کنم که او به عنوان یک سیاستمدار به درستی اهمیت بین روابط بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عراق را می‌داند و تلاش ایشان بر این است که عوامل سلبی و منفی تاثیرگذار در روابط بین دو کشور به وجود نیاید. نوع نگاه آقای الکاظمی به این معنی است که وی می خواهد نوعی توازن در روابط و اهمیت ایران به عنوان همسایه شرقی عراق ایجاد کند و ایشان به آن اهتمام دارد و ایران هم علاقه‌مند است که همچنان روابط خود را در زمینه‌های مختلف با عراق توسعه دهد و تنوع بیشتری پیدا کند و بخصوص شرایط کنونی که عراق دارای برخی از مشکلات مانند مشکل عمومی کرونا و کاهش قیمت نفت است که دیگر کشورهای تولید کننده و صادر کننده نفت نیز با آن مواجه هستند و موجب کاهش سرانه ملی و رشد منفی برای اقتصاد همه کشورها در دنیا شده است.

به گفته دانایی فر، در همین حال در کنار اینها مشکلات ذاتی خود عراق مانند اختلافات سیاسی، مسائل امنیتی و خروج نیروهای آمریکایی وجود دارد که در مجموع ایران برغم این شرایط علاقه مند به گسترش روابط در زمینه‌های مختلف است. امیدواریم که روابط بین دو کشور همانند گذشته بلکه بیشتر تقویت شود و به مسیر نهایی خود برسد.

سفیر سابق ایران در عراق در مورد آینده روابط اقتصادی دو کشور را با توجه به مساله داعش و بازگشت رقبای سنتی به بازار عراق، گفت: اول این که در حال حاضر عراق یکی از بزرگ ترین مقاصد تولیدات و کالاهای ایرانی به حساب می آید و شاید عراق در رتبه اول یا دوم بازار مقصد تولیدات ایران باشد. لذا عراق به عنوان یک مقصد نهایی برای بازار کالاهای ایران، باید دارای روابط بسیار خوب و گسترده ای با کشورمان باشد که این وضعیت برقرار است و با وجودی که معضلاتی مانند کرونا مشکلاتی از جمله در گذرگاه های مرزی ایجاد کرده است و بر روابط اقتصادی تاثیر منفی گذاشته است بیشترین حجم صادرات ما همچنان به عراق است و پیش بینی می‌شود با تلاش‌های صورت گرفته در مرزها که برخی از آنها بازگشایی شده و سایر مرزها نیز با تلاش هایی که در حال انجام است، بزودی گشایش خواهند یافت، بتوانیم حجم صادرات را نسبت به قبل نیز افزایش دهیم.

باید به دنبال سرمایه گذاری های مشترک برویم

دانایی فر افزود: ‌ ما برای ماندگاری در روابط اقتصادی با عراق صرف نظر از رقبا که همیشه وجود دارند، نیازمند سرمایه‌گذاری های مشترک هستیم. منطق فعالیت های اقتصادی ایجاب می‌کند که ما قیمت، کیفیت، سرعت تامین کالا، تضمین استمرار و وصول به موقع آنها را در نظر بگیریم. همچنین سرمایه گذاری های مشترک نیز اهمیت دارد چرا که سود، انتفاع و درآمد مربوطه برای طرفین در شکل سرمایه گذاری بیشتر است.

وی افزود: ما باید به سمت سرمایه گذاری مشترک پیش رویم. البته مساله داعش و حوادث پسا داعش و الان موضوع کرونا تاثیر خود را گذاشته و شرایط سرمایه گذاری مشترک و غیرمشترک در عراق را دچار مشکل و سخت کرده است. در عین حال، ‌ هزینه های تولید انرژی در عراق از جمله تامین آب، کارگر و مهندس چندین برابر هزینه‌های تولید انرژی در ایران است و به همین خاطر اقتصادی ترین نوع شکل گیری سرمایه گذاری مشترک با طرف‌های عراقی در ایران است و محصول آن می‌تواند به عراق به نسبت سهامی که وجود دارد، منتقل شود.

دانایی فر افزود: از دیدگاه ما در شرایط کنونی با توجه به مشکلات خاصی که در عراق وجود دارد و به آنها اشاره شد، این کشور نمی تواند بخش اقتصادی خود را متحول کند، اما عراق به عنوان یک بازار دارای پول و پشتوانه همچنان زمینه برای صادرات انواع کالاها را دارد که رقبا می‌توانند از آن به نفع خود استفاده کنند، بنابراین ضروریست که ما هوشمندانه عمل کنیم و چهار عامل اشاره شده را به طور عینی در دستور کار قرار دهیم تا بتوانیم با رقبا رقابت کنیم.

روابط اقتصادی با سوریه به بخش خصوصی می رسد

دانایی فر در مورد وضعیت ایران در سوریه به لحاظ اقتصای و حجم مبادلات گفت: روابط بین ایران با سوریه به دلایل مختلف همیشه وجود داشته است. مدتی قبل یکی از مسئولین ایرانی تبار اجرایی در سوریه یک ماجرایی را از مبلغ وامی که از دوره محمدرضا پهلوی به مرحوم حافظ اسد داده شده بود برای من نقل کرد و ظاهرا این وام را در سال ۱۳۵۵ یا ۱۳۵۶ به سوریه داده‌ایم. به همین دلیل، ‌ روابط ایران با سوریه منحصر به بعد از انقلاب نیست، چرا که سوریه به دلایل مختلفی جایگاه بسیار مهم و راهبردی در جهان و منطقه دارد. در همین حال از طرفی با عراق و از طرف دیگر با ترکیه و لبنان نیز مرز دارد و همچنین با اتصال به سرزمین‌های اشغالی و دریای مدیترانه، شمال آفریقا و جنوب اروپا وضعیت و جغرافیای سیاسی خاصی دارد که این کشور را در جهان بسیار منحصر به فرد می‌کند.

وی افزود: در شرایط کنونی جمهوری اسلامی ایران با سوریه از یک روابط مستحکم و بسیار دوستانه‌ای برخوردار است. اکنون سوریه هم دوره سخت درگیری‌های داخلی را پشت سر گذاشته است. حدود ۹ سال است که در زمینه مسائل امنیتی یک بسیج همگانی علیه سوریه انجام شد و در جریان آن آمریکا، سعودی‌ها، ترکیه، قطر و امارات برای سرنگونی دولت فعلی و شخص بشار اسد تلاش و از همه ابزار مربوطه استفاده کردند و نتوانستند دولت را سرنگون کنند در ماه‌های اخیر هم بازی تطمیع و تثبیت را اجرا کردند.

رئیس ستاد روابط اقتصادی ایران با عراق و سوریه افزود: در این شرایط جمهوری اسلامی ایران همیشه در کنار دولت سوریه بوده و برعکس دیگران ایران همواره تاکید کرده که این دولت قانونی است و اعمال هرگونه تغییر در این کشور باید از مجاری قانونی صورت بگیرد نه اینکه آدم‌های اجاره‌ای از جاهای مختلف بیایند و دخالت‌های خارجی داشته باشند. الان ما بهترین روابط را با سوریه داریم و فکر می‌کنم در آینده هم پایدار باشد؛ هرچند در زمینه روابط خارجی کسی نمی‌تواند مطلق صحبت کند ولی امروز همه مولفه‌ها و گزینه ها و شاخص‌های روابط بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عربی سوریه مثبت است.

دانایی فر تاکید کرد: در زمینه اقتصادی سوریه تفاوت زیادی با کشورهای دیگر عربی دارد. سوریه کشوری است منهای نفت و معادن و درآمدهای آن مبتنی بر اقتصاد خاص و تولید محور است و در سایه جنگ اخیر و تحریم ناشی از آن به طور طبیعی آسیب دیده است. تا دو سال قبل اولویت‌ اول سوریه جنگ و درگیری‌ها و تولید داخلی بود اما از دو سال قبل به این سو تلاش می شود که برخی از بخش های آسیب دیده اقتصادی را سر و سامان دهند.

وی افزود: روابط بخش خصوصی ایران با سوریه شاید یکی از نقاط آسیب ما بوده است چرا که عمده روابط ما در گذشته روابط بین دو دولت بوده است اما حالا خوشبختانه در ماه های اخیر با برنامه ریزی های صورت گرفته بخش خصوصی وارد همکاری شده و اتاق بازرگانی مشترک دو کشور طی ۵ ماه اخیر به طور رسمی راه اندازی شده است. برخی از شرکت های ایرانی ما در دمشق دفاتر تجاری خود را راه اندازی کرده اند و مراکزی در آنجا راه اندازی شده که تجار می‌توانند در آنجا مستقر شوند و اتاق بازرگانی ایران هم حمایت کرده است و منابعی را به این کار تخصیص داده است.

البته به نظر می‌رسد که کارها به دلیل اینکه این کشور هنوز وارد شرایط عادی نشده، مقداری کند پیش می رود اما در مسیر قرار گرفته است. امیدوارم که روابط اقتصادی ایران و سوریه هم به حجم و روابط سیاسی امنیتی فرهنگی بین دو کشور برسد.

دانایی فر در پاسخ به این سئوال که آیا برای دوره بازسازی سوریه برنامه ریزی صورت گرفته است؟، گفت: موارد ذکر شده مقدمه ای برای این مساله است. لازمه آن فراهم کردن شرایط با توجه به منابع و امکانات طرفین و بهترین مدلی است که می‌تواند نتیجه دهد. مشارکت بخش‌های خصوصی طرفین، البته با حمایت دولت‌ها و با پشتیبانی نظام بانکی بهترین روش پیشبرد این کار است و دولت جمهوری اسلامی ایران هم تلاش می‌کند که روابط بین طرفین افزایش پیدا کند و خوشبختانه آقای جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری هم در این ارتباط اهتمام خاص و ویژه دارند.

منبع: ایرنا