روابط ترکیه و امارات متحده عربی در چند سال اخیر با تنش ها و بحران های بسیار زیادی روبه رو بوده است. این تنش ها با اقدام ابوظبی برای عادی سازی روابط خود با رژیم اسرائیل به بالاترین حد خود رسید. همین افزایش تنش ها میان آنکارا – ابوظبی باعث شد تا به بررسی روابط این دو کشور مهم در منطقه بپردازیم.

روابط آنکارا – ابوظبی به خصوص بعد از سال 2011 در یک مسیر تنش و رویارویی حرکت کرده است. به نوعی که در هر تحول سیاسی این دو کشور رو در روی یکدیگر قرار گرفته و در جبهه های مقابل جای می گیرند. اولین نقطه عطف روابط آنکارا – ابوظبی در سال 2011 میلادی و با آغاز تحولاتی موسوم به بهار عربی آغاز شد. در حالی که روابط اقتصادی و همکاری های نظامی دو کشور به صورت فزاینده ای پیش می رفت تحولات منطقه ای در خاورمیانه تحت عنوان بهار عربی روابط ترکیه و امارات را با اولین سکته روبه رو کرد. دومین نقطه عطف در روابط این دو کشور به سال 2016 میلادی و دوران پسا کودتای 15 جولای 2016 ترکیه باز می گردد. آنکارا پس از کودتای نافرجام 15 جولای 2016 به این نتیجه رسید که امارات متحده عربی نقش مستقیمی در این کودتا داشته و حتی برای انجام این کودتا مبلغ 3 میلیارد دلار نیز به کودتاگران کمک کرده است. این دو تحول سیر روابط آنکارا – ابوظبی را عمیقاً دگرگون کرد، به نوعی که با تحولات سال 2011 میلادی روابط ترکیه – امارات از تعامل و همکاری به تعارض و اختلاف و از سال 2016 میلادی نیز این تعارض و اختلاف به تنش و رویارویی سیاسی – دیپلماتیک تبدیل شده است.

امارات که در ابتدای جنگ داخلی سوریه با بشار اسد مخالفت کامل داشت اکنون به شکل کاملا جدی به دمشق نزدیک شده است. ابوظبی که سفارتخانه خود را یک سال پس از آغاز جنگ داخلی در سوریه بسته بود در سال 2018 بار دیگر اقدام به بازگشایی سفارتخانه خود در دمشق کرده و تماس های مختلفی با دمشق ایجاد کرده است. همچنین، یکی از مهمترین موضوعاتی که آنکارا و ابوظبی را مقابل هم قرار می دهد حمایت های مختلف از جمله حمایت های مالی ابوظبی از گروه های کرد سوریه و ارتش دموکراتیک سوریه در شمال این کشور است. ترکیه که وجود گروه های کرد در مرزهای جنوبی خود را به عنوان یک تهدید جدی قلمداد می کند و سیاست های گسترده ای از جمله اقدام نظامی علیه این گروه آغاز کرده است به شدت در جامعه بین المللی از حمایت های امارات از این گروه های نظامی عصبانی است.

از طرف دیگر، تناقض های ایدئولوژیک آنکارا – ابوظبی از سال 2013 به اوج خود رسیده است. حمایت امارات از سقوط اخوان المسلمین در مصر اوج کشمکش های ایدئولوژیک آنکارا – ابوظبی به حساب می آمد. آنکارا و به خصوص شخص اردوغان بعد از السیسی، ابوظبی را عامل سقوط محمد مرسی رئیس جمهور منتخب مصر به حساب می آورد و این مسئله همواره یکی از تاثیرگذارترین فاکتورها در روابط ترکیه – امارات می باشد. علاوه بر این اقدامات ترکیه در سودان در چارچوب حمایت از جریان های اخوان المسلمین در آنجا نگرانی عمیق ابوظبی را همواره دامن زده است. یکی دیگر از مسائلی که در روابط آنکارا – ابوظبی تاثیر بسیار زیادی گذاشت، کودتای نافرجام 15 جولای 2016 در ترکیه است. رد پای امارات در کودتای نافرجام ترکیه آنقدر پررنگ بود که هیچ کس نمی توانست آن را کتمان کند. حمایت مالی ابوظبی از جریان گولن پیش از انجام کودتا از طریق عضو ارشد دفتر مرکزی جنبش فتح در امارات یک اقدام تحول ساز سیاسی به حساب می آمد که قابلیت تغییر دادن بازی را داشت. و در آخر نیز باید اعلام کرد، نباید هیچ زمان اختلافات شخصی میان سیاستمداران در بروز تحولات مهم را نادیده گرفت. تا زمانی که رجب طیب اردوغان در ترکیه و محمد بن زاید در امارات بر سر قدرت هستند تنش ها و اختلافات ترکیه – امارات پایانی نخواهد داشت. اختلافات عمدتاً ایدئولوژیک این دو رهبر سیاسی باعث شده است که اختلافات دیگر میان دو کشور به شدت عمیق تر شود. به نوعی که بهبود روابط این دو کشور در کوتاه مدت به هیچ عنوان محتمل به نظر نمی آید.