وی اضافه می کند "وقتی وزیر امور خارجه برای توضیح توافق به مجلس آمد، من نماینده مجلس بودم. آقای ظریف ادعا کردند که بر اساس برجام تمام تحریم‌ها لغو می‌شود. من سوال کردم که در این قراردادی که امضا کرده‌اید، در موارد متعددی نوشته ‌شده است suspend این کلمه به معنای تعویق است نه لغو. متن قرارداد را آقای دکتر نجابت به آقای دکتر ظریف نشان داد و آقای ظریف در واکنش با تعجب گفت: «نه! نه! من این را اصلا ندیده ‌بودم!»

دکتر توکلی اضافه می کند: کیفیت و کمیت نیروهایی که همراه داشتند، نامناسب بود، همین باعث شده‌ بود که متن به آنها قالب شود. تیم ما در طول مذاکرات وقت نداشت سرش را بخاراند و فرصت نمی‌ کردند با دقت متنی را که قرار است به آن متعهد شوند مطالعه کنند و این باعث کاهش کیفیت کارشان شد!

دولت مورد حمایت اصلاح طلبان و در راسشان روحانی و تیم مذاکرات هسته ای شش سال کشور را معطل قرارداد برجام کردند و با آن حساسیت فوق العاده ای که مذاکره با قدرت های جهانی به ویژه آمریکا داشت، وضعیتی پیش آمده که در آن، انواع محدودیتها را به کشور روا داشته، توانمندی های هسته ای کشور را فاش و همه آنها را از حرکت وا داشته، آن هم بدون هیچ دستاورد قابل توجهی.

به راحتی و با بهانه های واهی و غیر قابل قبول مثل تعداد کم کارشناس، خستگی تیم مذاکره کننده و.... توجیه می کنند! شما حق نداشته اید یک تیم غیر کارشناس یا تیم ناکارآمد را آنطور که دکتر توکلی می گوید به یک جنگ تمام عیار دیپلماتیک و حقوقی ببرید و منافع مردم ایران را قربانی کنید.

اصلاح طلبان با هیاهوی فراوان با استفاده از تریبون ها و رسانه هایشان در فضای کشور برجام را پیروزی و رویداد تاریخی و بی نظیر و به نوعی فتح الفتوح نامیدند و مسئول مذاکرات دکتر ظریف را از روی احساسات با شخصیت های سیاسی، تاریخی و افسانه ای ایران مثل دکتر مصدق، امیرکبیر و آرش کمانگیر مقایسه کردند! این در حالیست که وقتی هفته نامه طلوع صبح در تاریخ 2/6/94 در گفت و گو با استفان کینزر نویسنده و استاد پژوهشگاه مطالعات بین‌المللی واتسون در دانشگاه براون سوال می کند ، محمدجواد ظریف بین ایرانیان به شدت محبوب شده و بسیاری از او به عنوان مصدق و امیرکبیر زمانه یاد کرده اند. با توجه به مطالعات گسترده ای که در مورد تاریخ ایران داشته اید، ارزیابی تان از این موضوع چیست؟

وی در جواب می گوید، ظریف این لیاقت را دارد که اعتبار زیادی از توافق نصیبش شود. با این حال این تنها، «یک» واقعه بوده است. امیر کبیر و مصدق رهبران ملی بودند که عمیقا سرنوشت ایران را تغییر دادند. او اکنون یک مذاکره کننده موفق است و همین هم کافی است که ایرانیان به وجود او افتخار کنند. چرا تصمیمات در کشور ما تا این حد احساسی گرفته می شود؟!

به نظر نگارنده که متن انگلیسی برجام را مطالعه و بررسی کرده است متن برجام آنچنان پیچیده نیست که نتوان تشخیص داد، عمده مفاد قرارداد یکطرفه بوده و صرفا دست و پای ایران را بسته است. متاسفانه در اکثر ترجمه های برجام که در رسانه ها منعکس شده کلمه لغو و تعلیق ، لغو ترجمه شده که برای روشن شدن موضوع بخش هائی از متن اصلی برجام در اینجا بیان می شود:

• Following the issuance of a IAEA report verifying implementation by Iran of the nuclear-related measures, the UN sanctions against Iran and some EU sanctions will terminate

• and some will be suspended.

• پس از انتشار گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی و تأیید اجرای آن توسط ایران از اقدامات مربوط به هسته ای، تحریم های سازمان ملل علیه ایران و برخی از تحریم های اتحادیه اروپا خاتمه مییابد و برخی از آنها به حالت تعلیق در می آیند.

• Eight years into the agreement, EU sanctions against a number of Iranian companies, individuals and institutions (such as the Revolutionary Guards) will be lifted.

o بر اساس توافق‌نامه و به مدت ۸ سال پس از اجرایی شدن آن، برخی تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه برخی شرکت‌ها و افراد ایرانی و موسسات(همچون سپاه پاسداران) برداشته خواهند شد.

• Sanctions relating to ballistic missile technologies would remain for eight years; similar sanctions on conventional weapon sales to Iran would remain for five years.

o تحریم‌های مربوط به فناوری موشک‌های بالستیک به مدت ۸ سال پابرجا خواهند ماند. همچنین برخی تحریم‌های مشابه علیه فروش جنگ‌افزارهای متعارف به ایران به مدت ۵ سال باقی خواهند ماند

• However, all U.S. sanctions against Iran related to alleged human rights abuses, missiles, and support for terrorism are not affected by the agreement and will remain in place.

o با این وجود تمامی تحریم‌های ایالات متحده آمریکا علیه ایران که مربوط به نقض حقوق بشر، فناوری‌های ساخت موشک و حمایت از تروریسم می‌شوند، برداشته نخواهند شد.

• United State can impose additional sanctions for non-nuclear issues (terrorism, human rights, etc.)

o ایالات متحده می تواند برای موارد غیر هسته ای (تروریسم ، حقوق بشر و غیره) تحریم های اضافی اعمال کند.

• If Iran violates the agreement, any of the P5+1 can invoke a "snap back" provision, under which the sanctions "snap back" into place.

• اگر ایران توافق نامه را نقض کند ، هر یک از گروه 5 + 1 می تواند یک «راهکار مقابله سریع» را فعال کنند به گونه ای که توسط آن، تحریم‌ها دوباره و به سرعت اعمال خواهند شد.

• از جمله راهکارهایی که در برجام برای حل اختلاف ‏در نظر گرفته شده این ‌است که، چنانچه یکی از اعضا شاکی شود می‌تواند شکایت خود را به کمیسیون برجام ارائه کند. اگر عضو شاکی، کشوری غیر از ایران باشد و به شکایتش تا ۳۵ روز پس از ارائه، رسیدگی نشده و رضایتش جلب نشود، در آن صورت آن کشور از شورای امنیت سازمان ملل متحد درخواست رسیدگی می کند. سپس شورای امنیت ۳۰ روز فرصت خواهد داشت راه حلی بیابد تا روند برداشت تحریم‌ها ادامه یابد. در غیر این صورت، تمامی تحریم‌های مربوط به انرژی هسته‌ای شورای امنیت به صورت خودکار دوباره برقرار خواهند شد.

• شمار بازرسانی که از سوی آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای به منظور بازرسی از تأسیسات هسته‌ای ایران در نظر گرفته شده بودند، سه برابر شده و از ۵۰ تن به ۱۵۰ تن افزایش می‌یابد.

• چنانچه بازرسان آژانس در مورد اینکه ایران در یکی از تأسیسات اعلام نشده خود شک داشته باشند، درخواست دسترسی به این تأسیسات را می دهند، اگر ایران نتواند آژانس را راضی کند واجازه‌ بازرسی ندهد، یک روند ۲۴ روزه آغاز می‌شود. بر مبنای قانون رأی بیشترین (۵ از ۸ عضو) بدین معنا که آمریکا و متحدان اروپایی‌اش انگلیس، فرانسه، آلمان و اتحادیه اروپا مجازند بر درخواستشان که ایران بایستی طی سه روز انجام دهد پافشاری کنند و ایران، روسیه و چین حق وتو نخواهند داشت. اگر ایران تن به تصمیمات ندهد، تحریم‌ها به صورت خودکار دوباره اعمال خواهند شد.

چند فراز فوق بخش کوچکی از متن برجام است هر چند عمده بندهای رفع تحریم همینها هستند و نشان می دهد که چه تحقیر آمیز برای ما تهیه شده از جمله در یک بند تحریم های مربوط به نقض حقوق بشر و حمایت از تروریسم توسط ایران برقرار می ماند و عجیب تر اینکه در بند دیگر به آمریکا حق داده می شود که تحریم های جدید در ارتباط با نقض حقوق بشر و حمایت از تروریسم توسط ایران اعمال کند. چگونه به غیرت این تیم بر نخورده است که رسما پذیرفته اند ایران حامی تروریسم و ناقض حقوق بشر است!! اصلا این دو موضوع چه ربطی به هسته ای دارد که در برجام آمده، و یا اینکه در چندین مورد پیش بینی شده اگر ایران دست از پا خطا کند بی درنگ همه تحریم ها به سر جای اول بر می گردد ولی بقیه خطا کنند هیچی!

این امر از بدیهیات است که در قراردادی دو یا چند طرفه برای ضمانت اجرا، برای ناقض یا ناقضین قرارداد آنهم برای تک تک اعضاء جریمه پیش بینی شود ولی در برجام همه جریمه ها برای ایران است و دیدیم ایالات متحده از برجام خارج شد و آب از آب تکان نخورد، نه تنها مشمول جریمه ای نشد بلکه تحریم های ایران را برگرداند و دست ما خالی بود که بتوانیم ادعایی حقوقی علیهش انجام بدهیم و بسنده کردیم به محکوم کردن آمریکا که کارش اخلاقی نیست و زیر تعهدش زده است!

هر چند خروج دولت جمهوری خواه ترامپ کاملا امری قابل پیش بینی بود چون ترامپ قول خروج از برجام را در صورت پیروزی داده بود و بر خلاف رئیس جمهور ما ، پایبند قولش بود و انجام داد و نیز حزب جمهوریخواه در زمان مذاکرات برجام مخالفت خود را اعلام کرده بود و نهایتا دیدیم پیش‌بینی سناتورهای جمهوری خواه درست از آب درآمد و برجام با چرخش قلم ترامپ از ذیل تعهدات دولت آمریکا خارج شد و تمامی تحریم‌های یکجانبه آمریکا یک شبه در مسیر بازگشت قرار گرفت، و نشان داد این توافق آنطور که برخی دولتمردان و دیپلمات‌های ارشد و مسئول مذاکرات مدعی بودند، مستحکم و دارای پشتوانه حقوقی و بین‌المللی نبوده که رئیس جمهور آمریکا نتواند به راحتی از آن خارج شود. و در آخر با صد افسوس، به جای بلبل خوشرنگ و خوش آواز برجام گنجشک که نه ، کلاغ سیاه نصیب مردم ایران شد!

(این مطلب نظر نگارنده آن بوده و انتشار آن در کُرد پرس به معنی تایید محتوای آن نیست)